Ηλίανθος: Όταν η ελληνική γη έχει τη λύση και εμείς δεν τη … βλέπουμε!

-«Η επισιτιστική ασφάλεια δεν εξασφαλίζεται με την προώθηση ποτιστικών καλλιεργειών, όπως ο ηλίανθος σε χώρες όπως η Ελλάδα, αλλά με την προώθηση εγχώριων καλλιεργειών και στήριξη των προϊόντων που παράγονται στη χώρα και είναι προσαρμόσιμα στο έδαφος και το κλίμα της Ελλάδας».

-Και εσύ τι προτείνεις; Υπάρχει ή δεν υπάρχει πρόβλημα;

-«Η λύση στο πάγωμα των εξαγωγών ηλιέλαιου δεν είναι να καλλιεργήσουμε ηλίανθους στην Ελλάδα (χώρα της ελιάς και του ελαιόλαδου). Η λύση για την αντικατάσταση του ηλιέλαιου στην κουζίνα μας είναι το ελληνικό πυρηνέλαιο».

Αφορμή για τη συζήτηση με την υπεύθυνη εκστρατείας για τη βιώσιμη γεωργία της περιβαλλοντικής οργάνωσης Greenpeace ‘Eλενα Δανάλη στάθηκαν οι ελλείψεις που παρατηρούνται στο ηλιέλαιο, αλλά και οι πρόσφατες δηλώσεις του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, για την καλλιέργεια του ηλίανθου σε περισσότερα από 300.000 στρέμματα τα οποία βρίσκονται σε καθεστώς αγρανάπαυσης.

-«Μόνο η βιομηχανία τροφίμων χρειάζεται ηλιέλαιο, όχι τα νοικοκυριά, καθώς το ηλιέλαιο χρησιμοποιείται σε ένα ευρύ φάσμα τροφίμων (από τις κατεψυγμένες πατάτες μέχρι τα μπισκότα κι άλλα επεξεργασμένα διατροφικά προϊόντα».

-Κι αυτό δεν είναι πρόβλημα;

Καλλιεργήστε για φαΐ και όχι για τα …αυτοκίνητα…

-«Υπάρχει λύση σε αυτό το πρόβλημα: το καλύτερο παράδειγμα βιώσιμης λύσης στο πρόβλημα έλλειψης ηλιέλαιου εξαιτίας του πολέμου είναι η προώθηση του πυρηνέλαιου. Κοινώς λέμε καλλιεργήστε για φαΐ και όχι για αυτοκίνητα».

Το χώμα είναι εξαντλημένο…

Λίγο πριν μιλήσαμε για 300.000 στρέμματα που βρίσκονται σε καθεστώς αγρανάπαυσης.

-«Η καλλιέργεια αυτών των στρεμμάτων δεν λύνει το πρόβλημα», μού λέει η ‘Ελενα Δανάλη;

-Γιατί;

-«Επειδή πρόκειται για μια αρδευόμενη καλλιέργεια που θέλει πολύ νερό. Επειδή παραγωγή θα έχουμε το Φθινόπωρο, άρα αργεί το λάδι. Επειδή θα καλλιεργηθεί σε χωράφια αγρανάπαυσης, όπου το χώμα είναι εξαντλημένο…»

Έχουμε ήδη αρκετές καλλιέργειες ηλίανθου και πλεόνασμα σε ελαιόλαδο

Κατά την υπεύθυνη για τη βιώσιμη γεωργία της περιβαλλοντικής οργάνωσης Greenpeace , η ελληνική γη έχει ήδη αρκετές καλλιέργειες ηλίανθου που δεν προορίζονται καν για ανθρώπινη κατανάλωση αλλά για καύσιμα, και σίγουρα δεν χρειάζεται περισσότερους ηλίανθους, πόσω μάλλον σε χωράφια που βρίσκονται σε αγρανάπαυση.

Και συμπληρώνει: « Το ελαιόλαδο αποτελεί τη βάση της ελληνικής/μεσογειακής διατροφής, η παραγωγή του οποίου βρίσκεται σε πλεόνασμα στη χώρα και μπορεί επάξια να αντικαταστήσει στα ελληνικά νοικοκυριά την έλλειψη ηλιέλαιου. Δίνοντας έμφαση στο ελληνικό ελαιόλαδο, εξασφαλίζεται καλύτερη τροφή για τους ανθρώπους, στηρίζονται οι παραγωγοί, αποφεύγονται οι αρδευτικές καλλιέργειες του ηλίανθου και στηρίζεται η βιώσιμη γεωργία».

Πυρηνέλαιο: ένα ακόμη όπλο στη φαρέτρα μας

Όπως προαναφέρθηκε, κατά την ‘Έλενα Δανάλη, λύση στο πάγωμα των εξαγωγών ηλιέλαιου, είναι η αντικατάστασή του στην κουζίνα μας από το ελληνικό πυρηνέλαιο.

Στη συζήτηση μπαίνει και ο Γενικός Διευθυντής του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Τυποποίησης Ελαιόλαδου Γιώργος Οικονόμου.

-«Το πυρηνέλαιο είναι ένα από τα προϊόντα της ελιάς και παραλαμβάνεται από το στερεό υπόλειμμα της φυγοκέντρησης του καρπού της, δηλαδή τον πυρήνα, την φλοίδα καθώς και ένα μέρος της σάρκας του, εκχυλίζεται και στη συνέχεια γίνεται εξευγενισμός του», μού επισημαίνει, ο Γιώργος Οικονόμου.

Και συμπληρώνει: « Η σύστασή του σε λιπαρά οξέα είναι παραπλήσια με το ελαιόλαδο. Αποτελεί λιπαρή ύλη που είναι απαραίτητη για την κάλυψη των ενεργειακών μας αναγκών, παρέχει προστασία στα όργανα και στα κύτταρα του οργανισμού και είναι σημαντική διαθρεπτική και βιολογική προστασία.

-»Επιπλέον, το πυρηνέλαιο περιέχει αντιοξειδωτικές ουσίες οι οποίες δρουν προστατευτικά στις θερμοκρασίες τηγανίσματος (μέχρι 180 βαθμούς Κελσίου), είναι σταθερότερο απ’ όλα τα σπορέλαια (ηλιέλαιο, σογιέλαιο, καλαμποκέλαιο κ.α), μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε περισσότερα τηγανίσματα χωρίς να χάσει σε μεγάλο βαθμό τα φυσικοχημικά του χαρακτηριστικά».

-Και πώς μπορεί να δώσει λύση στο πρόβλημα το πυρηνέλαιο;

-«Η μαζική εστίαση χρησιμοποιεί κατά κόρον σπορέλαια, κυρίως λόγω της χαμηλότερης τιμής τους. Προφανώς σε κάθε περίπτωση προβλήματος επάρκειά τους θα μπορούσε κάλλιστα να καλύψει τις ανάγκες της με πυρηνέλαιο, ως μια πολύ καλή και υγιεινή λύση ιδίως στο τηγάνισμα», μού αναφέρει ο Γενικός Διευθυντής του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Τυποποίησης Ελαιόλαδου.

Όπως μού εξηγεί, οι παραγόμενες ποσότητες πυρηνέλαιου στη χώρα μας είναι περίπου 25.000 τόνοι ετησίως, και δεν επαρκούν για να υποκαταστήσουν τις τεράστιες καταναλώσεις του ηλιέλαιου, του σογιέλαιου και του αραβοσιτέλαιου.

Έτσι, όπως λέει, πιθανή συνέχεια της ανοδικής τάσης της τιμής του ηλιέλαιου εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία (που είναι ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς ηλιέλαιου) ίσως να αφήσει περιθώρια για μερική αντικατάστασή του από το πυρηνέλαιο και να μπει στο …παιγνίδι και το ελαιόλαδο.

Το ‘χω πει και το ξαναλέω. Οι ανατιμήσεις σε καύσιμα, ρεύμα και τρόφιμα έφτασαν στον …ουρανό , αλλά, προσωπικά πάντα μιλώντας, θεωρώ πως ο πόλεμος στην Ουκρανία: 1ον) στάθηκε μια χαρά ευκαιρία για ορισμένους επιτήδειους να κάνουν τα παιγνίδια τους μεγαλώνοντας αδιέξοδα προκειμένου να επωφεληθούν και 2ον) σήκωσε το χαλί και φάνηκαν τα προβλήματα του αγροδιατροφικού μας συστήματος.

Το ερώτημα ωστόσο είναι τί κάνουμε τώρα και μάλιστα άμεσα. Μαγικές λύσεις δεν υπάρχουν. Γι’ αυτό, ας αρχίσουμε –σε πρώτη φάση- να αναζητούμε λύσεις στην ελληνική γη….