Δεν μπορείς να κάνεις delete στην πραγματική ζωή…

Η επανεμφάνιση του πρασίνου στα δάση που καίγονται είναι πάντα μια εικόνα από το μέλλον (!). Ναι, καλά διαβάσατε. Μια εικόνα από το μέλλον…

Γιατί; Επειδή, όπως μού λέει, ένας άνθρωπος που ξέρει πολλά για τα δάση, ο αντιπρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Δασολόγων Νίκος Μπόκαρης, στα καμένα πευκοδάση η αποκατάσταση μπορεί να επέλθει ύστερα από 15 έως 20 χρόνια, ενώ εκεί που υπάρχουν έλατα, ο χρόνος αποκατάστασης ξεπερνάει τα 50 χρόνια -με ορισμένες περιπτώσεις να απαιτούν ακόμη περισσότερο χρόνο».

Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει με απλά λόγια, πως οι γενιές που είδαν τα δάση από έλατα να καίγονται είναι πολύ δύσκολο να τα ξαναδούν (!).

Γιατί εστιάζω σήμερα σε αυτό το θέμα; Εστιάζω διότι περνώντας ( πολλοί από εμάς) τις περισσότερες ώρες της ημέρας μπροστά σε έναν υπολογιστή, με τις εικόνες να διαδέχονται η μια την άλλη με… αστραπιαία ταχύτητα, κάποια στιγμή, από τα πολλά δεδομένα που μαζεύονται στον… σκληρό του εγκεφάλου κάνουμε delete.

Ψηφιακός vs πραγματικός κόσμος…

Delete όμως είναι κάτι πολύ εύκολο να γίνει στον ψηφιακό κόσμο. Στον πραγματικό, τα πράγματα είναι πολύ πιο δύσκολα. Γι’ αυτό και οι εικόνες από τις καταστροφές στα δάση δεν πρέπει απλώς να προσπερνιούνται, αλλά να προβληματίζουν (τους πάντες) προκειμένου να λαμβάνονται μέτρα, και όχι να γίνονται ασκήσεις επί χάρτου…

Οι εικόνες με τις καταστροφικές πυρκαγιές δεν πρέπει να ξεχνιούνται γιατί μετά από ένα καλοκαίρι ακολουθεί το φθινόπωρο και ο χειμώνας. Και τι σημαίνει αυτό;

Σημαίνει –συνήθως βροχές- και οι εικόνες της καταστροφής επανέρχονται με άλλη μορφή… Είδατε, τώρα πως όλα κάνουν τον κύκλο τους;

Χαίρεται ο έλατος τις δροσιές…

Υπάρχει μια παροιμία που λέει « Χαίρεται ο πεύκος τις δροσιές κι ο έλατος τα χιόνια…». Η σκιά που προσφέρουν τα πεύκα είναι πραγματικά το κάτι άλλο, γι’ αυτό και ο πατέρας μου αρνείται πεισματικά να κόψει το πεύκο στο κτήμα, παρόλο που εξαιτίας του κινδύνεψε πολλές φορές να καεί το σπίτι.

Ναι, το πεύκο λόγω της ρητίνης αναφλέγεται εύκολα και ευνοεί ιδιαίτερα την εξάπλωση μιας φωτιάς. Ο κορμός του, οι πευκοβελόνες, τόσο πάνω στο δένδρο όσο και στο έδαφος, αλλά και τα «κουκουνάρια» του πεύκου (ακόμα και ο ξηρός υπόροφος των θάμνων/χρησιμοποιώ ορολογία δασικών) μπορούν να εξαπλώσουν τη φωτιά σε μεγάλη έκταση.

Γι’ αυτό και πολλές φορές, τα τελευταία χρόνια, τίθεται το ερώτημα, αν είναι σωστό ή όχι να περιοριστεί ο αριθμός των πεύκων, τα οποία, όπως προαναφέρθηκε, καίγονται πάρα πολύ γρήγορα σε σχέση με άλλα είδη δένδρων.

Όπως μου εξηγεί ο Νίκος Μπόκαρης, το πεύκο είναι «πυρόφιλο είδος» το οποίο αναγεννιέται πιο εύκολα μετά την πυρκαγιά. Κατά τους δασικούς, αν τα δάση είναι ώριμα και έχουν βγάλει κώνους, δηλαδή αν είναι πάνω από 10-15 ετών και καούν, έχουν τη δυνατότητα με το άνοιγμα των κώνων εξαιτίας της πυρκαγιάς και τη διασπορά τους στο καμένο έδαφος , να αναγεννιούνται με φυσικό τρόπο.

Η βοήθεια που συνήθως χρειάζονται τα καμένα δάση με την εκτέλεση φυτοτεχνικών έργων όπως είναι τα κορμοδέματα και τα κορμοπλέγματα κι άλλα μέσα είναι χρήσιμα κυρίως το διάστημα μετά την πυρκαγιά και πριν φυτρώσουν οι νέοι σπόροι.

«Τα πεύκα ως πυρόφιλα είδη, είναι προσαρμοσμένα στις δύσκολες «εδαφικές και υδατικές συνθήκες» που επικρατούν μετά τις πυρκαγιές στις μεσογειακές χώρες και έχουν το δικό τους φυσικό τρόπο να επιβιώνουν, να κυριαρχούν και να εξαπλώνονται, εμποδίζοντας άλλα είδη να αναπτυχθούν», επισημαίνει ο αντιπρόεδρος της Πανελλήνιας ‘Ένωσης Δασολόγων.

Το… πείραμα της Πεντέλης

Σύμφωνα με ειδικούς, πριν από 33 χρόνια, έγινε προσπάθεια να φυτευτούν βελανιδιές στην Πεντέλη, με στόχο να περιοριστούν τα πεύκα, χωρίς ωστόσο μεγάλη επιτυχία.

Eπειτα υπάρχει και ένα άλλο θέμα. Μπορείς να αλλάξεις τα είδη των δένδρων, αλλά τα περισσότερα θέλουν πολύ νερό, και έτσι προκύπτει νέο πρόβλημα…

Γιατί τα λέω όλα αυτά; Επειδή, κατά τους ειδικούς, όσο εντείνεται η κλιματική αλλαγή τόσο πιο ευάλωτα γίνονται τα δάση με συνέπεια περισσότερες σαρωτικές πυρκαγιές.

Γι’ αυτό, είναι πολύ σημαντικός ο ρόλος της πρόληψης των πυρκαγιών, η σωστή μεταπυρική διαχείριση καθώς και η ουσιαστική ενίσχυση των αρμόδιων υπηρεσιών.

Ελπίζω κάποιος ή κάποιοι να ακούνε…