Η ΕΚΤ δείχνει τον δρόμο

Για άλλη μια φορά η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στέκεται στο ύψος των περιστάσεων και δείχνει τον δρόμο για μια πιο ισχυρή Ευρώπη. Με την ιστορική φράση του «Whatever it takes» ο Μάριο Ντράγκι έστειλε το μήνυμα ότι θα κάνει ό,τι χρειασθεί για να αντιμετωπίσει την κερδοσκοπία με τα ευρωπαϊκά ομόλογα και έβαλε τέλος στην κρίση των αρχών της δεκαετίας του 2010. Και με την πολιτική της άπλετης ρευστότητας που διοχέτευσε στην αγορά την περίοδο της πανδημίας, η Κριστίν Λαγκάρντ κράτησε όρθιες τις αγορές και τις ευρωπαϊκές οικονομίες. Τώρα, για την ίδια, ήρθε η ώρα να προχωρήσει σε νέες μεγάλες αποφάσεις που θα καθορίσουν την εικόνα που θα έχει η Ευρώπη την επόμενη δεκαετία.

Στη συνάντηση των ευρωπαίων τραπεζιτών στο προάστιο Τάουνους της Φρανκφούρτης, που έγινε με δική της πρωτοβουλία, τέθηκε στο τραπέζι το νέο πλαίσιο της νομισματικής πολιτικής για την επόμενη μέρα μετά την πανδημία. Είναι η πρώτη φορά από το 2003 που επιχειρείται να αναθεωρηθούν οι στόχοι της νομισματικής πολιτικής λαμβάνοντας υπόψη το νέο περιβάλλον που έχει δημιουργήσει στις οικονομίες η δημοσιονομική καταιγίδα. Και η «γραμμή» που έχει τεθεί είναι μία: να ξεκινήσει, κάποια στιγμή, μετά την άνοιξη του 2022 η επαναφορά της σημερινής επεκτατικής νομισματικής πολιτικής σε πιο περιοριστικά πλαίσια, αλλά πολύ προσεκτικά και με μεγάλη ευελιξία, ώστε να αποφευχθεί ένα νέο σοκ στην ευρωπαϊκή οικονομία. Θα αλλάξει και ο στόχος της ΕΚΤ για τον πληθωρισμό. Θα τοποθετηθεί κατά μέσο όσο στο 2% (αντί για πλησίον και κάτω του 2% που ήταν μέχρι σήμερα), γεγονός που σημαίνει ότι κάποιες από τις οικονομίες της ευρωζώνης θα μπορούν να έχουν υψηλότερο πληθωρισμό, εφόσον κάποιες άλλες θα είναι κάτω από τον στόχο. Γιατί το κάνει αυτό η ΕΚΤ; Για να αποφύγει μια εσπευσμένη αύξηση των επιτοκίων υπαγορευμένη από τις πληθωριστικές πιέσεις που ήδη εκδηλώνονται σε παγκόσμιο επίπεδο και στην Ευρώπη.

Με άλλα λόγια, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα διατηρεί το φθηνό χρήμα στις αγορές και δίνει χρόνο στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να το αξιοποιήσουν για να επανεκκινήσουν τις οικονομίες τους. Για τον ίδιο λόγο και η σύσφιγξη της νομισματικής πολιτικής θα γίνει σταδιακά και ευέλικτα. Προέχει η ανάπτυξη και όχι η τυφλή υποταγή σε νομισματικούς και δημοσιονομικούς στόχους που θα εξυπηρετούσαν την επαναφορά σε μια επίπλαστη κανονικότητα, «σκοτώνοντας» όμως τις οικονομίες. Αυτό το μήνυμα θα πρέπει να λάβουν και τα ισχυρά κέντρα αποφάσεων στην Ευρώπη όταν σε λίγο καιρό από τώρα θα έλθει η ώρα να αλλάξουν οι κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας που έχει ανασταλεί λόγω της πανδημίας. Τη σοφή απόφαση της αναστολής του Δημοσιονομικού Συμφώνου θα πρέπει να ακολουθήσει μια εξίσου διορατική απόφαση που θα δίνει περιθώρια ευελιξίας και ανάσες στις κυβερνήσεις να διαχειριστούν τα δημοσιονομικά τους και ιδιαίτερα το χρέος, λένε οικονομικοί παράγοντες που έχουν εικόνα των διεργασιών που γίνονται σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Από εκεί και πέρα, το ζητούμενο για τις κυβερνήσεις είναι να εκμεταλλευθούν τη συγκυρία, κάνοντας και αυτές «Whatever it takes» για την ανάπτυξη. Αυτό ισχύσει ιδιαίτερα για τη χώρα μας, η οποία έχει μπροστά της μια σπάνια ευκαιρία!