Πολύ σκληρή για να πεθάνει

Τουλάχιστον 8.500 θάνατοι θα μπορούσαν να προληφθούν κάθε χρόνο στην Ελλάδα, εάν μειώνονταν τα επίπεδα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης –και ειδικότερα οι τιμές των αιωρούμενων σωματιδίων (!).

Από αυτούς τους θανάτους: οι 6.487 μπορούν να αποδοθούν στην ετήσια έκθεση σε συγκεντρώσεις αιωρούμενων σωματιδίων στα αστικά και ημιαστικά κέντρα, με τις μεγαλύτερες συγκεντρώσεις να αφορούν πληθυσμούς της Αθήνας (58%) και της Θεσσαλονίκης (13%). Οι υπόλοιποι 2.115 θάνατοι αφορούν αγροτικές περιοχές.

Εδώ, η συγκέντρωση του πληθυσμού είναι μεν μικρότερη σε σχέση με τα αστικά κέντρα, όμως υπάρχουν περισσότεροι ηλικιωμένοι που είναι πιο ευάλωτοι στις επιπτώσεις της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Τα προαναφερόμενα στοιχεία, περιέχονται στην έκδοση «Περιβάλλον και Υγεία» του Εθνικού Κέντρου Περιβάλλοντος και Αειφόρου Ανάπτυξης.

Με τους πρώτους περιορισμούς λόγω covid -19 σημειώθηκε μια σημαντική πτώση στις τιμές των αιωρούμενων σωματιδίων. Η εντατικοποίηση των προληπτικών μέτρων (για το πρώτο διάστημα αναφέρομαι) οδήγησε σε πτώση ρεκόρ της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Τώρα, με τους δρόμους γεμάτους, η εκτίναξη των τιμών ξεκίνησε και πάλι…

Παγκόσμιο πρόβλημα με περισσότερους από οκτώ εκατομμύρια θανάτους 

Το πρόβλημα δεν είναι μόνο Ελληνικό. Είναι παγκόσμιο, αφού, η πλειονότητα των άνω των οκτώ εκατομμυρίων θανάτων  που αποδίδονται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) στην ατμοσφαιρική ρύπανση (στοιχεία 2018) προκαλείται από μικροσωματίδια (PM25) που εκλκύονται από τις αμμοθύελλες, τις δασικές πυρκαγιές, τη γεωργία, τη βιομηχανία και τα ορυκτά καύσιμα. Και, παγκοσμίως τα περιοριστικά μέτρα, κατά τους ειδικούς, «επέτρεψαν» να αποφευχθούν δεκάδες χιλιάδες θάνατοι…

Το τελευταίο διάστημα χαίρομαι ιδιαίτερα με το μπαράζ των δημοσιευμάτων για την κλιματική αλλαγή. Όλες οι αναλύσεις των ειδικών είναι πολύ ενδιαφέρουσες και δίνουν την πραγματική διάσταση του προβλήματος.

Στην αυλή του γείτονα και μακριά από εμάς… 

Ωστόσο, πιστεύω πως πολλοί άνθρωποι, ανάλογα σε ποια μεριά του πλανήτη κατοικούν, αντιμετωπίζουν την κλιματική αλλαγή, όπως ορισμένοι το πρόβλημα των σκουπιδιών. Στην αυλή του γείτονα και μακριά από εμάς…

Τι θέλω να πω: θέλω να πω ότι η κλιματική αλλαγή επηρεάζει πέρα από τους βασικούς τομείς της οικονομίας, όπως είναι ο τουρισμός, η γεωργία, οι μεταφορές κ.ά, την υγεία μας. Την ίδια μας τη ζωή. Γι’ αυτό, και επιβάλλεται να γίνει  άμεσα αλλαγή πλεύσης.

Στον αιώνα που διανύουμε, η κλιματική αλλαγή είναι η μεγαλύτερη απειλή για την υγεία παγκοσμίως.

Πριν από έξι χρόνια, το 2015 (σύμφωνα με τη βιβλιογραφία), καταγράφηκαν 2,9 εκατομμύρια πρόωροι θάνατοι, οφειλόμενοι σε καρδιαγγειακά και αναπνευστικά προβλήματα εξαιτίας των αιωρούμενων σωματιδίων. Νωρίτερα, το 2003, σύμφωνα με εκθέσεις του ΠΟΥ, το κύμα καύσωνα στην Ευρώπη είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο περισσότερο από 70.000 ανθρώπων.

Η περιβαλλοντικά επικίνδυνη γειτονιά μας 

Δυστυχώς, η «γειτονιά μας», δηλαδή η περιοχή της Μεσογείου, είναι από τις περιοχές του πλανήτη που αναμένεται να πληγούν ιδιαίτερα από τα ισχυρά κύματα ζέστης, με δυσμενείς επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία.

Ιδίως οι κάτοικοι των πόλεων θα υφίστανται όλο και πιο έντονα τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής μέσω της αύξησης των ημερών με καύσωνα, της συνολικής μείωσης της βροχόπτωσης, αλλά συγχρόνως – και των ακραίων βροχοπτώσεων, με αποτέλεσμα την αύξηση του κινδύνου τόσο για πλημμυρικά επεισόδια όσο και για ξέσπασμα πυρκαγιών στα περιαστικά δάση.

Σύμφωνα με τις πιο μετριοπαθείς προβλέψεις, ο αριθμός των ημερών με ισχυρή θερμική επιβάρυνση για τον πληθυσμό της Αθήνας αναμένεται να αυξηθεί κατά 50% το διάστημα 2021- 2050, με περαιτέρω αύξηση έως τα τέλη του 21^ου αιώνα, σε σύγκριση με την περίοδο αναφοράς 1961-1990.

Το δυσμενέστερο σενάριο προβλέπει πως ο αριθμός των ωρών με μεγάλη δυσφορία στην περιοχή της Αθήνας πρόκειται να αυξηθεί το χρονικό διάστημα 2017-2100 πάνω από 150% σε σχέση με την τριακονταετία 1971-2000.

Ένα άλλο  τρομακτικό σενάριο, κατά τους ειδικούς, αναφέρει πως ο υποσιτισμός, η ελονοσία, οι διαρροϊκές νόσοι και το θερμικό στρες ως απόρροια της κλιματικής αλλαγής θα οδηγήσουν σε 250.000 επιπλέον θανάτους ετησίως μεταξύ 2030 και 2050.

Δεν λέω, η αντιμετώπιση της πανδημίας είναι η πρώτη  προτεραιότητα. Αλλά, οι απειλές δεν περιορίζονται μόνο σε αυτήν… Και απ’ ό,τι φαίνεται, η ατμοσφαιρική ρύπανση είναι… πολύ σκληρή για να πεθάνει…