BIS: Τα τρία σενάρια για ένα -ούτως ή άλλως- «ανώμαλο Pandexit»

«Εχει περάσει σχεδόν ένας χρόνος από τότε που η πανδημία Covid-19 ξέσπασε, βάζοντας την παγκόσμια οικονομία σε μια ιστορικά βαθιά ύφεση. Μια οξεία κρίση υγείας μετατράπηκε σε καθολική οικονομική κρίση, καθώς οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής υιοθέτησαν αυστηρά μέτρα περιορισμού για να σώσουν ζωές. Αυτή ήταν μια ύφεση ως απάντηση σε έναν ύπουλο αόρατο εχθρό».

Με αυτή την παράγραφο ξεκινά η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (BIS) την ετήσια έκθεσή της για τις προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας, την οποία τιτλοφορεί «Ένα ανώμαλο pandexit» (σ.σ. pandexit η έξοδος από την πανδημία)

Η BIS αναφέρει ότι η έγκαιρη, ισχυρή και συντονισμένη πολιτική απέτρεψε τα χειρότερα. Σε συνεργασία, οι νομισματικές, δημοσιονομικές και άλλες αρμόδιες αρχές κατάφεραν να σταθεροποιήσουν το χρηματοπιστωτικό σύστημα και να μετριάσουν το πλήγμα.

Ωστόσο, τονίζει ότι η αβεβαιότητα παραμένει:

«Γνωρίζουμε πολύ περισσότερα για τον εχθρό και είμαστε καλύτερα εξοπλισμένοι για να τον πολεμήσουμε. Γνωρίζουμε πολύ περισσότερα για το πώς ανταποκρίνεται η οικονομία και πόσο μπορεί να προσαρμοστεί. Ο ασθενής είναι σε πολύ καλύτερη υγεία, αλλά δεν έχει ακόμη αναρρώσει πλήρως. Ορισμένα μέρη του σώματος είναι σε καλύτερη κατάσταση από άλλα. Αυτό που είναι σαφές είναι ότι η ανάκαμψη θα είναι άνιση και οι μακροπρόθεσμες συνέπειες είναι σημαντικές. Το “Pandexit” θα είναι ανώμαλο και θα αφήσει μια δαπανηρή και μακροχρόνια κληρονομιά», αναφέρει χαρακτηριστικά.

Ενώ οι κεντρικές τράπεζες αντιμετώπιζαν τις συνέπειες της πανδημίας, άλλα σημαντικά ζητήματα συνέχισαν να τραβούν την προσοχή. Ερωτήσεις σχετικά με τη σχέση μεταξύ νομισματικής πολιτικής και ανισότητας μετακινήθηκαν στο κέντρο του δημόσιου λόγου. Επιπλέον, η συζήτηση και η ανάλυση των ψηφιακών νομισμάτων της κεντρικής τράπεζας (CBDCs) έγινε πιο ζωντανή από ποτέ.

Μια εκπληκτικά ισχυρή αλλά πολύ άνιση ανάκαμψη

Ξεκινώντας από το δεύτερο εξάμηνο του 2020, η παγκόσμια οικονομία ανέκαμψε πιο έντονα από ό, τι αναμενόταν. Η ιδιωτική κατανάλωση ήταν ο κύριος μοχλός ανάπτυξης. Καθώς ξέσπασε το Covid-19, υπήρξαν εκτεταμένες ανησυχίες σχετικά με τις δαπάνες των καταναλωτών, αλλά οι φόβοι αποδείχθηκαν αβάσιμοι. Η λαχτάρα για κανονικότητα επικράτησε.
Επιπλέον, η ανάκαμψη ήταν πολύ άνιση μεταξύ χωρών και τομέων, αντανακλώντας κυρίως την εξέλιξη της πανδημίας και, ως εκ τούτου, την αυστηρότητα των μέτρων περιορισμού. Η ζώνη του ευρώ υστερεί από τις άλλες μεγάλες οικονομίες. Και, ως σύνολο, οι οικονομίες των αναδυόμενων αγορών (EMEs) βρίσκονται σε χειρότερη θέση. Συγκεκριμένα, οι EME που βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στον διεθνή τουρισμό πλήττονται σοβαρά.

Η δημοσιονομική υποστήριξη ήταν κρίσιμη, σύμφωνα με την BIS. Τα δάνεια και οι εγγυήσεις έχουν προστατεύσει τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, δίνοντάς τους πολύτιμο οξυγόνο για να ανακάμψουν. Πράγματι, σε πολλές χώρες, το προσωπικό διαθέσιμο εισόδημα στην πραγματικότητα αυξήθηκε. Τα ποσοστά αποταμιεύσεων αυξήθηκαν.
Η νομισματική πολιτική έχει επίσης διαδραματίσει σημαντικό ρόλο.

Ο πληθωρισμός

Η Τράπεζα αναφέρει επίσης ότι προοπτικές για τον πληθωρισμό είναι ένα από τα μεγάλα ερωτήματα που διατηρούν τις χρηματοπιστωτικές αγορές σε ανησυχία. Ο πληθωρισμός έχει ήδη αυξηθεί σε πολλές αναδύομενες οικονομίες: οι υψηλότερες τιμές των εμπορευμάτων και των τροφίμων παράλληλα με τις υποτιμήσεις του νομίσματος κάνουν χειρότερες τις συνθήκες . Αλλά το πραγματικό ερώτημα είναι εάν η σημαντική αύξηση του πληθωρισμού που παρατηρείται ήδη στις Ηνωμένες Πολιτείες θα είναι προσωρινή ή θα έχει μεγαλύτερη διάρκεια. Αυτό θα μπορούσε να έχει σημαντικές επιπτώσεις όχι μόνο στις χρηματοπιστωτικές αγορές, αλλά και στην παγκόσμια οικονομία ευρύτερα.

Πώς θα μπορούσε να μοιάζει το ” pandexit “;

Ο βαθμός αβεβαιότητας για το μέλλον μπορεί να μην είναι τόσο υψηλός όσο πριν από ένα χρόνο, αλλά η ομίχλη δεν έχει φύγει πλήρως. Η πανδημία δεν έχει τελειώσει, η παγκόσμια εκστρατεία εμβολιασμού είναι άνιση και μπορεί να έρθουν νέα κύματα μετάδοσης. Ούτε η οικονομική κληρονομιά της πανδημίας έχει αποκαλυφθεί πλήρως.

Επιπλέον, τρεις άλλοι παράγοντες κατέχουν το κλειδί για το μέλλον: η πορεία και ο αντίκτυπος της δημοσιονομικής πολιτικής, η πορεία της κατανάλωσης και το μέγεθος των πιθανών πιστωτικών απωλειών των επιχειρήσεων.

Λαμβάνοντας υπόψη τις αβεβαιότητες η BIS καταγράφει τρία σενάρια:

Το κεντρικό σενάριο βλέπει μια συγκριτικά ομαλή ανάκαμψη. Η πανδημία ελέγχεται σταθερά. Η κατανάλωση διατηρεί την επέκταση. Ο πληθωρισμός αυξάνεται κοντά στους στόχους και οποιαδήποτε αύξηση πέρα ​​από αυτούς είναι προσωρινή. Ακόμη και σε αυτό το σενάριο, ωστόσο, παραμένουν σημαντικές διακρατικές διαφορές. Αν και ο κόσμος εισήλθε στην κρίση ξαφνικά και ως ένα ενιαίο σύνολοοι χώρες θα βιώσουν το «pandexit» με την δική τους ταχύτητα και με τον δικό τους τρόπο.

Το δεύτερο σενάριο είναι εκείνο όπου, λόγω της ισχυρότερης ανάπτυξης, ο πληθωρισμός υπερβαίνει τις προσδοκίες και οι οικονομικές συνθήκες συσφίγγονται. Οι αγορές προβλέπουν μια αυστηρότερη νομισματική πολιτική.

Το τρίτο σενάριο , στο οποίο η ανάκαμψη σταματά, είναι πιο εύλογο εάν η πανδημία αποδειχθεί πιο δύσκολο να ελεγχθεί. Τα διαδοχικά κύματα πιο μολυσματικών στελεχών Covid θα μπορούσαν να είναι ανίκητα από τα εμβόλια, οδηγώντας σε αυστηρότερα μέτρα περιορισμού. Οι δημοσιονομικοί πολλαπλασιαστές και η ανάπτυξη πλεονάζουσας εξοικονόμησης ενδέχεται να υπολείπονται των προσδοκιών.