Η επίθεση των ζόμπι εταιρειών του Covid

Καθώς οι δυτικές οικονομίες βγαίνουν από την κρίση του COVID-19, οι τράπεζες και οι κυβερνήσεις αντιμετωπίζουν ένα νέο πρόβλημα: πώς να αντιμετωπίσουν τις εταιρείες που είναι ζωντανοί νεκροί. Αλλά ένα καινοτόμο σύστημα με επίκεντρο τον εργαζόμενο θα μπορούσε να προσφέρει μια πιθανή λύση. Τόσο στις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και στην Ευρωπαϊκή Ενωση, οι εταιρικές χρεοκοπίες μειώθηκαν κατά τους 15 μήνες της πανδημίας, παρά τη σοβαρή συνοδευτική ύφεση. Συχνά, ωστόσο, οι κυβερνήσεις στήριξαν τις εταιρείες χωρίς καν να προσπαθήσουν να διαχωρίσουν εκείνες με καλές οικονομικές προοπτικές από εκείνες που δεν είχαν.

Ως αποτέλεσμα, η διαδικασία επιλογής του επιχειρηματικού τομέα έχει εξασθενήσει ακριβώς όταν ο COVID-19 επιτάχυνε πολλές προϋπάρχουσες τάσεις, αυξάνοντας το μερίδιο των εταιρειών που πρέπει να θεωρηθούν ως ζόμπι. Αλλά οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής πρέπει τώρα να αντιμετωπίσουν τον ευρύτερο οικονομικό αντίκτυπο της στήριξης βιώσιμων εταιρειών. Φυσικά, οι κυβερνήσεις δεν μπορούν να διακόψουν απότομα όλες τις επιδοτήσεις των επιχειρήσεων. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, πολλές κατά τα άλλα υγιείς εταιρείες έχουν συσσωρεύσει πολύ χρέος. Ξαφνικά η υποβολή αυστηρής πειθαρχίας θα είχε ως αποτέλεσμα έναν πολύ μεγάλο αριθμό περιττών πτωχεύσεων.

Κανείς δεν μπορεί να εκτιμήσει την ποιότητα μιας εταιρείας καλύτερα από τους υπαλλήλους της. Για να εξαλειφθούν οι εταιρείες ζόμπι, επομένως, οι κυβερνήσεις πρέπει να αρχίσουν να χορηγούν οποιαδήποτε επιδότηση σε μια εταιρεία με την έγκριση της πλειοψηφίας των εργαζομένων της. Εάν η πλειοψηφία των εργαζομένων ψήφιζε για εκκαθάριση της εταιρείας άμεσα, οι υπάλληλοί της θα λάμβαναν επιδόματα ανεργίας για περισσότερο χρόνο. Εάν ψήφιζαν για συνέχιση λειτουργίας, η κυβέρνηση θα έδινε κάποια χρήματα για να καταστήσει την εταιρεία βιώσιμη. Αλλά αν στη συνέχεια αποτύγχανε η προσπάθεια, η κάλυψη της ανεργίας των εργαζομένων θα μειωνόταν σοβαρά – πιθανώς στο μηδέν. Οι εργαζόμενοι που δεν βλέπουν να υπάρχει μέλλον για την εταιρεία τους θα προτιμούσαν τη μεγαλύτερη περίοδο κοινωνικής προστασίας. Από την άλλη πλευρά, όσοι πιστεύουν ότι η εταιρεία τους έχει μέλλον δεν θα το θέσουν σε κίνδυνο ψηφίζοντας για εκκαθάριση. Εάν βαθμονομηθεί σωστά, ένα τέτοιο σχήμα θα μπορούσε να διαχωρίσει τα ζόμπι από τις κατά τα άλλα υγιείς εταιρείες που επιβαρύνονται από τις επιπτώσεις της πανδημίας.

Αυτό θα γινόταν σαφές ως προς το κόστος των επιδοτήσεων: περισσότερη υποστήριξη σήμερα σημαίνει ότι οι κυβερνήσεις ενδέχεται να έχουν λιγότερη δημοσιονομική ικανότητα να βοηθήσουν τους εργαζομένους αύριο. Αυτό επίσης το σύστημα θα ενδυναμώσει τους εργαζομένους. Πολύ συχνά, οι επιχειρηματίες χρησιμοποιούν την απειλή μαζικών απολύσεων για να εξαγάγουν μεγάλες αδικαιολόγητες επιδοτήσεις. Αυτή τη φορά, οι εργαζόμενοι πρέπει να αποφασίσουν εάν δικαιολογείται τέτοια βοήθεια.

Ο Luigi Zingales είναι καθηγητής Οικονομικών στο University of Chicago