Τράπεζες: Κρατούν μικρό καλάθι για τα στεγαστικά δάνεια το 2024

Διατήρηση των νέων εκταμιεύσεων στη στεγαστική πίστη στη ζώνη του 1,1 – 1,2 δισ. ευρώ προβλέπουν τα επιχειρησιακά πλάνα των τραπεζών για την εφετινή χρήση, καθώς η ζήτηση από τα νοικοκυριά εκτιμάται ότι θα παραμείνει στα ίδια επίπεδα με πέρυσι.

Τράπεζες: Σιγουριά για υψηλή κερδοφορία την επόμενη διετία

Εφόσον επαληθευτούν αυτές οι προβλέψεις, θα πρόκειται για τη δεύτερη συνεχή χρονιά που οι χορηγήσεις δανείων για την απόκτηση κατοικιών θα παραμείνουν σταθερές.

Υπενθυμίζεται ότι μετά το χαμηλό τους στα 550 εκατ. ευρώ το 2016, οι χρηματοδοτήσεις της κατηγορίας κινήθηκαν με υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης.

Ωστόσο μετά την άνοδό τους στα 1,2 δισ. ευρώ το 2022, η αγορά παρουσιάζει σημάδια κόπωσης.

Πέρυσι, κατέγραψε σταθεροποιητικές τάσεις. Οι πωλήσεις νέων δανείων έφτασαν τα 1,12 δισ. ευρώ, ενώ επιπλέον 70 εκατ. ευρώ αφορούσαν τη συμμετοχή των τραπεζών στο επιδοτούμενο πρόγραμμα «Σπίτι Μου» για νέους ηλικίας έως 39 ετών.

Ως αποτέλεσμα, τα υπόλοιπα των στεγαστικών δανείων υποχώρησαν το 2023 κατά 1,3 δισ. ευρώ, καθώς οι αποπληρωμές υφιστάμενων ανοιγμάτων ξεπέρασαν τα 2 δισ. ευρώ το ίδιο διάστημα.

Οι λόγοι της κόπωσης

Οι χαμηλές πτήσεις στις εργασίες της στεγαστικής πίστης αποδίδεται, σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, κατά κύριο λόγο σε δύο παράγοντες:

– Πρώτον, στο υψηλό ποσοστό των συναλλαγών που πραγματοποιούνται αποκλειστικά με αξιοποίηση καταθέσεων / ρευστών διαθεσίμων.

– Δεύτερον, στην επιδείνωση της ψυχολογίας των νοικοκυριών από τα τέλη του 2022, μετά την έναρξη της πληθωριστικής κρίσης και την άνοδο των επιτοκίων στη ζώνη του ευρώ, που οδήγησε πολλά από αυτά στην αναβολή των σχεδίων τους για απόκτηση νέου σπιτιού.

Για το 2024 οι ελληνικές τράπεζες εκτιμούν ότι οι εκταμιεύσεις στεγαστικών δανείων θα παραμείνουν αμετάβλητες σε ετήσια βάση, χωρίς να αποκλείουν μία μικρή άνοδο των μεγεθών.

Ωστόσο, σύμφωνα με στελέχη τους, εφόσον καταγραφεί αύξηση, αυτή θα οφείλεται κατά κύριο λόγο στην άνοδο των τιμών πώλησης των ακινήτων και όχι στην ενίσχυση της ζήτησης.

Βελτίωση όρων

Οι ίδιοι κύκλοι πάντως σημειώνουν ότι οι προσπάθειες για βελτίωση των πωλήσεων νέων στεγαστικών δανείων θα ενταθούν το επόμενο διάστημα.

Όπως λένε, το μακροοικονομικο περιβάλλον είναι ευνοϊκό, η κτηματαγορά θα συνεχίσει την ανοδική της πορείας, ενώ δεν πρέπει να λησμονείται το γεγονός ότι σύντομα θα εισέλθουμε σε καθεστώς χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής.

Η εξέλιξη αυτή θα δώσει τη δυνατότητα στις τράπεζες να μειώσουν το κόστος χρηματοδότησης των νοικοκυριών.

Ήδη οι μεγάλοι όμιλοι προχώρησαν από τα τέλη του 2023 σε μειώσεις επιτοκίων, με προσφορές στα προγράμματα σταθερών δόσεων για 3 – 5 ετη και με κούρεμα των περιθωρίων κέρδους τους στα κυμαινόμενα.

Σύμφωνα με τους σχεδιασμούς τους, μετά τις πρώτες περικοπές στα ευρωπαϊκά επιτόκια, θα υπάρξουν νέες προς τα κάτω αναπροσαρμογές.

Παράλληλα, βρίσκεται στα σκαριά η χαλάρωση των όρων δανειοδότησης, με στόχο να πειστούν περισσότερα νοικοκυριά να προσφύγουν στον τραπεζικό δανεισμό για την απόκτηση κατοικίας, μιας και αυτήν την στιγμή το 60% των συναλλαγών γίνεται με ίδια κεφάλαια των αγοραστών.

Στο πλαίσιο αυτό, δεν αποκλείεται το ανώτατο ποσοστό χρηματοδότησης από το 80% σήμερα να αυξηθεί στο 90%.

Δάνεια στους πλειστηριασμούς

Ταυτόχρονα, οι τράπεζες προσβλέπουν σε επέκταση των δραστηριοτήτων τους στις δανειοδοτήσεις για την απόκτηση ακινήτων που βγαίνουν σε πλειστηριασμό ή έχουν αποκτηθεί τα προηγούμενα χρόνια από τους πιστωτές τους και αναζητούνται αγοραστές.

Οι συναλλαγές αυτές εκτιμάται ότι θα αυξηθούν σημαντικά τα επόμενα χρόνια, λειτουργώντας υποστηρικτικά στο πλάνο τους για επιτάχυνση της πιστωτικής επέκτασης στη λιανική τραπεζική, η οποία παραμένει έως σήμερα αρνητική.

Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, από το 2018 έως και το τέλος του α΄ εξαμήνου 2023, τα οικιστικά ακίνητα που άλλαξαν χέρια μέσω πλειστηριασμών, καταλήγοντας στους πιστωτές ή σε άλλους ιδιώτες, έφτασαν τα 15.000.

Εφέτος εκτιμάται ότι θα έχουν την ίδια τύχη 3.000 ακίνητα, την αγορά των οποίων θα σπεύσουν να χρηματοδοτήσουν οι τράπεζες.

Επιτάχυνση του ρυθμού επανόδου κολλημένων εκτός αγοράς για πολλά χρόνια ακινήτων αναμένεται από το 2025.