Ο τοίχος του 2032…

Στην τρίτη φτωχότερη χώρα της Ευρωπαϊκής Ενωσης τρέχουμε με ιλιγγιώδη ταχύτητα προς έναν τοίχο και κανείς δεν ασχολείται. Ούτε το συζητούμε ούτε απασχολεί κανέναν. Το 2032, σε λιγότερο από 9 χρόνια από σήμερα, λήγει η περίοδος χάριτος στην πληρωμή των τόκων, όπως προέβλεπε η συμφωνία με τους δανειστές για το χρέος το 2018, επί ΣΥΡΙΖΑ. Από εκείνη τη χρονιά και μετά θα πρέπει να πληρώνουμε ξανά ετησίως περίπου 14 δισ. ευρώ μόνο για τόκους. Θα πρέπει να βγαίνουμε κάθε χρόνο στις αγορές όχι για 6-8 δισ. ετησίως όπως συμβαίνει σήμερα, αλλά σχεδόν για το διπλάσιο ποσό ή να τα βρούμε από τον προϋπολογισμό.

Μια από τις παραμέτρους της συμφωνίας του 2018 ήταν η επιμήκυνση του δεύτερου δανείου που είχαμε λάβει από τον EFSF (96,6 δισ.) κατά 10 χρόνια, καθώς και η επέκταση της περιόδου χάριτος για την πληρωμή τόκων, επίσης κατά 10 χρόνια. Αυτό σήμαινε ότι δεν θα πληρώνουμε τόκους και χρεολύσια για το συγκεκριμένο δάνειο, που αντιστοιχεί σε κάτι λιγότερο από το 1/3 του συνολικού μας χρέους. Το 2032 λήγει αυτό το ευνοϊκό καθεστώς.

Θεωρητικά, σε μια χώρα με τέτοιο σαφές ορόσημο μπροστά της θα υπήρχε μια κινητοποίηση, μια προετοιμασία και μια συνεννόηση των πολιτικών δυνάμεων, προκειμένου να αποφευχθούν τα χειρότερα, ειδικά αν σχετικά πρόσφατα, λόγω ακριβώς της έλλειψης συνεννόησης (και πολλών άλλων λόγων), η χώρα χρεοκόπησε. Εδώ δεν συμβαίνει τίποτα. Αντίθετα συζητούμε πώς τα συμφωνημένα πρωτογενή πλεονάσματα έως το 2060 της τάξεως του 2,2% θα γίνουν χαμηλότερα.

Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος της πρόκλησης, αναλογικά, βρισκόμαστε στο σημείο που ήταν η χώρα όταν καλούνταν να αποφασίσει αν θα γίνει πράξη ή όχι η μεταρρύθμιση Γιαννίτση το 2000 για το Ασφαλιστικό. Και τότε πολιτικά κόμματα και πολίτες επέλεξαν να κλείσουν τα αφτιά τους και να μην κάνουν απολύτως τίποτα. Οι καλύτερες μέρες των Ολυμπιακών Αγώνων και της ΟΝΕ ήταν μπροστά τους. Αν συνεννοούμασταν τότε και γίνονταν πράξη έστω οι συγκεκριμένες ρυθμίσεις, τότε πολύ πιθανόν να αποφεύγαμε τη χρεοκοπία δέκα χρόνια μετά. Δεν το κάναμε και χρεοκοπήσαμε. Αλλά από ό,τι φαίνεται ελάχιστα μάθαμε.

Εχουμε από τη μια, συγκριτικά με την αντιπολίτευση, μια σοβαρή κυβέρνηση που βρίσκεται πολιτικά στο σημείο καμπής που αδυνατεί λόγω φθοράς να δει καθαρά τη μεγάλη εικόνα. Ελπίζει ότι το «θαύμα» των πολλών χρημάτων του Ταμείου Ανάκαμψης θα καλύψει όλες τις μεταρρυθμιστικές ελλείψεις της, εκτοξεύοντας αναπτυξιακά τη χώρα χωρίς η ίδια να κάνει πολλά. Η χώρα όμως χρειάζεται όραμα και μεγάλες τομές. Οχι μόνο σε προφανείς χώρους όπως αυτόν της υγείας (νοσοκομεία κ.λπ.) και του στενού δημόσιου τομέα, αλλά και σε τομείς που θεωρούμε ότι έχουμε λύσει τα προβλήματά μας, όπως στο Ασφαλιστικό.

Από την άλλη έχουμε μια αξιωματική αντιπολίτευση κολλημένη στο χθες. Διαπιστώνει το πρόβλημα του 2032 και του υψηλού δημόσιου χρέους σε απόλυτα μεγέθη, ωστόσο προτείνει λύσεις γεμάτες ιδεολογικές παρωπίδες, εκφράζοντας διάφορα «φληναφήματα» περί φορολόγησης στη χώρα που βασιλεύει η φοροδιαφυγή ξανά των «πλουσίων». Δηλαδή τη μεσαία τάξη των 20.000-30.000 ευρώ. Και το 2032 έρχεται…