Διάστημα: Ο Νεοζηλανδός… αντίπαλος του Ίλον Μασκ

Τα φώτα της δημοσιότητας στον τομέα της κατάκτησης του Διαστήματος έλκει, τις περισσότερες τουλάχιστον φορές, η SpaceX του Ίλον Μασκ. Υπάρχει ωστόσο και ένας ανταγωνιστής του που με ελάχιστη προβολή, σημαντικά χαμηλότερους πόρους αλλά σκληρή δουλειά κατόρθωσε να θεωρείται από τους σημαντικότερους ανταγωνιστές του νέου ιδιοκτήτη του Twitter.

Το όνομά του είναι Πίτερ Μπεκ, είναι Νεοζηλανδός, ξεκίνησε την καριέρα του σαν μηχανικός πλυντηρίων και τα αποκαλυπτήριά του κάνει μέσω του Bloomberg ο Άσλι Βανς, συγγραφέας της βιογραφίας του… Ίλον Μασκ.

Η έκρηξη του πυραύλου της SpaceX και η «επιτυχημένη αποτυχία» του Μασκ

Μάλιστα, ο ίδιος ο Βανς στο άρθρο του στο Bloomberg αποκαλύπτει ότι πίσω στο 2018 ο Μασκ δήλωνε «εντυπωσιασμένος» από το γεγονός ότι η Rocket Lab του Μπεκ είχε καταφέρει να πραγματοποιήσει επιτυχημένη εκτόξευση ενώ ανταγωνιστές όπως ο Τζεφ Μπέζος ή ο Ρίτσαρντ Μπράνσον, με πολύ μεγαλύτερους προϋπολογισμούς, σημείωναν τότε συνεχείς αποτυχίες.

Παρόλα αυτά ο Ίλον Μασκ ποτέ δεν ενδιαφέρθηκε ουσιαστικά για την εξέλιξη της Rocket Lab και τον ιδρυτή της Πίτερ Μπεκ, ενώ αρνήθηκε επιδεικτικά να γευματίσει μαζί του.

Ποιος είναι ο Πίτερ Μπεκ και η Rocket Lab

Ακόμη και σήμερα η Rocket Lab παραμένει σχετικώς άγνωστη στο ευρύ κοινό, ίσως γιατί η εταιρεία έχει την έδρα της στο νότιο ημισφαίριο, στη Νέα Ζηλανδία, μια χώρα που δεν διαθέτει πληθώρα μηχανικών αεροδιαστημικής, δεν διαθέτει τα απαραίτητα υλικά και δεν διαθέτει τα κατάλληλα πεδία εκτόξευσης.

Από το νότιο άκρο της χώρας κατάγεται ο Πίτερ Μπεκ, ο άνθρωπος που αποτελεί την ψυχή της εταιρείας. Γεννημένος το 1977 από μητέρα δασκάλα και πατέρα γλύπτη, ο Πίτερ Μπεκ, στα 16 του έκανε το τυποποιημένο τεστ για να λάβει το ισοδύναμο απολυτηρίου γυμνασίου και στη συνέχεια άρχισε να εξετάζει φυλλάδια σχετικά με προγράμματα εκπαίδευσης μηχανικού.

«Έπρεπε να ασχοληθώ με το επάγγελμα και δεν ένιωσα ποτέ ότι το πανεπιστήμιο ήταν κατάλληλο για μένα», δήλωσε ο ίδιος αργότερα. Κάπως έτσι ασχολήθηκε με την κατασκευή εργαλείων και καλουπιών.

https://www.rocketlabusa.com

Το 1995 η εταιρεία κατασκευής οικιακών συσκευών Fisher & Paykel, που εδρεύει στη Νέα Ζηλανδία, προσέφερε στον Μπεκ μια θέση μαθητείας. Ολοκλήρωσε την τετραετή μαθητεία ένα χρόνο νωρίτερα ενώ περνούσε τον ελεύθερο χρόνο του δουλεύοντας σε έργα μηχανικής στο σπίτι.

Γρήγορα προήχθη με μια θέση στο γραφείο σχεδιασμού της εταιρείας, όπου ειδικεύτηκε στα πλυντήρια πιάτων και στα πλυντήρια ρούχων υψηλής τεχνολογίας. «Κορωνίδα» της εργασίας του εκεί ήταν ο σχεδιασμός ενός νέου τρόπου διανομής του απορρυπαντικού, εξάρτημα που μέχρι τότε η εταιρεία αγόραζε από άλλους σχεδιαστές.

Παράλληλα, αποκλειστικά λόγω προσωπικού ενδιαφέροντος, ουσιαστικά έστησε ένα προσωπικό κέντρο έρευνας και ανάπτυξης στην αυλή του σπιτιού του, μελετώντας προωθητικά και σχέδια κινητήρων πυραύλων.

Στη ζωή του Μπεκ κυριαρχούσαν τα πλυντήρια την ημέρα και οι πύραυλοι τη νύχτα. Το αποτέλεσμα ήταν να δημιουργήσει πυραυλοκίνητα ποδήλατα, πυραυλοκίνητα σκούτερ αλλά και ένα jet pack το οποίο φορούσε ενώ έκανε πατίνια.

Εργάστηκε στην Fisher & Paykel και στη συνέχεια μετακόμισε στο Ώκλαντ για να εργαστεί στο ερευνητικό εργαστήριο Industrial Research Limited (IRL), που υποστηρίζεται από την κυβέρνηση της Νέας Ζηλανδίας.

Από εκεί, μέσω συναδέλφων που εντόπισαν τα ενδιαφέροντά του, το 2006 ήρθε σε επαφή με τον Μάρκ Ρόκετ (κατά κόσμο Μαρκ Στίβενς), έναν τοπικό πολυεκατομμυριούχο δημιουργό dot-com εταιρειών, ο οποίος κυνηγούσε κάτι ενδιαφέρον στο οποίο θα μπορούσε να επενδύσει. Σημείο κλειδί στην όλη ιστορία ότι και ο Ρόκετ ήταν γοητευμένος από το Διάστημα από την παιδική του ηλικία. Ενδεικτικό ότι πλήρωσε 250.000 δολάρια για μια κράτηση στο σχεδιαζόμενο τότε διαστημικό αεροπλάνο της Virgin Galactic.

Η πρόταση του Μπεκ ήταν να δημιουργήσουν έναν ελαφρύ διαστημικό φορέα που θα μπορούσε να μεταφέρει στο Διάστημα μέσα σε λίγα λεπτά 175 κιλά φορτίου. Σε μερικές εβδομάδες ο Ρόκετ απάντησε θετικά, έκοψε μια επιταγή 300.000 δολαρίων και απέκτησε το 50% των μετοχών της εταιρείας.

Βίοι παράλληλοι

Την ίδια περίοδο την ίδια ιδέα είχε και ο Ίλον Μασκ. Το 2008 εκτοξεύτηκε επιτυχώς ο Falcon 1 της SpaceX αλλά ο Μασκ αποφάσισε να στραφεί στους μεγαλύτερους πυραύλους που θα μετέφεραν πολύ μεγαλύτερο φορτίο για λογαριασμό των ΗΠΑ.

Το κενό από τη μη εκμετάλλευση του Falcon 1 ουσιαστικές δημιούργησε μια ευκαιρία για τον Μπεκ. Η Rocket Lab θα μπορούσε να σχεδιάσει ένα μικρό σκάφος που θα μπορούσε να μεταφέρει περίπου 500 λίβρες φορτίου σε τροχιά για 5 εκατομμύρια δολάρια ανά εκτόξευση. Αντί να εκτοξεύει τον πύραυλο με τον τυπικό ρυθμό μιας φοράς το μήνα, η Rocket Lab θα πήγαινε μία φορά την εβδομάδα και μετά ίσως μία φορά κάθε τρεις ημέρες.

Με την χρηματοδότηση της Rocket Lab ο Μπεκ απευθύνθηκε στην IRL από την οποία ζήτησε φυσικό χώρο για να στήσει την εταιρεία του. Η IRL ανταποκρίθηκε και μάλιστα του προσέφερε δωρεάν όλη την τεχνική υποστήριξη που ζήτησε.

https://www.rocketlabusa.com

Η αρχή

Μέχρι τον Νοέμβριο του 2009 η Rocket Lab είχε σχεδόν ολοκληρώσει το Ātea-1, τον πρώτο της πύραυλο, αλλά είχε αρχίσει να ξεμένει από χρήματα. Ο Μαρκ Ρόκετ κάλυψε εν μέρει το κενό. Το επόμενο πρόβλημα ήταν να βρεθεί ο χώρος για την πρώτη, δοκιμαστική εκτόξευση. Τελικά, μετά από έρευνες κατέληξαν σε μια περιοχή ανατολικά του Ώκλαντ που χρησιμοποιούνταν σαν πεδίο βολών.

Στις 30 Νοεμβρίου 2019 πραγματοποιήθηκε η πρώτη εκτόξευση του Ātea-1, με τον Πίτερ Μπεκ να διακηρύσσει «σύμφωνα με την παράδοση των μεγάλων εξερευνητών της Νέας Ζηλανδίας, πάμε για το διάστημα!».

Η κατάληξη

Μέσα στην επόμενη δεκαετία η Rocket Lab μεγάλωσε. Ο δοκιμαστικός πύραυλος έδωσε τη θέση του σε ένα πλήρως λειτουργικό μοντέλο, κέρδισε συμβόλαια, μετακίνησε το αρχηγείο της στο Λος Άντζελες, προσέλκυσε περισσότερους επενδυτές με αποτέλεσμα η αξία της να φτάσει στο ένα δισεκατομμύριο δολάρια. Ουσιαστικά έγινε ένας «διαστημικός μονόκερως».

Και τότε, τον Μάιο του 2019, ο Μπεκ τελικά δείπνησε με τον Μασκ, όπως αποκαλύπτει ο Άσλι Βανς στο Bloomberg. Άγνωστο τι ειπώθηκε μεταξύ τους αλλά συνεργάτες του Μασκ αποκάλυπταν ότι αποχώρησε εντυπωσιασμένος.

Άγνωστο αν η ιδέα προέκυψε από το δείπνο αλλά τον Αύγουστο του 2019 η SpaceX αποκάλυψε το όραμά της να ξεκινήσει τακτικές εκτοξεύσεις για μικρούς κατασκευαστές δορυφόρων. Εκείνη την περίοδο βρίσκονταν σε τροχιά 2.500 δορυφόροι, δύο χρόνια αργότερα έγιναν 5.000. Στόχος της SpaceX για την επόμενη δεκαετία ο αριθμός να κυμανθεί μεταξύ 100.000 και 200.000.

Η Rocket Lab εισήχθη στο χρηματιστήριο στα μέσα του 2021 συγκεντρώνοντας εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια, αν και ακόμη και το 2022, όπως αποκαλύπτει ο Βανς, η εταιρεία δεν έχει καταστεί κερδοφόρα. Παρόλα αυτά ο Πίτερ Μπεκ είναι πλέον ένας από τους πλέον ευκατάστατους Νεοζηλανδούς.

Τα μελλοντικά σχέδια

Πλέον, η εταιρεία σχεδιάζει την ανάπτυξη ενός νέου, επαναχρησιμοποιούμενου πυραύλου (δηλαδή θα μπορεί να επιστρέφει στην βάση εκτόξευσης) με την ονομασία Neutron, ο οποίος θα είναι άμεσος ανταγωνιστής του Falcon 9 της SpaceX. Επιπλέον, γίνεται προσπάθεια να καταστεί επαναχρησιμοποιούμενος και ο πύραυλος Electron ώστε να αυξηθεί ο ρυθμός εκτοξεύσεων και να διατηρηθεί το κόστος χαμηλά.

Πέρυσι το καλοκαίρι η Rocket Lab μετέφερε στη Σελήνη φορτίο για λογαριασμό της NASA, ενώ έχει υπογράψει συμβόλαια για περισσότερες σεληνιακές αποστολές, όπως επίσης σε Άρη και Αφροδίτη.