H ώρα της Ινδίας

Η Ινδία είναι μια παράξενη, δύσκολη και σίγουρα μια περήφανη υποήπειρος που σήμερα με 1,4 δισεκατομμύρια κατοίκους, κατέχει δημογραφικά την πρώτη θέση στον κόσμο. Γνώρισα δε ανθρώπους που δεν μπορούν ούτε μια μέρα να μείνουν σε αυτήν και άλλους, όπως ο Γάλλος δημοσιογράφος και συγγραφέας Γκυ Σορμάν, που ορκίζονται στο όνομά της.

Σε κάθε περίπτωση, ο Ναπολέων Α’, είχε πει πριν πάνω από 215 χρόνια, ότι «όταν η Ινδία αφυπνιστεί, ο κόσμος μπορεί να αρχίσει να τρέμει». Αν κρίνουμε έτσι από την πρόσκληση του Γάλλου προέδρου της Δημοκρατίας Εμμανουέλ Μακρόν, στον Ινδό πρωθυπουργό Narendra Modi, με την ευκαιρία της γαλλικής εθνικής εορτής της 14ης Ιουλίου, είναι ηλίου φαεινότερον ότι η Ινδία έχει αφυπνιστεί. Και από καιρό μάλιστα, αν λάβουμε υπόψη μας ότι με ρυθμό ανάπτυξης 7% η φετεινή Ινδία θα ξεπεράσει την Κίνα κατά δύο ποσοστιαίες μονάδες. Συνεπώς  το μέλλον της δημοκρατικής αυτής χώρας είναι εξόχως ευοίωνο.

Κανένας δημοκράτης όμως δεν πρέπει να  τρέμει. Μια χώρα στην οποίαν η ελεημοσύνη και η πίστη στην αθανασία της ψυχής αποτελούν κορυφαία φιλοσοφική της αρχή, ο ολοκληρωτισμός και πλουτισμός δια της εισβολής, είναι μάλλον σπανιότατα φαινόμενα. Η δημοκρατική Ινδία δεν απειλεί το γειτονικό της ισλαμικό Πακιστάν, ούτε την Κίνα του ολοκληρωτισμού. Αντιθέτως αμύνεται.

Επίσης δεν ανταγωνίζεται τη Δύση για να μοιράσει τον κόσμο, αλλά επιδιώκει να είναι ισότιμος συνομιλητής μεταξύ των ισχυρών του πλανήτη.

Είναι δε απολύτως εντυπωσιακό ότι η Ινδία αυτήν  τη μεγάλη της  φιλοδοξία, θέλει αν την φέρει εις πέρας μέσω της επιχειρηματικότητας και της ανάπτυξης της ευφυΐας.

Ο Ινδός πρωθυπουργός, απ’ ό,τι γνωρίζουμε, δεν κρίνει τους άλλους, όπως ο Στάλιν και ο Πούτιν, από το πόσες μεραρχίες στρατού διαθέτουν, αλλά από τα πόσα θετικά για τον άνθρωπο προϊόντα παράγουν.

Ο πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι «κόκκινο πανί» για τους απανταχού «προοδευτικούς» του πλανήτη, είναι αρχηγός του πιο φιλοεπιχειρηματικού κόμματος στον κόσμο. Αρχηγός του κόμματος BIP, ινδουιστικής ταυτότητας και άρα εχθρικός προς το Ισλάμ, ο Ινδός πρωθυπουργός θέλει να δει τη χώρα του ισχυρή αλλά όχι επιθετική. Το κόμμα του από στείρος εθνικιστικός μηχανισμός ινδουιστικής ταυτότητας, σήμερα, όχι χωρίς συγκρούσεις, είναι ένα παραδοσιακό δεξιό κόμμα που υποστηρίζεται από τα νέα μεσαία στρώματα και τους αμέτρη­τους μικρούς επιχειρηματίες και εμπόρους της Ινδίας. Επομένως, αυτή η κυβέρνηση έχει λάβει σοβαρά τεχνικά μέτρα, σίγουρα δε θα φέρει επανάσταση στην ινδική οικονο­μία και στα κυκλώματα της παγκοσμιοποίησης. Η εσωτερική φορολογία της Ινδίας βαδίζει προς την ενοποίηση της, η οποία θα μετατρέψει τη χώρα από μια αγορά χωρισμένη ανά κράτος, το καθένα με τους δικούς του φόρους, σε μια ενιαία εθνική αγορά 1,3 δισεκατομμυρίων ανθρώπων, μεγαλύτερη από την Κίνα. Και ενώ  ο πληθυσμός της Κίνας θα συρρικνωθεί,  ο αντίστοιχος της Ινδίας θα τον αφήσει αισθητά πίσω τα επόμενα χρόνια. Η άλλη ουσιαστική απόφαση του Narendra Modi είναι να εξαλείψει τον πληθωρισμό, μια αποστολή που, όπως στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευ­ρώπη, έχει ανατεθεί στην Κεντρική Τράπεζα και στον Urjit Patel, τον νεότερο διοικητή της, που έχει εκπαιδευτεί στη Μεγάλη Βρετανία. Ως αποτέλεσμα, η Ινδία ήδη γίνεται πιο ελκυστική από ποτέ για επενδυτές και επιχειρηματίες, Ινδούς και ξένους. Επίσης η χώρα εμπνέει εμπιστοσύνη επειδή είναι δημοκρατική: πρίν κάθε σοβαρής μεταρρύθμισης, όπως αυτές του Ναρέντρα Μόντι, προηγούνται μακροχρόνιες συζητήσεις στον Τύπο, στην κοινή γνώμη, στο Κοινοβούλιο. Η αλλαγή στην Ινδία είναι αργή, αλλά γίνεται μη αναστρέψιμη και όχι στο έλεος, όπως στην Κίνα, της μεταβλητής και απρόβλεπτης διάθεσης του αρχηγού του κράτους και των διαπλοκών του Κομμουνιστικού Κόμματος.

Δεν εκπλήσσει έτσι το γεγονός ότι η σημερινή Ινδία είναι ο μεγαλύτερος κατασκευαστής αυτοκινήτων   και … εγκεφάλων στον κόσμο. Κατέχει έτσι εντυπωσιακή θέση στην οικονομία της γνώσης, κάτι που δεν αρέσει ιδιαίτερα σε Κινέζους, Αμερικανούς, Ρώσους και Γάλλους.

Υπό παρόμοιες αναπτυξιακές συνθήκες, μέχρι το 2027, το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της θα ξεπεράσει αυτό της Ιαπωνίας και της Γερμανίας, σύμφωνα με την αμερικανική τράπεζα Morgan Stanley. Στο πλαίσιο αυτό, είναι φανερή πλέον η  έναρξη μιας βιομηχανικής στροφής από την Κίνα στην Ινδία: Η Apple άρχισε να μεταφέρει εκεί την παραγωγή των iPhone της. Η ταϊβανέζικη Foxconn, ο κύριος προμηθευτής της, επενδύει 700 εκατομμύρια δολάρια για την κατασκευή ενός εργοστασίου κοντά στη Μπανγκαλόρ. «Η Ινδία βρίσκεται σε μια κομβική στιγμή», αναγνώρισε ο Tim Cook, επικεφαλής  της εταιρείας στην Apple. Ενώ περιμένουν μια παραγγελία για 26 Rafales, μετά την επίσκεψη του Narendra Modi στη Γαλλία στις 14 Ιουλίου, οι Γάλλοι κατασκευαστές αυξάνουν τις καλές συναλλαγές τους με το Δελχί. Στην τελευταία αεροπορική έκθεση του Παρισιού, η Air India παρήγγειλε 250 Airbus. Ο ανταγωνιστής του IndiGo διπλασίασε το στοίχημα με 500 Airbus, τη μεγαλύτερη παραγγελία στην ιστορία της πολιτικής αεροπορίας. Από την εχθρική εξαγορά του ευρωπαϊκού κολοσσού της χαλυβουργίας Ancelor από τη Mittal το 2006 και της Jaguar me τηn Land Rover από την Tata Motors το 2008, οι εταιρείες στην υποήπειρο έχουν βγάλει τα δόντια τους.

Όπως εύκολα καταλαβαίνει κανείς, για τη διεθνή του αυταρχισμού, όλα αυτά δεν είναι τα καλύτερα νέα. Η Ινδία δεν θα «κυλήσει» ποτέ ούτε προς τον αυταρχισμό, ούτε προς αγιατολλάδες. Αυτό είναι εξάλλου λίγο δύσκολο για μια χώρα που έχει τόσους Θεούς όσα τυριά έχουν οι … Γάλλοι.