Μετά την καραντίνα η μεγάλη αγωνία για τον τουρισμό ήταν εάν θα καταφέρει να πετύχει το 50% των επιδόσεων του 2019. Από τα μέσα του καλοκαιριού και μετά η αγωνία είχε διαφοροποιηθεί. Αφορούσε εάν θα αντέξουν οι υποδομές στις τουριστικές περιοχές ή όχι.
Σε όλες τις δημοφιλείς περιοχές, οι υποδομές έφτασαν στα όριά τους. Σε κάποιες, ακόμα και στις «ναυαρχίδες» όπως η Μύκονος, τα ξεπέρασαν. Δίκτυα αποχέτευσης βούλωσαν. Νερό για κάθε χρήση εξαντλήθηκε. Η κατανάλωση ρεύματος έσπασε κάθε ρεκόρ. Δρόμοι προς παραλίες πλημμύρισαν από αυτοκίνητα. Τα πάρκινγκ στις τουριστικές αποδείχθηκαν εξαιρετικά μικρά για τον όγκο των επισκεπτών. Τα πλοία της ακτοπλοΐας και τα λιμάνια ακατάλληλα να σηκώσουν το βάρος μιας – συγκριτικά με το 2019 – μέτριας χρονιάς. Κυρίως οι κρατικές υποδομές της χώρας έδειχναν αδύναμες να ακολουθήσουν τις τεράστιες επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα. Τουρίστες Ελληνες και ξένοι έβγαιναν από τα καλοδιατηρημένα καταλύματα για μια βόλτα, ένα μπάνιο, ένα φαγητό και βρίσκονταν αντιμέτωποι με απίστευτη ταλαιπωρία.
Το «μυστήριο» ήταν πως όλα αυτά συνέβαιναν παρά το γεγονός ότι τα μεγέθη του τουρισμού φέτος υπολείπονταν αυτών του 2019. Κάνοντας κάποιος μια αναγωγή με τα προ COVID μεγέθη, εύλογα θα αναρωτιόταν τι θα είχε γίνει αν είχαμε πάει καλύτερα. Αν είχαμε μια κανονική χρονιά. Κάποιοι άλλοι θα έλεγαν ότι η αιτία για το φαινόμενο είναι η απότομη και μαζική εκτόνωση των Ελλήνων. Και πάλι όμως δεν το εξηγεί πλήρως.
Σε μια μελέτη του 2013 που είχε εκπονήσει η εταιρεία McKinsey για λογαριασμό του ΣΕΤΕ, προβλεπόταν σε βάθος 8ετίας αύξηση των αφίξεων στα 24 εκατ. τουρίστες και των εσόδων στα 19 δισ. ευρώ. Ο πρώτος στόχος επετεύχθη από το 2019, τον δεύτερο δεν καταφέραμε να τον φτάσουμε ποτέ, καθώς κάθε χρόνο οι τουρίστες αυξάνονταν, αλλά η κατά κεφαλή τουριστική δαπάνη μειωνόταν. Ερχονταν περισσότεροι που καθένας ξόδευε κάθε χρόνο και λιγότερα. Ο κίνδυνος της μαζικοποίησης του τουρισμού γινόταν πραγματικότητα. Οι εύποροι μας γύριζαν την πλάτη.
Στη μελέτη του 2013 ετίθετο μια σημαντική προϋπόθεση για την προσέλκυση των «μεγάλων πορτοφολιών»: η υλοποίηση επενδύσεων ύψους 3,3 δισ. ευρώ ετησίως, για δημιουργία νέων κρατικών (μαρίνες, δρόμοι κ.λπ.) και ιδιωτικών υποδομών (ξενοδοχεία κ.λπ.). Εκ των υστέρων μπορούμε να πούμε με σιγουριά ότι ένα μεγάλο μέρος των ιδιωτικών επενδύσεων (κυρίως σε νέες ξενοδοχειακές μονάδες) έγιναν πράξη. Αντίθετα, μόνο ένα μικρό μέρος των κρατικών επενδύσεων σε υποδομές υλοποιήθηκαν.
Αποτέλεσμα ήταν, στην πρώτη χρονιά που λόγω της συγκυρίας η τάση άλλαξε και εύποροι τουρίστες – σίγουρα υψηλότερου εισοδηματικού επιπέδου από το παρελθόν – επέλεξαν την Ελλάδα για διακοπές, το πρόβλημα να «σκάσει». Βλέπετε, οι εύποροι τουρίστες δεν πάνε ομαδικά σε ένα μέρος όπως αυτοί του μαζικού τουρισμού. Δεν θέλουν να «αράζουν» όλη μέρα στην πισίνα του ξενοδοχείου που έκλεισαν, αλλά επισκέπτονται πολλά και διαφορετικά μέρη. Τρώνε δε σε εστιατόρια, ακόμα και ακριβά, και αποφεύγουν το φτηνό all inclusive εντός των ξενοδοχείων.
Η σεζόν που σε λίγες εβδομάδες ολοκληρώνεται έδειξε ότι οι πελάτες του ελληνικού τουρισμού άλλαξαν, τουλάχιστον για φέτος. Ηρθαν αυτοί στους οποίους στοχεύουμε εδώ και μία δεκαετία και εμείς αποδειχθήκαμε ανέτοιμοι. Τώρα είναι η ώρα των αποφάσεων. Αν θέλουμε τους τουρίστες του 2021, τότε θα πρέπει να επενδύσουμε σε ευρείας κλίμακας ανανέωση των υποδομών. Σε αντίθετη περίπτωση, η ανάκαμψη θα μας βρει ξανά με τον «φτηνό» μαζικό τουρισμό.
Latest News
Πανεπιστήμια στην αγορά
Ο πραγματικός αθέμιτος ανταγωνισμός απέναντι στο δημόσιο πανεπιστήμιο
Γιατί είναι σημαντικό το ομόλογο;
Αυτές οι εκδόσεις είναι σχεδόν «υποχρεωτικές»
Η τιμή του μπρόκολου
Ποιος ασχολείται με εκδόσεις και αποπληρωμή χρεών, μόνο οι τιμές στο ράφι μετράνε
Ακριβή ασφάλεια
Το μεγαλύτερο όφελος, η «προίκα» που έχει αυτή η χώρα και μας πηγαίνει εδώ και χρόνια και ελπίζουμε και τα πολλά επόμενα, είναι ότι βρισκόμαστε σε μια ρώτα δημοσιονομικής ασφάλειας
Το ζήτημα της ενεργειακής μετάβασης
Κάθε υπερβολή σε στόχους και φιλοδοξίες μπορεί να στοιχίσει ακριβά όχι μόνο σε οικονομικούς πόρους και κοινωνικές αντιδράσεις αλλά και να προκαλέσει σοβαρές πολιτικές αναταράξεις
Γιατί δεν πληρώνει;
Το σύγχρονο «γεφύρι της Αρτας», συνεχώς το «άδειαζαν» και συνεχώς αυτό ξαναγέμιζε
Η Δύση και το Ισραήλ
Η ισραηλινή κυβέρνηση, θα πρέπει να καταλάβει ότι ο δυτικός κόσμος που την στηρίζει, εξυπηρετεί την ιστορία και όχι προσωπικές φιλοδοξίες και διάφορες άλλες επιδιώξεις
Ευρωεκλογές στην κόψη του ξυραφιού
Οσον αφορά τα πρόσωπα που επιλέγονται για υποψήφια, ελάχιστα τηρούν τα απαραίτητα κριτήρια
Η χώρα «πάει καλά», αλλά αυτό δεν είναι αρκετό
Να κάνουν «εικόνα» τη βελτίωση που υπάρχει σε επίπεδο μεγεθών
Ευρωψηφοδέλτια με όρους casting «μαϊντανών»
Ο τρόπος που τα κόμματα φτιάχνουν τα ευρωψηφοδέλτιά τους είναι ενδεικτικός του πώς αντιμετωπίζουν τους πολίτες