ΤΧΣ: Έτοιμο να υποδεχθεί επίσημες προσφορές για τις μετοχές του στις τράπεζες

Ανοιχτές είναι πλέον οι πύλες του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) για την υποδοχή προτάσεων από ενδιαφερόμενους που θέλουν να επενδύσουν στις τέσσερις συστημικές τράπεζες.

Η Στρατηγική Αποεπένδυσης, το κείμενο της οποίας δόθηκε χθες στη δημοσιότητα, ξεκαθαρίζει τους όρους του παιχνιδιού για τη διάθεση των μετοχών που κατέχει σε Εθνική Τράπεζα (40%), Τράπεζα Πειραιώς (27%), Alpha Bank (9%) και Eurobank (1,3%) και σηματοδοτεί την έναρξη της διαδικασίας αποχώρησης του κράτους από τον κλάδο.

ΤΧΣ: Πώς θα γίνει η πώληση των μετοχών του στις τράπεζες

Σύμφωνα με αυτήν, καμία πώληση δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί εάν δεν γίνει με διαγωνιστικούς όρους και αν δεν προβλέπει ένα εύλογο premium σε σύγκριση με τις αποτιμήσεις στο ΧΑ.

Δηλαδή ακόμη και στην περίπτωση που υπάρξουν ικανοποιητικές προσφορές, το ΤΧΣ είναι υποχρεωμένο να αναζητήσει σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα καλύτερες.

Αυτό σημαίνει ότι το κρατικό fund της Σαουδικής Αραβίας και η ION Investments που έχουν εκδηλώσει το ενδιαφέρον τους για την απόκτηση μετοχών της Εθνικής Τράπεζας και της Τράπεζας Πειραιώς αντίστοιχα, εφόσον καταθέσουν από εδώ και στο εξής επίσημες προτάσεις, θα πρέπει να περάσουν από αυτό το σκόπελο.

Η πώληση σε έναν επενδυτή

Ειδικότερα, σύμφωνα με τη Στρατηγική Αποεπένδυσης, η πώληση ενός μεγάλου πακέτου, δηλαδή μερίδιο άνω του 5% (περιπτώσεις ΕΤΕ, Πειραιώς, Alpha Bank) ή το πλήρες μερίδιο εάν το ΤΧΣ κατέχει λιγότερο από 5% (Eurobank), σε έναν μόνο επενδυτή μπορεί να εκκινήσει με δύο τρόπους:

– Από μια αυτόκλητη προσφορά που υποβλήθηκε στο Ταμείο από «καλή τη πίστει» δυνητικό επενδυτή ή

– Μετά από απόφαση του Ταμείου να ξεκινήσει μια επίσημη διαδικασία πώλησης ή να προσεγγίσει άμεσα έναν δυνητικό επενδυτή

Στην προκειμένη περίπτωση, η διάθεση γίνεται είτε μετά από διμερή συζήτηση, που θα ακολουθείται υποχρεωτικά από ανταγωνιστική διαδικασία ή μέσω δημοπρασίας. Πρόκειται για μία απόφαση που θα κληθεί να λάβει το ΤΧΣ, μετά από συζήτηση με τον σύμβουλο διάθεσης.

Αναλυτικότερα, σύμφωνα με την προβλεπόμενη διαδικασία, το ΤΧΣ έχει το δικαίωμα να πραγματοποιεί εμπιστευτικές διμερείς συζητήσεις για πιθανή τιμή συναλλαγής και όρους με έναν επενδυτή, ενώ ο τελευταίος μπορεί να ζητήσει και πληροφορίες δέουσας επιμέλειας από την τράπεζα.

Εάν οι συζητήσεις είναι επιτυχείς, υπογράφεται μια υπό όρους συμφωνία. Στη συνέχεια, το Ταμείο έχει στη διάθεσή του μία περίοδο 1 έως 2 μηνών για αναζήτηση εναλλακτικών προσφορών.

Σε αυτό το στάδιο δημοσιοποιεί τη συμφωνία με τον πρώτο επενδυτή και καλεί όσους ενδιαφέρονται, να προσφέρουν καλύτερους όρους.

Λίγο μετά την παραλαβή των ανταγωνιστικών προσφορών, το Ταμείο αξιολογεί ποιες αποτελούν «καλή τη πίστει». Εάν υποβληθεί καλύτερη προσφορά, ο πρώτος πλειοδότης έχει το δικαίωμα να προβεί σε αντίστοιχη ή να προσφέρει καλύτερους όρους.

Σε αυτήν την περίπτωση, διενεργείται δημοπρασία για την ανάδειξη του προτιμητέου επενδυτή.

Στον αντίποδα, εάν δεν ληφθεί καλύτερη προσφορά μέχρι το τέλος της επιτρεπόμενης περιόδου, η πρώτη καθίσταται για το ΤΧΣ δεσμευτική.

Η διαδικασία του πλειστηριασμού

Εναλλακτικά, εάν αξιολογηθεί θετικά μία αυτόκλητη προσφορά, χωρίς ωστόσο να υπάρξει κατ΄ αρχήν συμφωνία ή το ΔΣ του Ταμείου αποφασίσει εξ αρχής να προχωρήσει σε ιδιωτική συναλλαγή εκτός κεφαλαιαγοράς, υπάρχει η δυνατότητα διενέργειας πλειστηριασμού.

Στην προκειμένη περίπτωση, το ΤΧΣ θα ανακοινώσει ότι καλεί τους ενδιαφερόμενους να επικοινωνήσουν με τον σύμβουλο διάθεσης.

Στη συνέχεια, αναμένει να υποβάλουν τις απαιτούμενες πληροφορίες για τις αυτόκλητες προσφορές και λίγο μετά την παραλαβή τους αξιολογεί ποιες αποτελούν «καλή τη πίστει» προτάσεις.

Στο τέλος της διαδικασίας αναδεικνύεται ο προτιμώμενος πλειοδότης, το Ταμείο υπογράφει μαζί του νομικά δεσμευτικά έγγραφα και γίνεται δημόσια ανακοίνωση.

Σημειώνεται ότι εάν ο δυνητικός επενδυτής επιδιώκει να αποκτήσει συμμετοχή ανώτερη του 10% και δεν έχει ήδη ολοκληρωθεί ή εγκριθεί η αξιολόγηση καταλληλόλητας ειδικής συμμετοχής σε εποπτευόμενο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα της ΕΕ, όπως συμβαίνει στην περίπτωση του σαουδαραβικού κρατικού fund, το Ταμείο ενδέχεται να απαιτήσει περαιτέρω πληροφορίες και η αξιολόγηση για τον «καλή τη πίστει» χαρακτηρισμό της προσφοράς να χρειαστεί περισσότερο χρόνο.

Πώληση σε περισσότερους επενδυτές

Εναλλακτικά, εφόσον το ΤΧΣ αξιολογήσει ελκυστικότερη την πώληση των μετοχών που διαθέτει απευθείας στην ανοιχτή αγορά με στόχο την ευρεία διανομή κατά βάση σε θεσμικούς επενδυτές, μπορεί να ακολουθήσει τις ακόλουθες διαδικασίες:

– Accelerated Bookbuilding (ABB)

Στο πλαίσιο αυτού του τύπου, το ΤΧΣ θα διαθέσει τις μετοχές του σε μια Τράπεζα μέσω μιας διαδικασίας ΑΒΒ στην οποία έχουν συνήθως πρόσβαση θεσμικοί επενδυτές.

Η συναλλαγή θα συνίσταται σε μια εφάπαξ διάθεση σημαντικού όγκου μετοχών σε μια συγκεκριμένη ημέρα και σε τιμή που θα καθοριστεί μέσω μιας διαδικασίας κατάρτισης βιβλίου προσφορών (book building) που θα ανοίξει μετά το κλείσιμο της αγοράς και θα ολοκληρωθεί πριν από την έναρξη της επόμενης ημέρας διαπραγμάτευσης.

Αυτός ο τύπος συναλλαγής συνήθως ευνοεί επενδυτές που μπορούν να ανταποκριθούν με τον πιο ευέλικτο τρόπο κατά την σύντομη διάρκεια της συναλλαγής.

Αποτελεί μια ευρέως χρησιμοποιούμενη μέθοδο για τη διάθεση στις αγορές σημαντικού αριθμού μετοχών λόγω της ταχύτητάς της, αλλά η επιτυχία προϋποθέτει την ύπαρξη αγοράς με επαρκές βάθος και ρευστότητα.

– Fully Marketed Offering (FMO)

Αυτός ο τύπος συναλλαγής αναφέρεται στην προσφορά τίτλων στην αγορά από το Ταμείο και τον σύμβουλο διάθεσης για μια περίοδο ημερών ή εβδομάδων σε ένα ευρύ φάσμα επενδυτών.

Η διαδικασία εκτέλεσης απαιτεί εκτεταμένη προετοιμασία με τη μορφή της απαραίτητης τεκμηρίωσης (ενημερωτικό δελτίο), υλικού μάρκετινγκ και σχεδίου δέσμευσης επενδυτών.

Μπορούν να συμμετέχουν τόσο θεσμικοί όσο και μικροεπενδυτές. Υπάρχει επίσης χρόνος για τον εντοπισμό «επενδυτών αναφοράς» που ενδιαφέρονται να εξασφαλίσουν ένα σημαντικό μερίδιο.

Η τιμολόγηση θα καθοριστεί μέσω μιας διαδικασίας κατάρτισης βιβλίου προσφορών. Ένα επιτυχημένο FMO θα μπορούσε να οδηγήσει σε σημαντική διασπορά των μετοχών (διεύρυνση της μετοχικής βάσης) της τράπεζας και θεωρητικά μπορεί να εξυπηρετήσει τη διάθεση μεγαλύτερου μεριδίου σε μία μόνο συναλλαγή.

Από την άλλη πλευρά, η παρατεταμένη περίοδος Υλοποίησης αυξάνει δυνητικά τον κίνδυνο σχετικά με την τιμή διάθεσης.

– Trading Plan / dribble out

Στο πλαίσιο αυτού του είδους συναλλαγής, το ΤΧΣ θα ορίσει μια τράπεζα / διαμεσολαβητή για τη διάθεση των μετοχών ενός συστημικού ομίλου στην αγορά σε μικρές ημερήσιες ποσότητες και σε τιμή που βρίσκεται κοντά στις τρέχουσας αποτιμήσεις, συνήθως για μία παρατεταμένη περίοδο (εβδομάδες, μήνες).

Σε αυτό το σενάριο, έχει την επιλογή να ορίσει μια ελάχιστη τιμή κάτω από την οποία δεν θα πωλούνται μετοχές.

Η διαδικασία εκτέλεσης απαιτεί ένα σχετικά περιορισμένο χρονοδιάγραμμα προετοιμασίας (δεν απαιτείται ενημερωτικό δελτίο), αλλά η υλοποίηση μπορεί να έχει παρατεταμένο χρονοδιάγραμμα (δυνητικά αρκετούς μήνες) ανάλογα με το μέγεθος της συναλλαγής.

Επίσης, το ΤΧΣ θα έχει την ευκαιρία να προσαρμόσει τις παραμέτρους της συναλλαγής ή να διακόψει το πρόγραμμα κατά τη διάρκεια της περιόδου εκτέλεσης.

Όλοι οι επενδυτές (συμπεριλαμβανομένων των μικροεπενδυτών·) που διαπραγματεύονται ενεργά τη μετοχή μπορούν να συμμετάσχουν, αλλά το ΤΧΣ δεν θα έχει κανέναν έλεγχο στην κατανομή των μετοχών.

– Share Buy‐back by Bank

Αυτή η δομή συναλλαγών θα πρέπει να εφαρμοστεί από την ίδια την τράπεζα. Οι εξαγορές μετοχών είναι συναλλαγές που χρησιμοποιούνται από εταιρείες προκειμένου να επιστρέψουν κεφάλαια στους μετόχους αντί να καταβάλλουν μέρισμα.

Έχουν ως αποτέλεσμα τη μείωση του αριθμού των μετοχών που εκδίδονται. Ως αποτέλεσμα, αυξάνουν τα Κέρδη Ανά Μετοχή και γενικά οδηγούν σε αύξηση της τιμής της εάν ο δείκτης τιμής προς κέρδη (P/E) παραμένει ίδιος. Είναι εξαιρετικά σημαντική για τράπεζες που διαπραγματεύονται κάτω από τη λογιστική αξία.

Αυτή η επιλογή μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε συνδυασμό με μια άλλη δομή (π.χ. ως μέρος μιας ABB, η οποία θα καθόριζε την τιμή για την εξαγορά) και το προβλεπόμενο χρονοδιάγραμμα εξαρτάται από την ακριβή δομή που πρέπει να ακολουθηθεί.