Υδρογόνο: Ποιες χώρες κερδίζουν και ποιες χάνουν τον πόλεμο της τεχνολογίας παραγωγής

Σημαντική στροφή προς λύσεις χαμηλών εκπομπών ρύπων όπως είναι η ηλεκτρόλυση καταγράφεται στην ανάπτυξη της τεχνολογίας υδρογόνου σύμφωνα με νέα έκθεση από το Ευρωπαϊκό Γραφείο Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας (EPO) και τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας (IEA).

Όπως προκύπτει από την έρευνα αυτή που παρουσιάζει σήμερα ο ΟT, οι τεχνολογίες που υποκινούνται από ανησυχίες για την κλιματική αλλαγή αντιπροσώπευαν σχεδόν το 80% όλων των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας που σχετίζονται με την παραγωγή υδρογόνου, με βάση τα πιο τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του 2020. Η ανάπτυξη τέτοιων τεχνολογιών «πράσινου» υδρογόνου οφείλεται κυρίως στην απότομη αύξηση της καινοτομίας στην ηλεκτρόλυση, σημειώνεται. Μάλιστα οι πιο καινοτόμες χώρες και ήπειροι ανταγωνίζονται τώρα για να πάρουν κεφάλι κατά τη διάρκεια της πρώτης αυτής φάσης ανάπτυξης τεχνολογιών, με τα δεδομένα να υποδηλώνουν ότι η Ευρώπη μαζί με την Ιαπωνία να κερδίζουν πλεονέκτημα ως τόπος για επενδύσεις σε νέα ικανότητα παραγωγής ηλεκτρολύτη.

Deal που φέρνει τα πάνω κάτω στην αγορά υδρογόνου στην Ευρώπη

Ηγέτης η Ευρώπη και η Ιαπωνία

Η μελέτη παρουσιάζει τις κύριες τάσεις στις τεχνολογίες υδρογόνου από το 2011 έως το 2020, με βάση τις διεθνείς «οικογένειες» διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας (IPF), «καθεμία από τις οποίες αντιπροσωπεύει εφεύρεση υψηλής αξίας για την οποία έχουν υποβληθεί αιτήσεις διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας σε δύο ή περισσότερα γραφεία διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας παγκοσμίως», σύμφωνα με τη μελέτη.

Η έκθεση διαπιστώνει ότι η παγκόσμια κατοχύρωση διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας για το υδρογόνο έχει ως ηγέτες την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ιαπωνία, οι οποίες αντιπροσωπεύουν το 28% και το 24% αντίστοιχα όλων των IPF που υποβλήθηκαν αυτήν την περίοδο, με σημαντική ανάπτυξη την τελευταία δεκαετία. Οι κορυφαίες χώρες στην Ευρώπη είναι η Γερμανία (11% του παγκόσμιου συνόλου), η Γαλλία (6%) και η Ολλανδία (3%).

Πώς και πότε θα παράγεται υδρογόνο στην Ελλάδα – Πριν τις εκλογές ο εθνικός οδικός χάρτης

Κλειδί οι αυτοκινητοβιομηχανίες…

Μεταξύ των πολλών πιθανών εφαρμογών τελικής χρήσης του υδρογόνου, ο τομέας της αυτοκινητοβιομηχανίας αποτελεί εδώ και καιρό το επίκεντρο της καινοτομίας και η κατοχύρωση διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας σε αυτόν τον τομέα συνεχίζει να αυξάνεται, με επικεφαλής κυρίως την Ιαπωνία, σύμφωνα με την έκθεση.

Προς το παρόν παρόμοια δυναμική δεν είναι ακόμη ορατή σε άλλες εφαρμογές τελικής χρήσης, παρά τη συντονισμένη πολιτική ανάπτυξης τεχνολογιών και την προσοχή των μέσων ενημέρωσης σχετικά με τις δυνατότητες του υδρογόνου να μειώσει τις εκπομπές άνθρακα σε μεταφορές μεγάλων αποστάσεων, τις αερομεταφορές, την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και τη θέρμανση, σημειώνεται.

Ως φωτεινό σημείο προσδιορίζεται η κατοχύρωση διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας για τη χρήση υδρογόνου στη μεγάλη μείωση των εκπομπών για την παραγωγή χάλυβα, πιθανώς ως απάντηση στις πρωτοβουλίες από τη Συμφωνία των Παρισίων η οποία καλεί τον κλάδο να βρει ριζικές λύσεις για τη γρήγορη μείωση των εκπομπών, αναφέρουν το Ευρωπαϊκό Γραφείο Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας και ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας .

Οι δύο φορείς προειδοποιούν επίσης ότι οι εθνικές δεσμεύσεις για καθαρές μηδενικές εκπομπές ρύπων δεν μπορούν να επιτευχθούν χωρίς να αντιμετωπιστεί η συνεχείς χρήση ορυκτών καυσίμων σε αυτούς τους τομείς.

«Η Ελλάδα θα μπορούσε να γίνει γίγαντας του υδρογόνου»

EPA/Alberto Valdes

…αλλά και οι βιομηχανίες χημικών και τα πανεπιστήμια

Για τις καθιερωμένες τεχνολογίες υδρογόνου η καινοτομία εντοπίζεται κυρίως στον ευρωπαϊκό κλάδο χημικών, του οποίου η τεχνογνωσία σε αυτόν τον τομέα παρέχει στην Ευρώπη προβάδισμα σε τεχνολογίες όπως η ηλεκτρόλυση και οι κυψέλες καυσίμου που βασίζονται στην προστασία του περιβάλλοντος, σημειώνεται.

Πίσω από όλες αυτές τις εταιρείες, πανεπιστήμια και δημόσια ερευνητικά ιδρύματα παρουσίασαν το 13,5% όλων των διεθνών διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας που σχετίζονται με το υδρογόνο το 2011-2020, με επικεφαλής τα γαλλικά και τα κορεατικά ιδρύματα. Εκεί το επίκεντρο ήταν το υδρογόνο χαμηλών εκπομπών ρύπων με μεθόδους όπως η ηλεκτρόλυση.

«Το υδρογόνο από πηγές χαμηλών εκπομπών μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στη μετάβαση στην καθαρή ενέργεια με δυνατότητα αντικατάστασης των ορυκτών καυσίμων σε βιομηχανίες όπου υπάρχουν λίγες καθαρές εναλλακτικές λύσεις, όπως οι μεταφορές μεγάλων αποστάσεων και η παραγωγή λιπασμάτων», δήλωσε ο Εκτελεστικός Διευθυντής του IEA, Fatih Birol. «Αυτή η μελέτη δείχνει ότι εκείνοι που καινοτομούν ανταποκρίνονται στην ανάγκη (να εξελιχθούν) ανταγωνιστικές αλυσίδες εφοδιασμού υδρογόνου, αλλά εντοπίζει επίσης τομείς –ιδιαίτερα μεταξύ των τελικών χρηστών– όπου απαιτείται περισσότερη προσπάθεια. Θα συνεχίσουμε να βοηθάμε τις κυβερνήσεις να προωθούν την καινοτομία για ασφαλείς, ανθεκτικές και βιώσιμες τεχνολογίες καθαρής ενέργειας», σημειώνει.

«Η αξιοποίηση του δυναμικού του υδρογόνου είναι βασικό μέρος της στρατηγικής της Ευρώπης για την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050», δήλωσε ο πρόεδρος της EPO, Αντόνιο Καμπίνος. «Αλλά εάν το υδρογόνο πρόκειται να παίξει σημαντικό ρόλο στη μείωση των εκπομπών CO2, απαιτείται επειγόντως καινοτομία σε μια σειρά τεχνολογιών. Αυτή η έκθεση αποκαλύπτει ορισμένα ενθαρρυντικά πρότυπα μετάβασης μεταξύ χωρών και βιομηχανικών τομέων, συμπεριλαμβανομένης της σημαντικής συμβολής της Ευρώπης στην εμφάνιση νέων τεχνολογιών υδρογόνου. Υπογραμμίζει επίσης τη συμβολή των νεοφυών επιχειρήσεων στην καινοτομία υδρογόνου και την εξάρτησή τους από διπλώματα ευρεσιτεχνίας για να φέρουν τις εφευρέσεις τους στην αγορά», συμπλήρωσε.

Ο υπόλοιπος κόσμος

Οι Ηνωμένες Πολιτείες, με το 20% όλων των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας που σχετίζονται με το υδρογόνο, είναι το μόνο σημαντικό κέντρο καινοτομίας που είδε τις διεθνείς αιτήσεις για διπλώματα ευρεσιτεχνίας τεχνολογίας υδρογόνου να μειώνονται την τελευταία δεκαετία. Η διεθνής δραστηριότητα κατοχύρωσης διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας στις τεχνολογίες υδρογόνου παρέμεινε μέτρια στη Νότια Κορέα και την Κίνα, αλλά βρίσκεται σε άνοδο. Εκτός από αυτά τα πέντε κύρια κέντρα καινοτομίας, άλλες χώρες που παράγουν σημαντικούς όγκους διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας υδρογόνου περιλαμβάνουν το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ελβετία και τον Καναδά, αναφέρει ακόμη η έκθεση.