Ελληνική οικονομία: Πόσο θωρακισμένη είναι από μια κρίση χρέους στην Ευρώπη

Στη δίνη της αβεβαιότητας έχει βυθιστεί για ακόμη μια φορά η ευρωπαϊκή οικονομία, με επίκεντρο τις αναταράξεις στην Γαλλία λόγω των πρόωρων εκλογών που προκήρυξε ο Εμανουέλ Μακρόν μετά τη νίκη της άκρας δεξιάς στις ευρωεκλογές.

Ο βασικότερος φόβος έγκειται στην πιθανότητα διολίσθησης σε έναν δημοσιονομικό εκτροχιασμό, σε περίπτωση επικράτησης του Εθνικού Συνασπισμού της Μαρί Λεπέν και εφαρμογής του προγράμματος της που προβλέπει μεγάλη αύξηση των δημοσίων δαπανών.

Η πορεία για το δημόσιο χρέος σε Ελλάδα – Η αύξηση σε Γαλλία, Ιταλία, Σλοβακία και Φινλανδία

Τις ανησυχίες εντείνει το «καμπανάκι» που χτύπησε η Κομισιόν πριν από μερικές ημέρες, προτείνοντας την έναρξη της διαδικασίας περί υπερβολικού ελλείμματος κατά επτά κρατών-μελών, συμπεριλαμβανομένων της Γαλλίας και της Ιταλίας (οι άλλες πέντε είναι το Βέλγιο, η Ουγγαρία, η Μάλτα, η Πολωνία και η Σλοβακία).

Ειδικά η είσοδος της Γαλλίας, της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρωζώνης, σε ένα μονοπάτι μη βιώσιμου δημόσιου χρέους είναι επικίνδυνο, κατά τους περισσότερους αναλυτές. Ειδικά από τη στιγμή που η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δεν αγοράζει πλέον ομόλογα των χωρών-μελών της στη μαζική κλίμακα που έκανε μετά την ύφεση που προκάλεσε ο Covid.

Η παρέμβαση Στουρνάρα

Δεν είναι καθόλου τυχαία η παρέμβαση του διοικητή της ΤτΕ μέσω του «Βήματος». Ο Γιάννης Στουρνάρας επισήμανε την ανάγκη σεβασμού του ευρωπαϊκού δημοσιονομικού Πλαισίου Σταθερότητας και Ανάπτυξης από όλους, αν και έσπευσε να τονίσει ότι «σε γενικές γραμμές δεν παρατηρείται συστημικός κίνδυνος, τουλάχιστον μέχρι τώρα».

Αντέχει η Ελλάδα ένα νέο ντόμινο κρίσης;

Σε ποιο βαθμό επηρεάζεται η ελληνική οικονομία; Πόσο θωρακισμένη είναι έναντι μιας νέας κρίσης χρέους στην Ευρώπη; Η γενική εκτίμηση οικονομολόγων και αναλυτών είναι πως -μέχρι στιγμής- πως επηρεάζεται σε ένα μικρό βαθμό ως μια περιφερειακή οικονομία. 

Κάτι που αποτυπώνεται και στα ελληνικά ομόλογα, με την απόδοση του 10ετούς να παραμένει σε ένα εύρος 3,50% – 3,70%.

Αυτό οφείλεται εν μέρει και στο γεγονός ότι η Ελλάδα έχει πλέον ολοκληρώσει το 82% του στόχου της χρηματοδότησης της για το 2024, ενώ με βάση τους υπολογισμούς της Citi έχει καταγράψει το δεύτερο υψηλότερο επίπεδο κάλυψης εντός της Ευρωζώνης και περισσότερο από τον μέσο όρο της τελευταίας τριετίας.

Η αποπληρωμή των 8 δισ. και το μαξιλάρι ασφαλείας

Επίσης, τον Σεπτέμβριο η Ελλάδα αναμένεται να λάβει την κατ’ εξαίρεση (waiver) δυνατότητα της πρόωρης αποπληρωμής 7,935 δισ. ευρώ των διμερών δανείων (GLF) του πρώτου μνημονίου, αλλά και να της δοθεί η δυνατότητα από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ΕSM) να χρησιμοποιήσει για τη συναλλαγή αυτή και το ποσό των 5 δισ. ευρώ από τον λεγόμενο «σκληρό πυρήνα» (των 15,69 δισ. ευρώ) του ταμειακού «μαξιλαριού» της χώρας, που σήμερα κυμαίνεται στα 36 δισ. ευρώ.

Την ίδια στιγμή, οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες του Δημοσίου για το 2024 και το 2025 είναι χαμηλές, ενώ η χώρα διατηρεί ένα σημαντικό απόθεμα μετρητών και έχει συνεχή πρόσβαση στην αγορά, εν μέσω περιορισμένων περιθωρίων αποδόσεων, μετά από πρόσφατες αναβαθμίσεις σε επενδυτική βαθμίδα.

Πρόκειται για δυο κρίσιμες εξελίξεις που μπορεί να αποδειχθούν πολύτιμες για το πόσο μπορεί να «αντέξει» η Ελλάδα μια ευρωπαϊκή κρίση, δεδομένου του ότι η μεταβλητή «δημοσιονομικό έλλειμμα/πλεόνασμα» είναι κρίσιμη για τις αγορές.

Μέχρι το Μάιο, η κυβέρνηση είχε πρωτογενές πλεόνασμα 3,152 δισ. ευρώ, έναντι στόχου για 802 εκατ. ευρώ και πρωτογενούς πλεονάσματος 2,30 δισ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2023, με τις εκτιμήσεις να κάνουν λόγο για δημοσιονομική υπεραπόδοση και φέτος.

Υπεραπόδοση έναντι της Ευρωζώνης

Ανθεκτική αναμένεται και η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας παρά τις αναταραχές στην ΕΕ. Σύμφωνα με την Εθνική Τράπεζα η Ελλάδα αναμένεται να εμφανίσει ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ 2,4% το 2024, με πιθανότητα ακόμη ισχυρότερων επιδόσεων έαν ενισχυθούν περαιτέρω οι επενδύσεις και ανακάμψουν οι εξαγωγές, ενώ και η Κομισιόν προβλέπει ανάπτυξη 2,2% το 2024 και 2,3% το 2025.

Για υπεραπόδοση μίλησε και ο πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων (ΣΟΕ) στο υπουργείο Οικονομικών Μιχάλης Αργυρού, ο οποίος μιλώντας σε πρόσφατο webinar της Capital Link εκτίμησε πως η ελληνική οικονομία θα συνεχίσει να υπεραποδίδει της ευρωζώνης, με την ισχυρή ανάπτυξη και την επιστροφή στα πρωτογενή πλεονάσματα να οδηγούν μάλιστα στην ταχύτερη μείωση του δείκτη χρέους προς ΑΕΠ (45 μονάδες βάσης ήδη) από τα υψηλά της πανδημίας.

Για την ευνοϊκή δυναμική του ελληνικού χρέους την επόμενη τριετία μίλησε και ο κορυφαίος αναλυτής του οίκου αξιολόγησης S&P Frank Gill, τονίζοντας το χαμηλό και τη μακρά περίοδο ωρίμανσης.

Οι προκλήσεις

Από την άλλη πλευρά, δεν λείπουν και οι προκλήσεις. Η Moody’s πολύ πριν τις καταιγιστικές εξελίξεις στη Γαλλία στάθηκε στο μεγάλο έλλειμμα που εμφανίζει η ελληνική οικονομία στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών. 

Υπογράμμισε ακόμη ότι είναι ευάλωτη σε εξωτερικούς κλυδωνισμούς με δεδομένη τη βαρύτητα κλάδων όπως ο τουρισμός στη διαμόρφωση του ΑΕΠ ενώ επεσήμανε πως παρά την μεγάλη μείωσή του, το χρέος σε σχέση με το ΑΕΠ θα παραμείνει πολύ υψηλό.