Ουκρανία: Οι γυναίκες αναλαμβάνουν τις δουλειές των ανδρών που πολεμούν

Στα χέρια των γυναικών περνούν ολοένα και περισσότερες δραστηριότητες που συνήθως εκτελούσαν άνδρες στην Ουκρανία, καθώς ο πόλεμος με τη Ρωσία που μαίνεται επί 21 μήνες έχει τραβήξει στα μέτωπα δεκάδες χιλιάδες άρρενες επίστρατους.

Ουκρανία: Γιατί αναβάλλονται οι εκλογές

Η Οξάνα

Ο Economist παρουσιάζει την ιστορία της Οξάνα, μιας δασκάλας χορού στο Μπαχμούτ πριν τον πόλεμο, που πλέον εργάζεται 480 μέτρα κάτω από τη γη, σε ένα ορυχείο στα περίχωρα της Τερνίβκα της ανατολικής Ουκρανίας. Το παλιό της σπίτι έχει καταστραφεί, το σχολείο στο οποίο εργαζόταν έχει κλείσει, ενώ οι στενοί της συγγενείς είτε πέθαναν από την πανδημία είτε σκοτώθηκαν στον πόλεμο.

Μετά τη ρωσική εισβολή, η Οξάνα δραπέτευσε στην Πολωνία όπου εργάστηκε στη λάντζα αλλά και ως μαγείρισσα σε ένα εστιατόριο. Σύντομα όμως αποφάσισε να επιστρέψει στην Ουκρανία, και να εργαστεί ως ανθρακωρύχος στην Τερνίβκα. Μια βαριά δουλειά, που όμως πληρώνεται καλύτερα από τις περισσότερες και προσφέρει μια καλή σύνταξη, ενώ την βοηθά να σβήνει τις αναμνήσεις όσων δραματικών έζησε και συνεχίζει να ζει τα τελευταία χρόνια.

Χιλιάδες νεκροί και τραυματίες

Όπως αναφέρει ο Economist, η ρωσική εισβολή διέλυσε την αγορά εργασίας της Ουκρανίας καθώς περίπου 4,8 εκατομμύρια άνθρωποι έχασαν τη δουλειά τους μέσα σε λίγα εικοσιτετράωρα. Τον φετινο Οκτώβριο η ανεργία εκτιμάται ότι υποχώρησε στο 18,4% από πάνω από 30% την άνοιξη του 2022, ωστόσο παραμένει πολύ πάνω από τα προπολεμικά επίπεδα. Εκατοντάδες χιλιάδες Ουκρανοί έχουν στρατολογηθεί, ενώ εκτιμάται ότι 70.000 έχουν σκοτωθεί στα μέτωπα και άλλες 120.000 έχουν τραυματιστεί.

Πλέον υπολογίζεται ότι από τις 36.000 μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις της Ουκρανίας το 51% διοικείται από γυναίκες, ενώ πολλές είναι οι εργαζόμενες στις κατασκευές και τα ορυχεία.

Κατά την ανοικοδόμηση μάλιστα, όταν κάποια στιγμή ο πόλεμος τελειώσει, χιλιάδες γυναίκες αναμένεται να εργαστούν ως γιατροί και ψυχολόγοι για την φροντίδα των αναπήρων πολέμου. Στους τομείς της ενέργειας, των μεταφορών και της άμυνας θα απαιτηθούν επίσης προσλήψεις χιλιάδων γυναικών.

Περισσότερες από 100 γυναίκες στις στοές

Στα ορυχεία της Τερνίβκα, από όπου ο στρατός επιστράτευσε 600 άνδρες, περισσότερες από 100 γυναίκες εργάζονται πλέον στις στοές. Άλλες χειρίζονται τον τοπικό σιδηρόδρομο του ορυχείου ή φροντίζουν τους κλωβούς που μεταφέρουν τους ανθρακωρύχους. Το ορυχείο είναι μακριά από το μέτωπο, ωστόσο η περιοχή έχει πληγεί από ρωσικούς πυραύλους κρουζ. Η Άννα αισθάνεται τυχερή που, βαθιά κάτω από τη γη, δεν μπορεί να τους ακούσει.

Η εξόρυξη άνθρακα έχει γίνει ακόμα πιο δύσκολη και επικίνδυνη λόγω του πολέμου. Οι συχνές διακοπές ρεύματος έχουν αφήσει κατά καιρούς βαθιά κάτω από τη γη εκατοντάδες ανθρώπους. Η Οξάνα νοσταλγεί την παλιά της ζωή, αλλά ξεκαθαρίζει ότι δεν πρόκειται να εγκαταλείψει την νέα. Η δουλειά στον θόρυβο, το σκοτάδι και τη σκόνη, λέει, δεν είναι τόσο τρομακτική όσο η ζωή στην επιφάνεια της γης, όπου κυριαρχεί ο πόλεμος.

Παρά τον αυξημένο αριθμό γυναικών που απασχολούνται πλέον στην Ουκρανία, το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των δύο φύλων διατηρείται – αν και έχει μειωθεί από 26% πριν από επτά χρόνια σε 18,6% σήμερα. Πέραν των άλλων επαγγελμάτων, περίπου 43.000 γυναίκες υπηρετούν σήμερα στις ένοπλες δυνάμεις, εκ των οποίων 5000 σε θέσεις μάχης. Η χώρα, άλλωστε, θα χρειαστεί να διατηρεί μεγάλο στρατό ακόμα και μετά το όποιο τέλος του πολέμου.