Έμποροι όπλων που συνδέονται με μαχητές Χούθι στην Υεμένη χρησιμοποιούν τις πλατφόρμες των κοινωνικών δικτύων X, που ανήκει στον Ίλον Μασκ και WhatsApp που ανήκει στον όμιλο Meta του Μαρκ Ζούκερμπεργκ για να διακινούν όπλα, ορισμένα μάλιστα κατασκευασμένα στις ΗΠΑ, κατά προφανή παραβίαση των πολιτικών των εταιρειών κοινωνικής δικτύωσης. Αυτό αποκαλύπτει έκθεση του Tech Transparency Project (TTP), μιας πρωτοβουλίας ερευνητών με έδρα την Ουάσινγκτον που επικεντρώνεται στον έλεγχο και τη λογοδοσία των μεγάλων τεχνολογικών εταιρειών για τις πράξεις και την επιρροή τους.
Η ΤΤΡ διαπίστωσε ότι «έμποροι όπλων που συνδέονται με τους Χούθι λειτουργούν ανοιχτά εμπορικά καταστήματα όπλων εδώ και μήνες, και σε ορισμένες περιπτώσεις χρόνια, και στις δύο πλατφόρμες». Συγκεκριμένα, εντοπίστηκαν 130 λογαριασμοί ιδιωτών στο Χ με έδρα την Υεμένη και 67 επιχειρηματικοί λογαριασμοί στο WhatsApp που προσέφεραν προς πώληση τυφέκια υψηλής ισχύος, εκτοξευτές χειροβομβίδων και άλλο στρατιωτικό εξοπλισμό.
Η ΤΤΡ διαπίστωσε ότι «έμποροι όπλων που συνδέονται με τους Χούθι λειτουργούν ανοιχτά εμπορικά καταστήματα όπλων εδώ και μήνες, και σε ορισμένες περιπτώσεις χρόνια, και στις δύο πλατφόρμες»
Πολλοί από τους εμπόρους όπλων πούλησαν όπλα που φαινόταν να είναι αμερικανικής παραγωγής, μερικά με την ένδειξη «Ιδιοκτησία της κυβέρνησης των ΗΠΑ», καθώς και άλλο οπλισμό δυτικής κατασκευής που έφερε τη σφραγίδα «ΝΑΤΟ».
Πλημμελείς έλεγχοι
«Η έκθεση δεν προσδιορίζει τους πελάτες των εμπόρων όπλων», γράφει στον «Guardian» ο Ούλιαμ Χρήστου. «Αλλά δεδομένης της υψηλής τιμής πώλησης του διακινούμενου οπλισμού, με ορισμένα πυροβόλα να διατίθενται προς 10.000 δολάρια έκαστο, είναι πιθανό οι αγοραστές να είναι μαχητές των Χούθι, της ομάδας ανταρτών της Υεμένης που θεωρείται ότι χρηματοδοτείται από το Ιράν και έχει χαρακτηριστεί από το 2014 από τις ΗΠΑ, τον Καναδά και άλλες χώρες ως τρομοκρατική οργάνωση», συμπληρώνει ο ρεπόρτερ της βρετανικής εφημερίδας.
Ο Χρήστου υπογραμμίζει ότι το Χ, όπως και όλες οι πλατφόρμες του ομίλου Meta απαγορεύουν την εμπορία όπλων. Παρά ταύτα, πολλοί από τους εμπόρους όπλων ήταν συνδρομητές του X Premium και χρήστες του WhatsApp Business, υπηρεσιών που υποτίθεται ότι ελέγχονται από ειδικά τμήματα που έχουν δημιουργήσει και λειτουργούν οι ίδιοι οι τεχνολογικοί γίγαντες.
«Το X και το WhatsApp έχουν πολιτικές κατά των πωλήσεων όπλων, αλλά επιτρέπουν σε εμπόρους όπλων που συνδέονται με μια ομάδα που έχει χαρακτηριστεί ως τρομοκρατική από τις ΗΠΑ να διακινούν όπλα στις πλατφόρμες τους. Σε ορισμένες περιπτώσεις, αυτές οι εταιρείες μπορεί να επωφελούνται από παραβιάσεις των δικών τους πολιτικών που δημιουργούν κινδύνους για την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ», δήλωσε η διευθύντρια του ΤΤΡ Κέιτι Πολ.
Και με το λογότυπο
Περισσότεροι από τους μισούς λογαριασμούς του X ανέφεραν την τοποθεσία τους ως Σαναά, την πρωτεύουσα της Υεμένης που ελέγχεται από τους Χούθι. Επίσης πολλοί εξ αυτών κοινοποιούσαν τακτικά περιεχόμενο υπέρ των Χούθι. Άλλοι πουλούσαν όπλα σε δοχεία με το λογότυπο μάλιστα των Χούθι, το οποίο αναφέρει «Ο Θεός είναι μεγάλος, θάνατος στην Αμερική, θάνατος στο Ισραήλ, κατάρα στους Εβραίους, νίκη στο Ισλάμ».
Αρκετοί λογαριασμοί που εντοπίστηκαν από το TTP ήταν εγγεγραμμένοι στο X Premium, το οποίο τους επέτρεπε να δημοσιεύουν εκτεταμένα βίντεο. Ένας λογαριασμός περιείχε βίντεο με οδηγίες για την «αποσυσκευασία» ενός M249 SAW, ενός ελαφρού πολυβόλου όπλου αμερικανικής κατασκευής που χρησιμοποιείται από τον αμερικανικό στρατό.
Άλλοι λογαριασμοί είχαν ενεργοποιήσει τη λειτουργία φιλοδωρήματος, η οποία επιτρέπει στους χρήστες του X να στέλνουν απευθείας δωρεές.
Περικοπές από τον Μασκ
Το X απαγορεύει τη χρήση των πλατφορμών του από άτομα που «προωθούν παράνομες δραστηριότητες» και επίσης απαγορεύει σε τρομοκρατικές ομάδες να χρησιμοποιούν τις premium υπηρεσίες του. Αλλά στα σχόλια αναρτήσεων που αφορούσαν πωλήσεις οπλισμού εμφανίστηκαν διαφημίσεις, «κάτι που υποδηλώνει ότι το X θα μπορούσε να βγάζει χρήματα από τις αναρτήσεις», σημειώνουν οι ερευνητές του ΤΤΡ.
Σε μια περίπτωση μάλιστα, αναφέρουν χαρακτηριστικά, το X δημοσίευσε μια διαφήμιση για μια εταιρεία που πωλούσε αξεσουάρ αυτοκινήτων Tesla κάτω από μια ανάρτηση όπου ένας έμπορος όπλων προσέφερε ένα «αμερικανικό πιστόλι Glock 17».
Αφού αγόρασε το Twitter το 2022 και το μετονόμασε σε Χ, ο Ίλον Μασκ απέλυσε περίπου το 80% της ομάδας εμπιστοσύνης και ασφάλειας της εταιρείας, η οποία είχε ως αποστολή να ελέγχει το περιεχόμενο που αναρτάται στην πλατφόρμα. «Μια προηγούμενη έκθεση του TTP είχε διαπιστώσει ότι περισσότεροι από 200 λογαριασμοί που συνδέονται με τρομοκρατικές και άλλες ομάδες που έχουν υποστεί κυρώσεις ήταν εγγεγραμμένοι στο X Premium», σημειώνει ο ρεπόρτερ του «Guardian».
Αλλά οι αποκαλύψεις δεν σταματούν εδώ. «Μερικοί από τους εμπόρους όπλων που συνδέονται με τους Χούθι είχαν επαφή και με τον ίδιο τον Μασκ στο X. Το Σεπτέμβριο του 2023, όταν ο επιχειρηματίας και ιδιοκτήτης του μέσου ανάρτησε ένα βίντεο όπου τον έδειχνε να πυροβολεί με ένα τουφέκι ελεύθερου σκοπευτή Barret, τρεις έμποροι όπλων του απάντησαν ότι διαφημίζει τα δικά τους όπλα», γράφει ο Ουίλιαμ Χρήστου.
Το Χ αρνήθηκε να σχολιάσει τα ευρήματα της έρευνας του TTP σε επικοινωνία που είχε με την εταιρεία η εφημερίδα «The Guardian».
Περικοπές και στο Meta
Πολλοί από τους εμπόρους όπλων παρουσίαζαν το εμπόρευμά τους μέσω λογαριασμών του WhatsApp για επαγγελματίες με τη λειτουργία «καταλόγου», η οποία επιτρέπει την προβολή μιας παρουσίασης προϊόντων. Ένας τέτοιος λογαριασμός προσέφερε δεκάδες όπλα, συμπεριλαμβανομένου ενός πιστολιού Glock με δερμάτινη θήκη που έδειχνε εικόνες του Μνημείου Λίνκολν, του Λευκού Οίκου και ενός Αμερικανού στρατιώτη του 18ου αιώνα.
Το WhatsApp ανταποκρίθηκε στο ρεπορτάζ του «Guardian» αναφέροντας ότι εξετάζει τα προφίλ επαγγελματικών λογαριασμών και ότι ελέγχει τις εικόνες προτού προστεθούν στους καταλόγους. «Δεν είναι σαφές γιατί η διαδικασία ελέγχου δεν απαγόρευσε τις επίμαχες εικόνες και τους λογαριασμούς, πολλοί από τους οποίους σαφώς αυτοπροσδιορίζονται ως λογαριασμοί εμπορίας όπλων και συνδέονται με φυσικά καταστήματα πώλησης όπλων στην Υεμένη», γράφει ο Ουίλιαμ Χρήστου.
Εκπρόσωπος του WhatsApp δήλωσε στη βρετανική εφημερίδα ότι η εταιρεία λαμβάνει τα κατάλληλα μέτρα και συμμορφώνεται με τις νομικές της υποχρεώσεις όταν ενημερώνεται καταλλήλως. Στη συνέχεια, το WhatsApp απαγόρευσε δύο λογαριασμούς εμπόρων όπλων, που του απέστειλε ο «Guardian».
Επίσης το WhatsApp διευκρίνισε ότι δεν αποκόμισε κέρδη από το εν λόγω είδος λογαριασμών, αλλά δεν απάντησε σε ερωτήσεις σχετικά με το πώς οι διαδικασίες αξιολόγησης της εταιρείας δεν εντόπισαν εξαρχής τους λογαριασμούς των εμπόρων όπλων.
«Η Meta έχει απολύσει χιλιάδες υπαλλήλους τα τελευταία δύο χρόνια, πολλοί από τους οποίους εργάζονταν στην ασφάλεια του δικτύου. Τον Ιανουάριο η Meta δεσμεύτηκε να καταργήσει την εποπτεία περιεχομένου, ανταποκρινόμενη στα πράπονα του Ντόναλντ Τραμπ για λογοκρισία στις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης», τονίζεται στο ρεπορτάζ της βρετανικής εφημερίδας.
