Σαουδική Αραβία: Ενισχύει τους δεσμούς με την Κίνα, κρατά ισορροπίες με τις ΗΠΑ

Όλο και πιο κοντά έρχονται Κίνα και Σαουδική Αραβία, με την τελευταία να βλέπει στην ασιατική υπερδύναμη έναν βασικό εταίρο σε έναν πολυπολικό κόσμο – και τις δύο χώρες να αναμένεται να έρθουν πιο κοντά καθώς τα κοινά τους συμφέροντα ενισχύονται.

Σαουδική Αραβία: Επιθυμούμε συνεργασία με την Κίνα

«Πρόκειται, κατά κάποιον τρόπο, για μια πολυπολική παγκόσμια τάξη που έχει αναδυθεί – δεν είναι αναδυόμενη. Η Κίνα είναι ένας σημαντικός παίκτης σε αυτήν», δήλωσε προ ημερών στο CNBC ο Σαουδάραβας υπουργός Επενδύσεων, Khalid Al-Falih.

Στο νέο αυτό πολυπολικό σύστημα η Δύση δεν ασκεί την παγκόσμια κυριαρχία, όπως συνέβαινε από το 1990 και μετά, ούτε όμως και υπάρχουν μόνο δύο μπλοκ που μεταξύ των οποίων διεξάγεται αγώνας ζωής και θανάτου.

«Θέλουμε να πιστεύουμε, και νομίζω ότι έχει αποδειχθεί, ότι το βασίλειο [σ.σ, της Σαουδικής Αραβίας] αποτελεί σημαντικό μέρος αυτού του πολυπολικού κόσμου που έχει αναδυθεί. Και θα παίξουμε το ρόλο μας, όχι μόνο στην ανάπτυξη της δικής μας οικονομίας, αλλά και στην ανάπτυξη της περιοχής μας και στη διάδοση όσων έχουμε από άποψη αναπτυξιακών ευκαιριών, επίσης στην Αφρική, την Κεντρική Ασία, την ινδική υποήπειρο», δήλωσε ο Al-Falih. «Και πιστεύουμε ότι η οικονομική συνεργασία μεταξύ της Κίνας και της Σαουδικής Αραβίας και του GCC (Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου), και ολόκληρης της αραβικής περιοχής, θα αποτελέσει σημαντικό μέρος αυτού», πρόσθεσε.

Τέλος εποχής

Μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης που σηματοδότησε τη νίκη των ΗΠΑ στον Ψυχρό Πόλεμο, στις αρχές της δεκαετίας του 1990, η Αμερική αναδείχθηκε στην μοναδική υπερδύναμη, στον ισχυρότερο παράγοντα παγκοσμίως από άποψη οικονομικής, στρατιωτικής και γεωπολιτικής ισχύος. Η σταδιακή άνοδος όμως της Κίνας και των υπολοίπων χωρών που συναπαρτίζουν τις BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία και Νότια Αφρική), σε συνδυασμό με την αυξανόμενη οργή σε πολλά μέρη του κόσμου για τις στρατιωτικές και οικονομικές επεμβάσεις των ΗΠΑ, οδήγησε στη σταδιακή διαμόρφωση ενός νέου παγκόσμιου γεωπολιτικού στερεώματος, μιας νέας παγκόσμιας τάξης στην οποία η ισχύς τείνει να κατανεμηθεί πιο ισόρροπα μεταξύ των διαφόρων κρατών.

Όπως σημειώνει το CNBC, η Σαουδική Αραβία, διεκδικώντας μια μεγαλύτερη ισορροπία στις σχέσεις της με τις ΗΠΑ και την Κίνα, βλέπει τον εαυτό της ως μέρος αυτής της κατάστασης. Το βασίλειο έχει επίσης γίνει ένας πολύ πιο ενεργός παγκόσμιος παίκτης, χρησιμοποιώντας την οικονομική του δύναμη που τροφοδοτείται από το πετρέλαιο για να επενδύσει σε πολλές χώρες, αποκτώντας διεθνή επιρροή.

«Νομίζω ότι, σε σημαντικό βαθμό, βλέπουμε ευκαιρίες για τις κινεζικές εταιρείες και τις σαουδαραβικές εταιρείες να επενδύσουν επίσης διεθνώς σε τρίτες χώρες με τρόπους που θα φέρουν ανάπτυξη σε άλλες αναπτυσσόμενες χώρες. Νομίζω ότι αυτή η σύνοδος κορυφής σηματοδοτεί μια αυξανόμενη τάση προς τη συνεργασία και την εταιρική σχέση Νότου-Νότου», είπε ο Al-Falih, «επειδή ο Νότος διαθέτει πλέον πολλά κέντρα αριστείας στην τεχνολογία και το κεφάλαιο, δεν εξαρτόμαστε πλέον από τον ανεπτυγμένο Βορρά, [όπως] στην προηγούμενη παγκόσμια τάξη πραγμάτων».

Ένταση

Οι φιλοδοξίες αυτές του Ριάντ, που περνούν μέσα από την στενότερη σύνδεση με την Κίνα, δημιουργεί τριγμούς στη μακρόχρονη σχέση της Σαουδικής Αραβίας με τις ΗΠΑ, που συχνά συνοψίζεται στο απλό σχήμα «πετρέλαιο για ασφάλεια». Πράγματι, οι ΗΠΑ ενίσχυαν στρατιωτικά τη Σαουδική Αραβία – παρά το εξαιρετικά χαμηλό της σκορ στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, εξασφαλίζοντας πρόσβαση στον υπερπολύτιμο μαύρο χρυσό.

Η κίνηση της κυβέρνησης Μπάιντεν να ασκήσει κριτική στη Σαουδική Αραβία μετά τη δολοφονία του δημοσιογράφου της Washington Post Τζαμάλ Κασόγκι μέσα στην πρεσβεία του Ριάντ στην Κωνσταντινούπολη, αλλά και να προσπαθήσει να ασκήσει επιρροή στο βασίλειο προκειμένου να αυξήσει την παραγωγή πετρελαίου, επιδείνωσε τη σχέση των δύο πλευρών.

Την ίδια στιγμή η Κίνα κέρδιζε έδαφος, μετατρεπόμενη στον κορυφαίο εμπορικό εταίρο του Ριάντ και τον μεγαλύτερο αγοραστή του πετρελαίου του. Ωστόσο, όπως σημειώνει το CNBC, «η σχέση του Ριάντ με το Πεκίνο είναι περισσότερο λειτουργική και οικονομική παρά στρατηγική, πράγμα που σημαίνει ότι δεν είναι πιθανό να εκτοπίσει σύντομα τον ρόλο των ΗΠΑ στο βασίλειο».

Δεν αποκλείεται όμως αυτό να αλλάξει: Ήδη η Σαουδική Αραβία αγοράζει ολοένα και περισσότερα κινεζικά όπλα, ιδίως μη επανδρωμένα αεροσκάφη. Τα κινεζικά έργα υποδομής στην μεγάλη αραβική χώρα αυξάνονται, όπως και η μεταφορά τεχνολογίας από την Κίνα, ενώ πρόσφατα, σε μια ιστορική διπλωματική επιτυχία, το Πεκίνο κατάφερε να οδηγήσει σε επανεκκίνηση τις σχέσεις της Σαουδικής Αραβίας με το Ιράν. Ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ επισκέφθηκε τη Σαουδική Αραβία τον Δεκέμβριο και οι δύο χώρες υπέγραψαν μια συμφωνία στρατηγικής εταιρικής σχέσης, την οποία το κινεζικό υπουργείο Εξωτερικών χαρακτήρισε τότε «ορόσημο στην ιστορία των κινεζοαραβικών σχέσεων».

Το Πεκίνο κατάφερε να οδηγήσει σε επανεκκίνηση τις σχέσεις της Σαουδικής Αραβίας με το Ιράν

ΗΠΑ ή Κίνα;

«Επενδύουμε ήδη σημαντικά στην Κίνα, κυρίως στη διύλιση πετρελαίου και στα πετροχημικά. Αλλά έχουν γίνει και άλλες επενδύσεις στην τεχνολογία από το PIF [το κρατικό επενδυτικό ταμείο της Σαουδικής Αραβίας] και από άλλες εταιρείες του ιδιωτικού τομέα. Θα βλέπαμε όμως, στο μέλλον, περισσότερους παγκόσμιους πρωταθλητές από τη Σαουδική Αραβία να πηγαίνουν στην Κίνα για να αποκτήσουν πρόσβαση σε μια αναπτυσσόμενη αγορά 1,4 δισεκατομμυρίων ατόμων με υψηλή κατανάλωση», δήλωσε στη συνέντευξή του στο CNBC ο Al-Falih.

«Η Σαουδική Αραβία θα είναι εταίρος όλων των μεγάλων οικονομιών παγκοσμίως. Και η Κίνα είναι σίγουρα μια εξέχουσα σε αυτόν τον τομέα», πρόσθεσε.

Όσο για τις ΗΠΑ, ο υπουργός Επενδύσεων της Σαουδικής Αραβίας είπε ότι «έχουμε μια φανταστική σχέση» καθώς «είναι μέρος των παγκόσμιων σχέσεών μας από τη δημιουργία της σύγχρονης Σαουδικής Αραβίας». «Αυτό είναι γνωστό και πιστεύω ότι είναι πολύ ισχυρό, όπως αποδείχθηκε κατά την επίσκεψη του προέδρου Μπάιντεν πέρυσι. Και νομίζω ότι το γεγονός ότι ο Υπουργός Μπλίνκεν ήταν εδώ την περασμένη εβδομάδα απλώς ενισχύει αυτή την ισχυρή σχέση», πρόσθεσε.

«Δεν βλέπω τη σχέση μας με τις ΗΠΑ ή με την Κίνα ως αμοιβαία αποκλειστική. Νομίζω, στην πραγματικότητα, ότι αλληλοσυμπληρώνονται. […] Αλλά σίγουρα αυτό που καθορίζει τη στρατηγική μας είναι τα δικά μας συμφέροντα, και αυτά τα συμφέροντα με την Κίνα είναι ισχυρά και ανερχόμενα», κατέληξε.