Ναυτιλία: Το στοίχημα της δέσμευσης άνθρακα εν… πλω

Η δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα (CCS), αν και δεν είναι νέα ιδέα, φαίνεται τελευταία να κερδίζει έδαφος στην προσπάθεια της διεθνούς ναυτιλίας να χαράξει μια «πράσινη» ρότα.

Για τη ναυτιλία, η δέσμευση άνθρακα επί του πλοίου προσφέρει την ευκαιρία να μειωθεί το αποτύπωμα άνθρακα του κλάδου και να συμβάλει στην επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων του ΙΜΟ για το 2030 και το 2050, αναφέρει ο οίκος αναλύσεων Gibson.

Ναυτιλία: Στο Ευρωκοινοβούλιο σήμερα το νέο σύστημα εμπορίας ρύπων της ΕΕ

Oι πρώτες εγκαταστάσεις για δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα στη στεριά αναπτύχθηκαν από το 1972, κοντά σε μονάδες ηλεκτροπαραγωγής. Υπάρχουν επί του παρόντος πάνω από 20 τέτοιες μονάδες σε όλο τον κόσμο, ενώ πολλές εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου εξετάζουν την ανάπτυξη νέων έργων.

Στήριξη από ΗΠΑ

Η δέσμευση άνθρακα αρχίζει να διεισδύει και στη ναυτιλιακή βιομηχανία με στόχο τη δέσμευση άνθρακα επί του πλοίου. Το θέμα αυτό συζητήθηκε κατά τη διάρκεια της προηγούμενης συνόδου της  Επιτροπής Προστασίας Θαλάσσιου Περιβάλλοντος (MEPC) του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΙΜΟ) στις 22 Δεκεμβρίου, ενώ θα εξετασθεί πιο λεπτομερώς στην επόμενη σύνοδο της Επιτροπής (MEPC 80) στις 23 Ιουλίου, φέτος.

Η κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει επίσης εκφράσει την υποστήριξή της στη συγκεκριμένη τεχνολογία. Στο «Εθνικό Σχέδιο των ΗΠΑ για τις Μεταφορές» η απανθρακοποίηση και τα ενσωματωμένα συστήματα δέσμευσης άνθρακα περιλαμβάνονται στα «υποσχόμενα καύσιμα και τεχνολογίες» για τον κλάδο.

Να σημειωθεί ότι και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συμπεριέλαβε τις τεχνολογίες δέσμευσης και αποθήκευσης άνθρακα στις «net-zero technologies», γεγονός που χαιρέτισε και η ένωση των ευρωπαϊκών εφοπλιστικών φορέων. Η ανάπτυξη τεχνολογιών δέσμευσης άνθρακα επί του πλοίου είναι σε εξέλιξη, θέτοντας στο επίκεντρο την τροποποίηση των υφιστάμενων συστημάτων και την ανάπτυξη και εφαρμογή νέων λύσεων.

Για παράδειγμα, η Value Maritime έχει αναπτύξει την ενσωματωμένη της λύση δέσμευσης και αποθήκευσης CO2 και ήδη εγκατέστησε το σύστημά της σε δώδεκα πλοία, συμπεριλαμβανομένης  χωρητικότητας, που ανήκουν σε γνωστούς παράγοντες της αγοράς.

Η Wartsila ανακοίνωσε πρόσφατα την πρώτη της παραγγελία για κατασκευή συστήματος scrubber δέσμευσης και αποθήκευσης άνθρακα, ενώ νέες πρωτοβουλίες γίνονται γνωστές.

Σύμφωνα με τον Αμερικανικό Νηογνώμονα ABS οι κύριες τεχνολογίες για τον διαχωρισμό του CO2 περιλαμβάνουν τη δέσμευση άνθρακα με χρήση διαλυτών μεμβρανών και κρυογονικό διαχωρισμό. Τα χαρακτηριστικά του πλοίου όπως το μέγεθος, το βάρος, οι περιορισμοί ισχύος, καθώς και λειτουργικά μοτίβα και οι προδιαγραφές χώρου, είναι ανάμεσα στα βασικά κριτήρια που υπαγορεύουν τον κατάλληλο τύπο δέσμευσης άνθρακα.

Ωστόσο, όπως αναφέρει ο Gibson, σε κάθε αναπτυσσόμενη τεχνολογία υπάρχουν προκλήσεις και εμπόδια που πρέπει να ξεπεραστούν, ενώ τα οικονομικά οφέλη δεν έχουν γίνει ακόμη πλήρως καθαρά.

Παράλληλα λείπει ένα ενοποιημένο διεθνές ρυθμιστικό πλαίσιο, ενώ η δέσμευση άνθρακα επί του πλοίου απαιτεί την ανάπτυξη υποδομών και στη στεριά όπου εκφορτώνονται και αποθηκεύονται οι δεσμευμένες ποσότητες. Ο ABS αναφέρει ότι η αποθήκευση CO2 επί του σκάφους σε δεξαμενές και η εκφόρτωση στο λιμάνι είναι μια τεχνική πρόκληση που πρέπει να επιλυθεί, καθώς υπάρχουν οι ισχύοντες κανονισμοί και οι υποδομές είναι ακόμη υπό διαμόρφωση.

Μια ελκυστική ιδέα

Ωστόσο, η ιδέα της ενσωματωμένης δέσμευσης CO2 είναι σίγουρα ελκυστική, τονίζει ο Gibson, σημειώνοντας ότι το CO2 είναι ήδη προϊόν προς πώληση, στη βιομηχανία τροφίμων και στον τομέα του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, που χρησιμοποιείται για την ανάκτηση πετρελαίου (EOR), ενώ υπάρχει δυνατότητα για περαιτέρω χρήση του σε ανανεώσιμα καύσιμα.

Επίσης στο μέλλον δεν αποκλείεται το δεσμευμένο CO2 να χρησιμοποιείται ως πιστώσεις στο σύστημα εμπορίας εκπομπών της ΕΕ (EU ETS), ενώ υπάρχει επίσης δυνατότητα δημιουργίας εκπτώσεων φόρου στο πλαίσιο του συστήματος πίστωσης φόρου 45Q των ΗΠΑ.

Τέλος, να σημειωθεί ότι η ναυτιλία αντιλαμβανόμενη την αξία της νέας αυτής τεχνολογίας αναπτύσσει πρωτοβουλίες που στοχεύουν στη δημιουργία στόλου που θα μεταφέρει το δεσμευμένο CO2.

Χαρακτηριστική είναι η πρωτοβουλία που ανακοινώθηκε το περασμένο φθινόπωρο και στην οποία συμμετέχει η Capital Gas Ship Management Corp, μαζί με κορυφαίες οντότητες της διεθνούς ναυτιλιακής βιομηχανίας, όπως ο Βρετανικός Νηογνώμονας Lloyd’s Register (LR), το νηολόγιο της Λιβερίας (Liberian International Ship and Corporate Registry – LISCR) και τα ναυπηγεία της Hyundai Mipo Dockyard (HMD) για τον σχεδιασμό και ανάπτυξη του πρώτου παγκοσμίως πλοίου μεταφοράς υγροποιημένου διοξειδίου του άνθρακα, 30.000 κυβικών μέτρων.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΑ ΝΕΑ