Προπαγάνδα, ένταση και ενημέρωση

Παρά τις προσπάθειες που κάνουμε για να δείξουμε πως γίναμε προοδευμένη και ώριμη χώρα υπάρχουν στιγμές που τις αντιδράσεις μας τις χαρακτηρίζουν η ανασφάλεια και ο επαρχιωτισμός. Ενα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο τρόπος που χειριζόμαστε τις όποιες ειδήσεις έρχονται από την Τουρκία ή δημοσιεύματα που εμφανίζονται σε μέσα ενημέρωσης στη Δύση. Ενώ είναι ολοφάνερο πως οι περισσότερες δηλώσεις ηγετικών προσωπικοτήτων από την άλλη πλευρά του Αιγαίου Πελάγους στοχεύουν στο εσωτερικό τους ακροατήριο ή έχουν σκοπούς καθαρά προπαγανδιστικούς, τα ελληνικά ΜΜΕ τις φέρνουν άμεσα στο προσκήνιο καλλιεργώντας εσωτερική ένταση και διαχέοντας σοβαρές ανησυχίες.

Στις περισσότερες περιπτώσεις τέτοιου είδους αντιδράσεις είναι εντελώς αδικαιολόγητες. Οταν ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν λ.χ. ανέφερε για πρώτη φορά την ανάγκη αναθεώρησης της Συνθήκης της Λωζάννης εδώ ξέσπασε περίπου χάος. Μέχρι και ο τ. Πρόεδρος της Δημοκρατίας ενεπλάκη σε ατυχέστατο διάλογο μαζί του. Η Συνθήκη αυτή όμως δεν αφορά μόνο τις διευθετήσεις της Τουρκίας με την Ελλάδα. Ανέτρεξα και διαπίστωσα πως σε καμία άλλη γειτονική με την Τουρκία χώρα δεν υπήρξε αναταραχή, σε κάποιες μάλιστα δεν έγινε ούτε αναφορά για τις δηλώσεις αυτές του τούρκου Προέδρου. Αντί κι εμείς να δείξουμε αδιαφορία τσιμπήσαμε το δόλωμα και αναδείξαμε τις τουρκικές αοριστολογίες σε πρώτο πολιτικό ζήτημα.

Το ίδιο γίνεται κάθε φορά που κάποιος τούρκος αξιωματούχος ή αναλυτής, ασήμαντος τις περισσότερες φορές, πιάνει τη χώρα μας στο στόμα του και εκτοξεύει αστήρικτες απειλές. Αντί να αδιαφορήσουμε εμφαντικά, το μετατρέπουμε σε καίριο πολιτικό ζήτημα καθιστώντας από μόνοι μας την ανοησία οποιουδήποτε σε καίριο ζήτημα και αυξάνοντας την πολιτική ένταση. Σε έρευνα των «ΝΕΩΝ», που κλήθηκαν να απαντήσουν έμπειροι έλληνες ανταποκριτές στην Κωνσταντινούπολη, προκύπτει πως τη βασική ευθύνη για την υπερπροβολή των τουρκικών ασυναρτησιών και τη μετατροπή τους σε κύριο θέμα της ελληνικής ειδησεογραφικής επικαιρότητας τη φέρουν διευθυντές ελληνικών μέσων ενημέρωσης,. Ολα στο όνομα μιας κακώς εννοούμενης μεγάλης δημοσιότητας και αύξησης του ενδιαφέροντος του κοινού!

Αλλά και με ειδήσεις γενικότερα από το εξωτερικό συμβαίνουν παρόμοια πράγματα. Που μας υποβιβάζουν σε άθλια επαρχία πολλών δυτικών κέντρων. Δεν έχω διαπιστώσει επικριτικά άρθρα για τις χώρες τους ελληνικών εντύπων να γίνονται πρωτοσέλιδα σε αμερικανικές, βρετανικές, γαλλικές και γερμανικές εφημερίδες. Εδώ γίνεται ακριβώς το αντίθετο. Μόλις ο οποιοσδήποτε, ακόμη και ασήμαντος ή και σε διατεταγμένη υπηρεσία, κονδυλοφόρος αναφερθεί στην Ελλάδα, εδώ γίνεται πρωτοσέλιδο – συχνά και με τυπογραφικά στοιχεία τούβλα! Αν κάποιος θέλει να γίνει πασίγνωστος στην Ελλάδα δεν έχει παρά να φροντίσει να τον αναφέρει κάποιο, έστω και σχετικά σοβαρό, δυτικό έντυπο. Εχει την εντόπια δημοσιότητα περίπου εξασφαλισμένη.

Η χώρα έτσι γίνεται εύκολα πεδίο προώθησης κάθε είδους προπαγανδιστικού στόχου. Και σχεδόν της είναι αδύνατο να υιοθετήσει τολμηρές, ίσως και αντισυμβατικές, πολιτικές. Οι ηγεσίες του τόπου είναι στην πράξη αιχμάλωτες των μέσων ενημέρωσης που αδιαφορώντας για τα παιχνίδια που μπορεί να παίζονται διεθνώς επιδιώκουν τον εντυπωσιασμό και την εύκολη άνοδο των κυκλοφοριών ή των τηλεθεάσεων. Γίνεται έτσι δυσχερέστατη η αποτύπωση μιας μακροχρόνιας στρατηγικής. Ιδίως όταν δεν υπαγορεύεται από τις επιδιώξεις ξένων δυνάμεων…