Τράπεζες: Προβληματισμός για τα επιχειρηματικά δάνεια μετά τη νέα αύξηση των ευρωπαϊκών επιτοκίων

Σε νέο κύκλο επιτοκιακών επιβαρύνσεων εισέρχεται η εγχώρια αγορά δανείων μετά τη σημερινή νέα απόφαση σύσφιξης της νομισματικής πολιτικής από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), η οποία προχώρησε σε προς τα πάνω αναπροσαρμογή των παρεμβατικών της δεικτών κατά 25 μονάδες βάσης.

Στο βασικό σενάριο θα ακολουθήσει μία ακόμη ενίσχυση αυτού του ύψους στη συνεδρίαση του διοικητικού της συμβουλίου τον ερχόμενο μήνα, ενώ ανοιχτό είναι το ενδεχόμενο για μία επιπλέον αύξηση, την τελευταία κατά πάσα πιθανότητα, το Σεπτέμβριο.

«Ανάσα» από τη Fed: Αφησε αμετάβλητα τα επιτόκια – Σηματοδοτεί άλλες δύο αυξήσεις

Με εξαίρεση τα ενήμερα στεγαστικά δάνεια, σε όλες τις υπόλοιπες χορηγήσεις με κυμαινόμενο επιτόκιο οι δανειολήπτες θα δουν τις δόσεις τους να αυξάνονται περαιτέρω μέσα στο καλοκαίρι.

Υπενθυμίζεται ότι οι τράπεζες από τον περασμένο μήνα έχουν ενεργοποιήσει μία νέα δράση για όλα τα πράσινα δάνεια φυσικών προσώπων που έχουν ληφθεί για την χρηματοδότηση ακινήτων.

Στην προκειμένη περίπτωση, οι δείκτες αναφοράς (βασικό επιτόκιο ΕΚΤ, euribor) με τους οποίους είναι συνδεδεμένα τα επιτόκιά τους, θα παραμένουν κλειδωμένα για 12 μήνες, ανεξάρτητα από τις κινήσεις της Ευρωτράπεζας.

Με τον τρόπο αυτό, το ετήσιο κόστος εξυπηρέτησης αυτών των χορηγήσεων θα διατηρηθεί στα επίπεδα που βρισκόταν στα τέλη Μαρτίου 2023.

Οι προβληματισμοί

Από την άλλη όμως, υπάρχει προβληματισμός στις τράπεζες για τις επιπτώσεις στα χαρτοφυλάκια επιχειρηματικής και επαγγελματικής πίστης, καθώς το μεγαλύτερο μέρος τους, σε ποσοστό άνω του 90%, αποτελείται από προγράμματα κυμαινόμενων δόσεων.

Αν και προς το παρόν δεν υπάρξουν ενδείξεις για μία σοβαρή επιδείνωση της ποιότητας του ενεργητικού τους, τα πιστωτικά ιδρύματα και οι εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων βρίσκονται σε επιφυλακή για την αντιμετώπιση των αναπόφευκτων αρρυθμιών που θα εμφανιστούν.

Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι εντοπίζονται σε μικρές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε κλάδους που εξαρτώνται άμεσα από την εγχώρια ζήτηση, η οποία καταγράφει κάμψη το β΄ τρίμηνο του έτους.

Ενδεικτικά είναι τα στοιχεία που έδωσε χθες στη δημοσιότητα το υπουργείο Οικονομικών, σύμφωνα με τα οποία στο σύνολο των επιχειρήσεων της οικονομίας με υποχρέωση τήρησης διπλογραφικών βιβλίων, ο κύκλος εργασιών τον Απρίλιο ανήλθε σε 27,78 δισ. ευρώ σημειώνοντας μείωση 2% ή 600 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση.

Επιπλέον, στο α΄ τετράμηνο της φετινής χρήσης, λόγω του πληθωρισμού στα τρόφιμα, ο τζίρος στα μεγάλα σούπερ μάρκετ καταγράφει άνοδο της τάξης του 8,5% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο.

Η αύξηση αυτή ωστόσο οδηγεί στον περιορισμό της κατανάλωσης σε λοιπούς κλάδους, όπου η ζήτηση είναι ελαστική.

Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την άνοδο του κόστους δανεισμού, λόγω της πολιτικής που εφαρμόζει η ΕΚΤ για την αντιμετώπιση της ακρίβειας, πιέζει μεγάλο αριθμό επιχειρήσεων.

Η άνοδος στα επιτόκια

Με βάση τα στοιχεία που δημοσιεύει η Τράπεζα της Ελλάδος, το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο στα δάνεια ελεύθερων επαγγελματιών, αγροτών και ατομικών επιχειρήσεων, διαμορφώθηκε τον περασμένο Απρίλιο στο 7,08% έναντι 4,8% το Μάιο του 2022.

Δηλαδή οι δανειολήπτες της κατηγορίας μέσα σε 12 μήνες έχουν επιβαρυνθεί με περίπου 50% στους τόκους που πληρώνουν για τα τραπεζικά τους χρέη.

Ανάλογη είναι η εικόνα και στις μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις, για τις οποίες το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο αναρριχήθηκε τον Απρίλιο σε 5,66% από 3,62% ένα χρόνο νωρίτερα, καταγράφοντας άνοδο της τάξης του 55%.

Αυτό είχε ως αποτέλεσμα εταιρείες με γεμάτα ταμεία να προχωρήσουν τους τελευταίους μήνες σε σημαντικές πρόωρες αποπληρωμές δανείων τους, για να αποφύγουν το αυξημένο κόστος.

Το μέτωπο των καταθέσεων

Από την άλλη πλευρά, σταθερές παραμένουν οι αποδόσεις στις καταθέσεις από τον περασμένο Φεβρουάριο, καθώς μετά το μεγάλο κύκλο αναπροσαρμογών εκείνης της περιόδου, οι τράπεζες δεν έχουν προχωρήσει σε βελτίωση των όρων διάθεσης των προγραμμάτων τους.

Σύμφωνα με πληροφορίες, δεν πρόκειται να υπάρξουν αλλαγές στα δελτία επιτοκίων των προϊόντων ανοιχτής ζήτησης (Ταμιευτήριο, τρεχούμενοι λογαριασμοί).

Από την άλλη όμως, στις προθεσμιακές καταθέσεις οι τράπεζες εκτιμάται ότι θα προβούν κάποια στιγμή μέσα στο καλοκαίρι σε αυξήσεις των αποδόσεων στις προθεσμιακές καταθέσεις.

Ο CEO της Τράπεζας Πειραιώς Χρήστος Μεγάλου προανήγγειλε ουσιαστικά αυτές τις κινήσεις την περασμένη εβδομάδα, μιλώντας σε διεθνές τηλεοπτικό δίκτυο, ενώ κατά ορισμένες πηγές άλλος συστημικός όμιλος εξετάζει αυτήν την περίοδο την ενίσχυση της ανταμοιβής των καταθετών.

Σε γενικές γραμμές πάντως, δεν αναμένονται θεαματικές μεταβολές, δεδομένης της υπερβάλλουσας ρευστότητας στον κλάδο.