Τεχνητή νοημοσύνη: Πώς θα μπορούσε να καθηλωθεί μια αγορά 1 δισ. δολαρίων

«Ο κίνδυνος της υποεπένδυσης είναι δραματικά μεγαλύτερος από τον κίνδυνο της υπερεπένδυσης», δήλωσε ο Σουντάρ Πιτσάι, το αφεντικό της Alphabet, σε μια conference call για τα οικονομικά αποτελέσματα της εταιρείας την περασμένη εβδομάδα. Ο ίδιος, όπως πολλά στελέχη στις μέρες μας, μιλούσε για την τεχνητή νοημοσύνη (AI). Πιο συγκεκριμένα, μιλούσε για την κατασκευή περισσότερων κέντρων δεδομένων τεχνητής νοημοσύνης για την εξυπηρέτηση των πελατών του βραχίονα υπολογιστικού νέφους της Google. Τα σχετικά ποσά είναι εντυπωσιακά. Οι κεφαλαιουχικές δαπάνες της Alphabet αναμένεται να αυξηθούν κατά το ήμισυ περίπου φέτος, στα 48 δισ. δολάρια. Μεγάλο μέρος αυτού του ποσού θα δαπανηθεί για εξοπλισμό που σχετίζεται με την τεχνητή νοημοσύνη.

Ο Πιτσάι, όπως σημειώνει σε άρθρο του ο Economist, δεν είναι ο μόνος. Η New Street Research, μια εταιρεία αναλυτών, εκτιμά ότι η Alphabet, η Amazon, η Meta και η Microsoft θα δαπανήσουν μαζί 104 δισ. δολάρια για την κατασκευή κέντρων δεδομένων AI φέτος. Προσθέστε τις δαπάνες από μικρότερες εταιρείες τεχνολογίας και άλλες βιομηχανίες και η συνολική κραιπάλη των κέντρων δεδομένων AI μεταξύ 2023 και 2027 θα μπορούσε να φτάσει τα 1,4 τρισ. δολάρια.

Τί είναι το «data wall» και πώς μπορεί να την επηρεάσει την ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης

Η κλίμακα αυτής της επένδυσης και η αβεβαιότητα σχετικά με το αν και πότε θα αποδώσει, προκαλεί νευρικότητα στους μετόχους. Την επομένη των αποτελεσμάτων της Alphabet, ο Nasdaq, ένας δείκτης με μεγάλη βαρύτητα στην τεχνολογία, υποχώρησε κατά 4%, η μεγαλύτερη ημερήσια πτώση από τον Οκτώβριο του 2022. Αυτή την εβδομάδα οι αναλυτές θα μελετήσουν τα τριμηνιαία αποτελέσματα της Amazon και της Microsoft, των δύο μεγαλύτερων εταιρειών cloud στον κόσμο, για ενδείξεις σχετικά με την πορεία των επιχειρήσεων τεχνητής νοημοσύνης τους.

Προς το παρόν, οι τεχνολογικοί γίγαντες δείχνουν μικρή διάθεση να μειώσουν τις επενδύσεις τους, όπως δείχνουν οι παρατηρήσεις του Πιτσάι. Αυτά είναι καλά νέα για τους αμέτρητους προμηθευτές που επωφελούνται από την έκρηξη. Η Nvidia, κατασκευαστής τσιπ τεχνητής νοημοσύνης που τον Ιούνιο έγινε για λίγο η πιο πολύτιμη εταιρεία στον κόσμο, έχει τραβήξει τα περισσότερα πρωτοσέλιδα. Αλλά η αλυσίδα εφοδιασμού της τεχνητής νοημοσύνης είναι πολύ πιο εκτεταμένη. Εκτείνεται σε εκατοντάδες επιχειρήσεις, από Ταϊβανέζους κατασκευαστές διακομιστών και ελβετικές επιχειρήσεις μηχανικής μέχρι αμερικανικές επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας. Πολλές από αυτές είδαν μια αύξηση της ζήτησης μετά την έναρξη της ChatGPT το 2022 και επενδύουν οι ίδιες αναλόγως. Με την πάροδο του χρόνου, οι συμφορήσεις στον εφοδιασμό ή η φθίνουσα ζήτηση θα μπορούσαν να τους αφήσουν να υπερβάλλουν.

Οι δύο κατηγορίες επενδύσεων

Οι επενδύσεις AI μπορούν να χωριστούν σε γενικές γραμμές σε δύο κατηγορίες. Οι μισές από αυτές πηγαίνουν σε κατασκευαστές τσιπ, με κύριο αποδέκτη την Nvidia. Το υπόλοιπο δαπανάται σε κατασκευαστές εξοπλισμού που κρατάει τα τσιπ σε λειτουργία, από εξοπλισμό δικτύωσης έως συστήματα ψύξης. Για να αξιολογήσει τα τεκταινόμενα στην αλυσίδα εφοδιασμού της τεχνητής νοημοσύνης, ο Economist εξέτασε μία δεξαμενή με 60 περίπου τέτοιες εταιρείες. Από τις αρχές του 2023 η μέση τιμή της μετοχής των εταιρειών του σύμπαντός μας έχει αυξηθεί κατά 106%, σε σύγκριση με την αύξηση του δείκτη αμερικανικών μετοχών S&P 500 κατά 42%. Στο διάστημα αυτό οι αναμενόμενες πωλήσεις τους για το 2025 αυξήθηκαν κατά 14% κατά μέσο όρο. Αυτό συγκρίνεται με μια αύξηση 1% σε όλες τις μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις, εξαιρουμένων των εταιρειών τεχνολογίας, στον S&P 500.

Οι μεγαλύτεροι κερδισμένοι ήταν οι κατασκευαστές τσιπ και οι κατασκευαστές διακομιστών. Η Nvidia αντιπροσώπευε σχεδόν το ένα τρίτο της αύξησης των αναμενόμενων πωλήσεων του κλάδου. Προβλέπεται ότι θα πουλήσει φέτος τσιπ τεχνητής νοημοσύνης και συναφή εξοπλισμό ύψους 105 δισ. δολαρίων, από 48 δισ. δολάρια στο τελευταίο οικονομικό έτος. Η AMD, ο πλησιέστερος αντίπαλός της, θα πουλήσει πιθανώς περίπου 12 δισ. δολάρια τσιπ για κέντρα δεδομένων φέτος, από 7 δισ. δολάρια. Τον Ιούνιο η Broadcom, μια άλλη εταιρεία κατασκευής τσιπ, δήλωσε ότι τα τριμηνιαία έσοδά της από την τεχνητή νοημοσύνη αυξήθηκαν κατά 280%, σε ετήσια βάση, σε 3,1 δισ. δολάρια. Βοηθά τους πελάτες της, συμπεριλαμβανομένων των παρόχων cloud, να σχεδιάζουν τα δικά τους τσιπ και πωλεί επίσης εξοπλισμό δικτύωσης. Δύο εβδομάδες αργότερα, η Micron, κατασκευαστής τσιπ μνήμης, δήλωσε ότι τα έσοδά της από τα κέντρα δεδομένων είχαν επίσης εκτοξευθεί, χάρη στην αλματώδη αύξηση της ζήτησης AI.

Οι εταιρείες που κατασκευάζουν διακομιστές εισπράττουν επίσης. Τόσο η Dell όσο και η Hewlett Packard Enterprise (HPE) δήλωσαν στις πιο πρόσφατες ενημερώσεις για τα οικονομικά τους αποτελέσματα ότι οι πωλήσεις διακομιστών AI διπλασιάστηκαν το τελευταίο τρίμηνο. Η Foxconn, ένας κατασκευαστής από την Ταϊβάν που συναρμολογεί πολλά από τα iPhone της Apple, έχει επίσης μια επιχείρηση διακομιστών. Τον Μάιο δήλωσε ότι οι πωλήσεις της AI είχαν τριπλασιαστεί κατά το προηγούμενο έτος.

Άλλες επιχειρήσεις βλέπουν το ενδιαφέρον να αυξάνεται, ακόμη και αν δεν έχουν υλοποιηθεί ακόμη νέες πωλήσεις. Η Eaton, αμερικανική κατασκευάστρια βιομηχανικών μηχανημάτων, δήλωσε ότι τον περασμένο χρόνο είδε υπερτετραπλάσια αύξηση των αιτημάτων πελατών που αφορούσαν τα προϊόντα της για κέντρα δεδομένων AI. Οι διακομιστές AI μπορεί να απαιτούν έως και δέκα φορές περισσότερη ισχύ από τους συμβατικούς. Ο Έρλ Όστιν Τζούνιορ, το αφεντικό της Quanta Services, μιας εταιρείας που κατασκευάζει εξοπλισμό ανανεώσιμης ενέργειας και μεταφοράς, παραδέχτηκε πρόσφατα ότι η αύξηση της ζήτησης για τις δραστηριότητές της στα κέντρα δεδομένων «με αιφνιδίασε λίγο». Η Vertiv, η οποία πωλεί συστήματα ψύξης που χρησιμοποιούνται σε κέντρα δεδομένων, σημείωσε τον Απρίλιο ότι ο αγωγός έργων AI της υπερδιπλασιάστηκε μέσα σε δύο μήνες.

Φρενίτιδα επενδύσεων

Όλο αυτό το ενδιαφέρον πυροδοτεί μια περαιτέρω φρενίτιδα επενδύσεων. Φέτος περίπου τα δύο τρίτα των επιχειρήσεων του δείγματος του Economist αναμένεται να αυξήσουν τις κεφαλαιακές τους δαπάνες, σε σχέση με τις πωλήσεις, πάνω από τους μέσους όρους πενταετίας. Πολλές εταιρείες κατασκευάζουν νέα εργοστάσια. Μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται η Wiwynn, μια ταϊβανέζικη εταιρεία κατασκευής διακομιστών, η Supermicro, μια αμερικανική εταιρεία, και η Lumentum, μια αμερικανική εταιρεία πώλησης προηγμένων καλωδίων δικτύωσης. Πολλές ξοδεύουν επίσης περισσότερα χρήματα για έρευνα και ανάπτυξη.

Ορισμένες εταιρείες επενδύουν μέσω εξαγορών. Αυτόν τον μήνα η AMD ανακοίνωσε ότι αγοράζει την Silo AI, μια νεοφυή επιχείρηση, για να ενισχύσει τις ικανότητές της στην τεχνητή νοημοσύνη. Τον Ιανουάριο η HPE ανακοίνωσε ότι θα δαπανήσει 14 δισ. δολάρια για να αγοράσει την Juniper Networks, μια εταιρεία δικτύωσης. Τον Δεκέμβριο η Vertiv ανακοίνωσε την εξαγορά της CoolTera, μιας εταιρείας που ειδικεύεται στην ψύξη υγρών. Η εταιρεία ελπίζει ότι αυτό θα τη βοηθήσει να επεκτείνει την παραγωγή της τεχνολογίας υγρής ψύξης κατά 40 φορές.

Αύξηση και των απειλών

Καθώς, όμως, οι δαπάνες αυξάνονται, οι απειλές για την αλυσίδα εφοδιασμού της ΑΙ αυξάνονται. Ένα πρόβλημα είναι η μεγάλη εξάρτησή της από την Nvidia. Ο Μπάρον Φανγκ, της Dell’Oro Group, μιας εταιρείας ερευνών, σημειώνει ότι όταν η Nvidia πέρασε από το να λανσάρει ένα νέο τσιπ κάθε δύο χρόνια σε κάθε χρόνο, ολόκληρη η εφοδιαστική αλυσίδα έπρεπε να αγωνιστεί για να κατασκευάσει νέες γραμμές παραγωγής και να ανταποκριθεί στα επιταχυνόμενα χρονοδιαγράμματα. Οι μελλοντικές πωλήσεις για πολλές επιχειρήσεις στην αλυσίδα εφοδιασμού της ΤΝ εξαρτώνται από το να παραμείνει ευχαριστημένος ο πιο πολύτιμος κατασκευαστής τσιπ στον κόσμο.

Μια άλλη απειλή προέρχεται από τις συμφορήσεις στον εφοδιασμό, κυρίως όσον αφορά τη διαθεσιμότητα της ενέργειας. Μια ανάλυση της χρηματιστηριακής Bernstein εξετάζει ένα σενάριο σύμφωνα με το οποίο μέχρι το 2030 τα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης θα χρησιμοποιούνται περίπου όσο και η μηχανή αναζήτησης της Google σήμερα. Αυτό θα αύξανε την ανοδική πορεία της ζήτησης ενέργειας στην Αμερική στο 7% ετησίως, από 0,2% μεταξύ 2010 και 2022. Θα ήταν δύσκολο να κατασκευαστεί γρήγορα τόση μεγάλη δυναμικότητα ισχύος. Ο Στέφεν Μπερντ της τράπεζας Morgan Stanley σημειώνει ότι στην Καλιφόρνια, όπου θα μπορούσαν να κατασκευαστούν πολλά κέντρα δεδομένων τεχνητής νοημοσύνης, χρειάζονται έξι έως δέκα χρόνια για να συνδεθούν με το δίκτυο.

Ορισμένες εταιρείες προσπαθούν ήδη να καλύψουν τα κενά παρέχοντας ενέργεια εκτός δικτύου. Τον Μάρτιο η Talen Energy, μια εταιρεία παραγωγής ενέργειας, πούλησε στην Amazon ένα κέντρο δεδομένων συνδεδεμένο με πυρηνικό σταθμό παραγωγής ενέργειας έναντι 650 εκατ. δολαρίων. Η CoreWeave, ένας μικρός πάροχος cloud τεχνητής νοημοσύνης, σύναψε πρόσφατα συμφωνία με την Bloom Energy, έναν κατασκευαστή κυψελών καυσίμου, για την παραγωγή επιτόπιας ενέργειας. Άλλοι επαναχρησιμοποιούν τοποθεσίες, όπως τοποθεσίες εξόρυξης bitcoin, οι οποίες έχουν ήδη πρόσβαση στο δίκτυο και υποδομές ενέργειας. Παρόλα αυτά, οι ενεργειακές ανάγκες για την τεχνητή νοημοσύνη είναι τόσο τεράστιες που ο κίνδυνος έλλειψης ενέργειας που θα περιορίσει τη δραστηριότητα παραμένει.

Η μεγαλύτερη απειλή

Η μεγαλύτερη απειλή για την αλυσίδα εφοδιασμού AI θα προέλθει από τη φθίνουσα ζήτηση. Τον Ιούνιο η Goldman Sachs, μια τράπεζα, και η Sequoia, μια εταιρεία επιχειρηματικών κεφαλαίων, δημοσίευσαν εκθέσεις που αμφισβητούσαν τα οφέλη των σημερινών εργαλείων δημιουργικής τεχνητής νοημοσύνης και – κατ’ επέκταση – τη σοφία των δαπανών των κολοσσών του cloud-computing. Εάν τα κέρδη από την ΑΙ παραμείνουν ασύλληπτα, οι τεχνολογικοί γίγαντες θα μπορούσαν να μειώσουν τις κεφαλαιουχικές δαπάνες, αφήνοντας εκτεθειμένη την αλυσίδα εφοδιασμού.

Η δημιουργία εργοστασίων έχει επιφέρει υψηλότερο σταθερό κόστος. Σε όλο το δείγμα των εταιρειών μας, οι μέσες δαπάνες για ακίνητα, εγκαταστάσεις και εξοπλισμό αναμένεται να αυξηθούν κατά 14% μεταξύ 2023 και 2025. Ορισμένες επενδύσεις μπορεί να αρχίσουν να φαίνονται ύποπτες εάν η ζήτηση αργήσει να υλοποιηθεί. Το τίμημα της αγοράς της Juniper Networks από την HPE ήταν τα δύο τρίτα της αγοραίας αξίας της εξαγοράζουσας εταιρείας όταν ανακοινώθηκε τον Ιανουάριο.

Ακόμη και μετά τις ταλαντεύσεις της περασμένης εβδομάδας, οι προσδοκίες της αγοράς παραμένουν ανοδικές. Για το δείγμα των εταιρειών, ο μέσος δείκτης τιμής προς κέρδη, ένα μέτρο του τρόπου με τον οποίο οι επενδυτές αποτιμούν τα κέρδη, έχει αυξηθεί κατά εννέα ποσοστιαίες μονάδες από τις αρχές του 2023. Για να εκπληρωθούν αυτές οι προσδοκίες, τα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης πρέπει να βελτιωθούν γρήγορα και οι επιχειρήσεις πρέπει να τα υιοθετήσουν μαζικά. Για τις πολλές εταιρείες κατά μήκος της αλυσίδας εφοδιασμού με τεχνητή νοημοσύνη, το διακύβευμα γίνεται δυσάρεστα υψηλό.