Fed: Γιατί δεν θα μειώσει τα επιτόκια φέτος

Την πιθανότητα να μην μειώσει τα επιτόκια μέσα στο 2024 η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, διερευνά σε δημοσίευμα το Barron’s.  O πληθωρισμός, η ισχυρή οικονομία και μια ακόμη ισχυρή, αν και δείχνει σημάδια χαλάρωσης, αγορά εργασίας συνηγορούν ενάντια στην ανάγκη χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής, ειδικά καθώς αυτές οι συνθήκες αναμένεται να παραμείνουν καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους τέλος.

Τον Ιανουάριο, οι επενδυτές ανέμεναν τουλάχιστον έξι μειώσεις επιτοκίων συνολικά κατά 150 μονάδες βάσης τους επόμενους 12 μήνες. Οι αξιωματούχοι της κεντρικής τράπεζας, στις προβλέψεις τους έκαναν λόγο για τρεις μειώσεις επιτοκίων το 2024.

Η Fed (μάλλον) δεν θα προβεί σε μειώσεις επιτοκίων αυτό το καλοκαίρι

Αυτό όμως που τονίζουν και ο πρόεδρος της, Τζερόμ Πάουελ, έχει επαναλάβει με όλους τους τρόπους είναι ότι οι αποφάσεις της νομισματικής πολιτικής θα εξαρτώνται από τα δεδομένα που θα έχουν στα χέρια τους οι αξιωματούχοι σε κάθε συνεδρίαση.

Ο πληθωρισμός

Προς το παρόν ο πληθωρισμός κινείται λίγο κάτω από το 3%, υψηλότερα από τον στόχο της Fed. O δείκτης Προσωπικών Καταναλωτικών Δαπανών (PCE), ο αγαπημένος δείκτης πληθωρισμού της κεντρικής τράπεζας, κινήθηκε σε ετήσιο ρυθμό 2,7% τον Απρίλιο, όπως και τον Μάρτιο αλλά ταχύτερα από το 2,5% που κατέγραψε τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο.

Η στασιμότητα δεν είναι ούτε καλά ούτε κακά νέα. Ωστόσο οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής έχουν τονίσει ότι χρειάζονται μεγαλύτερη εμπιστοσύνη ότι ο πληθωρισμός υποχωρεί σταθερά προς το 2% για να εξετάσουν το ενδεχόμενο μείωσης των επιτοκίων.

«Η Fed είναι πρόθυμη να κάνει υπομονή μέχρι να πειστεί ότι ο πληθωρισμός είναι καλός και νεκρός» εξηγεί ο Wylie Tollette, επικεφαλής επενδύσεων της Franklin Templeton Investment Solutions. «Είναι ξεκάθαρο ότι εξέτασαν τι συνέβη τη δεκαετία του 1970, όταν η Fed μείωσε πολύ γρήγορα και ο πληθωρισμός επανήλθε.»

Η ισχυρή οικονομία, το πραγματικό ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 2,9% τα τελευταία τέσσερα τρίμηνα, δίνει στην Fed την πολυτέλεια του χρόνου να περιμένει για καλύτερες μετρήσεις του πληθωρισμού. «Η θεωρία υπαγορεύει ότι ο συνδυασμός περιοριστικών επιτοκίων και ποσοτικής σύσφιγξης θα πρέπει να επιβραδύνει την οικονομία με την πάροδο του χρόνου», λέει ο Jason Granet, επικεφαλής επενδύσεων στην BNY Mellon. «Αυτό που προκάλεσε έκπληξη στους περισσότερους οικονομολόγους και συμμετέχοντες στην αγορά είναι η αργή ταχύτητα με την οποία συμβαίνει αυτό».

Η οικονομία αντέχει

Υπάρχουν πολλοί λόγοι για την ανθεκτικότητα της οικονομίας στον απόηχο της πανδημίας  και πολλοί σχετίζονται με την επίμονη δύναμη του καταναλωτή. Αν και τα πρόσφατα στοιχεία της Έρευνας Καταναλωτικού Συναισθήματος του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν έδειξαν ότι η καταναλωτική εμπιστοσύνη βρίσκεται κοντά στα χαμηλά επίπεδα πολλών δεκαετιών, οι λιανικές πωλήσεις αυξήθηκαν κατά 3% το περασμένο έτος. Ο πλούτος των νοικοκυριών έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια σε όλα τα επίπεδα εισοδήματος, λόγω των μέτρων τόνωσης που δόθηκαν κατά την διάρκεια της πανδημίας, της αύξησης των μισθών και της άνθησης των μετοχών και των αγορών κατοικιών.

Η ανεργία, τώρα στο 3,9%, διατηρείται κάτω από το 4% για περισσότερα από δύο χρόνια, στο χαμηλότερο ποσοστό των τελευταίων 50 χρόνων. Οι κενές θέσεις εργασίας έχουν μεν μειωθεί σημαντικά από την κορύφωση στις αρχές του 2022, ωστόσο παραμένουν πολύ πάνω από τα προπανδημικά επίπεδα.

«Όλα τα χειροκροτήματα για την επιβράδυνση στην αγορά εργασίας είναι πρόωρα», λέει η Lara Rhame, επικεφαλής οικονομολόγος των ΗΠΑ στην FS Investments. «Οι άνθρωποι έχουν την τάση να μπερδεύουν την ομαλοποίηση ως αδυναμία, ενώ στην πραγματικότητα η αγορά εργασίας παραμένει αρκετά ισχυρή».

Αυτό σημαίνει ότι η Fed δεν χρειάζεται να μειώσει τα επιτόκια για να επιτύχει πλήρη απασχόληση, μέρος της διπλής εντολής της μαζί με την σταθερότητα των τιμών.

Ωστόσο υπάρχουν οικονομολόγοι που αναμένουν μείωση των επιτοκίων μέσα στο 2024. Ο Tom Porcelli, επικεφαλής οικονομολόγος των ΗΠΑ του PGIM Fixed Income, αναφέρει τον συγκρατημένο ρυθμό προσλήψεων σε πιο κυκλικούς τομείς της οικονομίας, τη μείωση των θέσεων εργασίας προσωρινής βοήθειας φέτος και το χαμηλότερο ποσοστό των επιχειρήσεων που σκοπεύουν να αυξήσουν την απασχόληση σύμφωνα με έρευνες. Και οι τρεις παράγοντες υποδηλώνουν μια αγορά εργασίας που χάνει τη δυναμική της.

«Η Fed τα γνωρίζει όλα αυτά και νομίζω ότι αυτό που έχουν στο μυαλό τους είναι η σκέψη ότι αν μπορέσουν να κάνουν κάποιες περικοπές, μπορούν να βοηθήσουν στην επέκταση του κύκλου», λέει.  Θεωρεί ότι ο Πάουελ και άλλοι αξιωματούχοι της Fed έχουν την πρόθεση να μειώσουν το κόστος δανεισμού και απλώς περιμένουν την ευκαιρία να το κάνουν. Αναμένει τουλάχιστον μία μείωση των επιτοκίων κατά 0,25%  έως το τέλος του 2024, αν όχι δύο. «Πώς θα παρουσιαζόταν αυτή η ευκαιρία;» αναρωτιέται και απαντά. «Αν υπάρχει αδυναμία στην αγορά εργασίας, αυτό θα τους έκανε να προχωρήσουν. Αλλά είναι πιο απλό από αυτό: Απλώς χρειάζονται περισσότερα στοιχεία για τον πληθωρισμό που πηγαίνει προς τη σωστή κατεύθυνση».

Ωστόσο, ο χρόνος δεν είναι με το μέρος της Fed φέτος. Οι μειώσεις επιτοκίων στις συνεδριάσεις της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Ανοικτής Αγοράς τον Ιούνιο και τον Ιούλιο θεωρείται ευρέως ότι δεν θα συζητηθούν, δεδομένης της έλλειψης προόδου στον πληθωρισμό μέχρι στιγμής το 2024. Η συνεδρίαση του Σεπτεμβρίου θα είναι «ζωντανή», που σημαίνει ότι θα μπορούσε να ληφθεί απόφαση , αλλά και πάλι, τα δεδομένα δεν είναι πιθανό να συνεργαστούν, λόγω της διαρκούς ισχύος της οικονομίας και των τεχνικών παραγόντων.

Ο δείκτης τιμών PCE αυξήθηκε κατά 0,1% τον Μάιο του 2023, 0,2% τον Ιούνιο του περασμένου έτους και 0,1% τον Ιούλιο. Εάν ο πληθωρισμός αυξηθεί με ταχύτερους ρυθμούς κατά τους ίδιους μήνες φέτος, ο ρυθμός πληθωρισμού θα αυξάνεται χρόνο με το χρόνο, καθιστώντας δύσκολο για τους αξιωματούχους της Fed να αποκτήσουν την εμπιστοσύνη που επιθυμούν ότι ο πληθωρισμός υποχωρεί στο 2%. Ο Δείκτης Τιμών δεν έχει αυξηθεί λιγότερο από 0,3% το μήνα μέχρι στιγμής το 2024.

Η πολιτική συγκυρία και η συνεδρίαση του Δεκεμβρίου

Τι γίνεται με τη συνάντηση του Νοεμβρίου; Θα ξεκινήσει στις 6 Νοεμβρίου, την επομένη της ημέρας των εκλογών, και εάν τα δεδομένα δεν είναι σημαντικά τα μέλη της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Ανοιχτής Αγοράς θα είναι πολύ προσεκτικά λόγω της πολιτικής συγκυρίας.  Ως εκ τούτου ο μένει η συνεδρίαση του Δεκεμβρίου ως η τελευταία ευκαιρία για μείωση των επιτοκίων το 2024, αλλά υπάρχουν ισχυρά επιχειρήματα για να διατηρηθεί το status quo της νομισματικής πολιτικής.

Πρώτον, η αυστηρότερη νομισματική πολιτική αντισταθμίστηκε τα τελευταία δύο χρόνια από χαλαρότερη δημοσιονομική πολιτική και δεν υπάρχει λόγος να υπάρξει μειωμένο ομοσπονδιακό εύρος σε ένα έτος εκλογών. «Τίποτα δεν είναι τόσο μόνιμο όσο ένα προσωρινό κυβερνητικό πρόγραμμα», όπως είπε περίφημα ο οικονομολόγος Milton Friedman.

Οι πιστωτικές συνθήκες

Το έλλειμμα του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού των ΗΠΑ οδεύει να αγγίξει τα 1,5 τρισ. δολάρια το τρέχον οικονομικό έτος που λήγει στις 30 Σεπτεμβρίου, που ισοδυναμεί με περίπου το 6% του ΑΕΠ των ΗΠΑ, δίνοντας μια ισχυρή ώθηση στην ανάπτυξη που θα συνεχίσει να διαχέεται στην οικονομία μέχρι το τέλος του έτους.

Η νομισματική πολιτική, εν τω μεταξύ, μπορεί να έχει λιγότερο ισχυρό αντίκτυπο στην πραγματική οικονομία από ό,τι σε προηγούμενους κύκλους επιτοκίων, εν μέρει λόγω της κληρονομιάς των εξαιρετικά χαμηλών επιτοκίων που επικράτησαν από το 2009 έως το 2022. Ως αποτέλεσμα αυτής της περιόδου, εκατομμύρια ιδιοκτήτες κατοικιών κάθονται με 30ετή στεγαστικά δάνεια σταθερά σε επιτόκια κάτω του 4%. Ομοίως, οι εταιρείες εκμεταλλεύτηκαν την ευκαιρία να αναχρηματοδοτήσουν με ιστορικά χαμηλά επιτόκια και επέκτειναν τον δανεισμό τους.

Επίσης, ενώ τα κριτήρια τραπεζικού δανεισμού μπορεί να έχουν γίνει πιο αυστηρά, οι εταιρείες έχουν άλλες επιλογές για την άντληση μετρητών αυτές τις μέρες, συμπεριλαμβανομένων των ιδιωτικών δανείων και των ιδιωτικών μετοχικών κεφαλαίων.  Ο δείκτης εθνικών χρηματοοικονομικών συνθηκών της Fed του Σικάγο είναι τόσο χαλαρός όσο ήταν τον Ιανουάριο του 2022, δύο μήνες πριν η Fed αρχίσει να αυξάνει τα επιτόκια. Η άνοδος των τιμών των μετοχών και τα στενά πιστωτικά περιθώρια είναι στοιχεία για τους δείκτες χρηματοοικονομικών συνθηκών.

Μια στροφή του 21ου αιώνα σε επιχειρήσεις που βασίζονται στο λογισμικό, με κεφαλαιουχικές ανάγκες, απομονώνει περαιτέρω την οικονομική δραστηριότητα από τις αλλαγές στα επιτόκια, και αυτό είναι πριν πραγματικά απογειωθεί η τεχνητή νοημοσύνη.

Το αποτέλεσμα είναι ότι χρειάζεται περισσότερο από το συνηθισμένο αύξηση του κόστους δανεισμού για να περιοριστεί η οικονομική δραστηριότητα,  ένας άλλος λόγος για τον οποίο η Fed μπορεί να συμπεράνει ότι είναι λογικό να διατηρούνται σταθερά τα επιτόκια για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Η οικονομία των 18 τροχών

«Η οικονομία είναι σαν ένα 18τροχο όχημα έχει μεγάλη δυναμική», λέει ο Rhame. «Σε προηγούμενους κύκλους, όταν η Fed πάτησε τα φρένα αυξάνοντας τα επιτόκια, πιθανότατα χτύπησε οκτώ ή 10 από αυτούς τους τροχούς. Θα υποστήριζα ότι αυτή τη φορά, φρενάρει μόνο σε τέσσερις ή έξι από τους 18 τροχούς».

Κάποια στιγμή, λέει η Granet της BNY Mellon, το παλαιότερο χρέος θα πρέπει να αναχρηματοδοτηθεί και τα υψηλότερα επιτόκια θα αρχίσουν να δαγκώνουν. Αλλά δεν είμαστε ακόμα εκεί. Τα υψηλότερα επιτόκια έχουν περιορίσει τη δραστηριότητα στη στέγαση και σε άλλους ευαίσθητους στα επιτόκια τομείς της οικονομίας, όπως τα αυτοκίνητα, αλλά οι καταναλωτικές δαπάνες για υπηρεσίες και εμπειρίες συνεχίζουν να αυξάνονται. Και τομείς ανάπτυξης όπως η τεχνητή νοημοσύνη παραμένουν ανεπηρέαστοι από το υπόβαθρο της πολιτικής.

 

Ο Tollette, του Franklin Templeton, αναμένει ότι η διατήρηση των επιτοκίων θα έχει ελάχιστο αντίκτυπο στο χρηματιστήριο, παρά τις ελπίδες πολλών επενδυτών για μειώσεις επιτοκίων. Αναμένει ότι οι κύριοι δείκτες θα διαπραγματεύονται πλάγια για το υπόλοιπο του 2024.

Ωστόσο, τα μηνιαία στοιχεία για τις θέσεις εργασίας, τον πληθωρισμό και την οικονομική δραστηριότητα θα κινήσουν την αγορά τους επόμενους μήνες και θα μπορούσαν να προκαλέσουν μεγαλύτερη αστάθεια. Η εκλογική αβεβαιότητα θα ενισχύεται καθώς πλησιάζει ο Νοέμβριος και θα μπορούσε να αποτελέσει άλλη μια πηγή αναταράξεων. Αλλά απουσία ενός σοκ δεδομένων που θα αλλάξει ουσιαστικά τον λογισμό της Fed, το χρηματιστήριο πιθανότατα θα ξεφύγει από τις αναταράξεις.

«Η ονομαστική ανάπτυξη είναι ακόμα πολύ καλή», λέει ο Rhame. «Και αν έχετε την ανάπτυξη, δεν χρειάζεστε μειώσεις επιτοκίων για να συνεχίσουν οι αγορές να κινούνται υψηλότερα».