Ψηφιακό ευρώ: Τα οφέλη από την απόφαση της ΕΚΤ

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα βυθίζει τα δάχτυλά των ποδιών της σε δυνητικά ελκυστικά νερά. Η πρόεδρος Κριστίν Λαγκάρντ έκανε την Τετάρτη το πρώτο βήμα προς ένα ψηφιακό ευρώ ξεκινώντας διετή έρευνα σχετικά με τη δυνατότητα έκδοσης ενός ηλεκτρονικού νομίσματος. Εκτός από την μεγάλη προσοχή που έλαβε, η ΕΚΤ έχει λόγο να προηγηθεί της Ομοσπονδιακής Τράπεζας.

Καμία κεντρική τράπεζα δεν ενδιαφέρεται να συμβαδίσει με τη Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας, η οποία έχει ήδη δοκιμάσει ένα ψηφιακό γιουάν σε μεγάλες πόλεις, όπως η Σενζέν και η Σαγκάη. Ωστόσο, η Covid-19 επιτάχυνε τον περιορισμό των φυσικών μετρητών: Σχεδόν εννέα στα 10 άτομα δήλωσαν ότι θα πληρώσουν σίγουρα ή πιθανώς λιγότερα με μετρητά μετά την πανδημία, σύμφωνα με περσινή έρευνα της ΕΚΤ για πολίτες της ζώνης του ευρώ.

Ένα βασικό ζήτημα για τη Λαγκάρντ και τους συνεργάτες της θα είναι εάν τα ψηφιακά μετρητά που θα εκδίδονται από την κεντρική τράπεζα θα εκτοπίσουν καταθέσεις από τις εμπορικές τράπεζες, οι οποίες είναι ζωτικής σημασίας για την παροχή πιστώσεων σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Μια έρευνα της UBS για τους διαχειριστές αποθεματικών της κεντρικής τράπεζας διαπίστωσε ότι η πιθανολογούμενη πιθανή απειλή ήταν ότι τα ψηφιακά νομίσματα θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε περιορισμό του ρόλου των τραπεζών, γεγονός που θα μπορούσε να διαταράξει την οικονομική σταθερότητα. Αυτό θα είχε ιδιαίτερα αρνητικές οικονομικές συνέπειες στην Ευρώπη. Όπως επισημαίνουν οι οικονομολόγοι της Morgan Stanley, οι τράπεζες της ΕΕ παρέχουν τα τρία τέταρτα των χρηματοδοτικών αναγκών των επιχειρήσεων. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, το ίδιο ποσοστό εταιρικής χρηματοδότησης προέρχεται από τις κεφαλαιαγορές.

Υπάρχουν όμως τρόποι γύρω από αυτό το πρόβλημα, όπως ο καθορισμός ενός μέγιστου ποσού που κάθε νοικοκυριό θα μπορούσε να κρατήσει σε ψηφιακά ευρώ. Και υπάρχουν δυνητικά μεγάλα πλεονεκτήματα για την ΕΚΤ, η οποία αγωνίστηκε περισσότερο από την Fed για να δημιουργήσει αρκετό πληθωρισμό την τελευταία δεκαετία.

Ένα ηλεκτρονικό ευρώ θα μπορούσε να σχεδιαστεί ώστε να επιτρέπει στην κεντρική τράπεζα να επιβάλλει αρνητικά επιτόκια απευθείας στα νοικοκυριά, αντί να βασίζεται στις εμπορικές τράπεζες για να μετακυλίσει τις επιπτώσεις της νομισματικής χαλάρωσης. Αυτό θα έκανε τις πολιτικές της πολύ πιο ισχυρές: αν και η ΕΚΤ χρεώνει επί του παρόντος -0,5% στις καταθέσεις στην κεντρική τράπεζα, οι δανειστές έχουν αποφύγει ως επί το πλείστον τη μεταφορά αυτών των επιτοκίων στους πελάτες, εκτός από πολύ μεγάλες καταθέσεις.

Και αν αρκετοί πολίτες είχαν ψηφιακό πορτοφόλι, οι κυβερνήσεις θα μπορούσαν να κάνουν άμεσες φορολογικές μεταφορές για να τονώσουν την οικονομία κατά τη διάρκεια της ύφεσης.

Δεδομένου ότι η βραδεία ανάπτυξη και ο αποπληθωρισμός υπήρξε μεγαλύτερο πρόβλημα για τη ζώνη του ευρώ από ό,τι στις Ηνωμένες Πολιτείες, η ΕΚΤ έχει επιπλέον λόγους να κάνει το ψηφιακό άλμα.

REUTERS BREAKINGVIEWS