Ρωσία: Οι κινήσεις του Κρεμλίνου να πάρει τα ηνία της αυτοκρατορίας της Wagner

Λίγες ημέρες μετά τον θάνατο του αρχηγού  της μισθοφορικής Wagner, Γεβγκένι Πριγκόζιν, σε ένα μυστηριώδες αεροπορικό δυστύχημα, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν φαίνεται ότι κινείται γρήγορα για να αναλάβει τον έλεγχο των εκτεταμένων επιχειρήσεων που «έτρεχε» η οργάνωση στην Αφρική και τη Μέση Ανατολή. Και μάλιστα, όλα δείχνουν ότι οι κινήσεις είχαν ξεκινήσει νωρίτερα.

Τις κινήσεις που έγιναν από το Κρεμλίνο αποκαλύπτει σε εκτενές του δημοσίευμα το Bloomberg, επικαλούμενο πηγές προσκείμενες τόσο στο περιβάλλον του Ρώσου προέδρου, όσο και του υπουργείου Άμυνας της χώρας.

Σύμφωνα με τα άτομα αυτά,  ήδη μια ένοπλη οντότητα που συνδέεται με το υπουργείο Άμυνας, είναι έτοιμη να αναλάβει την ευθύνη των επιχειρήσεων της Wagner στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία. Παράλληλα, ολόκληρο το κρυφό υπερπόντιο δίκτυο της Wagner πρόκειται να τεθεί υπό αποτελεσματική ρωσική στρατιωτική διοίκηση, βάζοντας τίτλους τέλους σε μια οργάνωση, που αρχικά στήριξε τα σχέδια του Πούτιν, αλλά εν συνεχεία επέτρεψε στον Πριγκόζιν να οικοδομήσει αρκετή ανεξαρτησία ώστε να τολμήσει την αποτυχημένη του ανταρσία τον περασμένο Ιούνιο.

Πόσοι ήθελαν νεκρό τον Πριγκοζίν;

Πίστη στο Κρεμλίνο

Υπενθυμίζεται ότι ο Πούτιν υπέγραψε ένα διάταγμα στα τέλη της περασμένης εβδομάδας με το οποίο διέταξε τους μαχητές της Wagner και άλλους μισθοφόρους να ορκιστούν πίστη στο ρωσικό κράτος. Πηγή που πρόσκειται στο Κρεμλίνο τόνισε στο Bloomberg, ότι η κίνηση αυτή έγινε μετά από επίσκεψη ανώτατου Ρώσου στρατιωτικού αξιωματούχου στη Λιβύη και τη Συρία για να επιβεβαιώσει τον κυβερνητικό έλεγχο στις ρωσικές επιχειρήσεις που προηγουμένως ανήκαν στη Βάγκνερ.

Όρκο πίστης ζητάει ο Πούτιν από τους «ορφανούς» μαχητές της Wagner

Το μέλλον των επιχειρήσεων της μισθοφορικής οργάνωσης είναι κρίσιμο για τον στόχο του Κρεμλίνου να αντιμετωπίσει τη Δύση στην Αφρική και τη Μέση Ανατολή.

Αναπτύσσοντας έναν στρατό χιλιάδων μισθοφόρων, η Wagner είχε επιτρέψει στη Ρωσία να αποκαταστήσει μέρος της επιρροής της, που είχε από τη σοβιετική εποχή σε αυτές τις πλούσιες σε πόρους περιοχές σε βάρος των ΗΠΑ και της πρώην αποικιακής δύναμης της Γαλλίας, και να το πετύχει αυτό με τη δύναμη των όπλων.

Πλέον η απορρόφηση των μισθοφόρων σε επίσημες δομές σημαίνει ότι η Ρωσία θα παραιτηθεί από αυτό το πλεονέκτημα αλλά θα διατηρήσει, ακόμη και θα ενισχύσει , την επιρροή της σε πολλές χώρες.

Στο άρμα του Κρεμλίνου

«Πάντα αναμενόταν ότι η διαβόητη οργάνωση Βάγκνερ θα ξανακούμπωνε σταθερά στο λουρί του Κρεμλίνου», σχολίασε ο Άλια Μπραχίμι, ειδικός στο Ατλαντικό Συμβούλιο που έχει συμβουλέψει αρκετές κυβερνήσεις για την πολιτική της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής. «Αλλά τα άσχημα νέα για τον Πούτιν είναι ότι αυτό τον βάζει τώρα προσωπικά στο εδώλιο για την εκμετάλλευση και τις καταχρήσεις της Βάγκνερ, καθώς και για τους κινδύνους».

Ο Πριγκόζιν και μερικοί από τους κορυφαίους υπολοχαγούς του επέβαιναν στο ιδιωτικό αεροσκάφος Embraer SA Legacy 600 που συνετρίβη εν πτήσει από τη Μόσχα προς την Αγία Πετρούπολη στις 23 Αυγούστου, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν όλοι οι επιβαίνοντες. Ο πάλαι ποτέ στενός σύμμαχος, που έκανε όλη τη βρώμικη δουλειά για τον Πούτιν σε ξένο έδαφος, ο Πριγκόζιν ξεκίνησε μια ανταρσία τον Ιούνιο, η οποία ισοδυναμούσε με τη μεγαλύτερη πρόκληση για την σχεδόν 25ετή κυριαρχία του Πούτιν στην εξουσία.

Άτομα με γνώση του θέματος, δήλωσαν στο Bloomberg, ότι ενώ ο Πούτιν κατήγγειλε την εξέγερση ως «προδοσία», λίγες μέρες αργότερα συνάντησε τον Πριγκόζιν κι άλλους αξιωματικούς της Wagner και τους υποσχέθηκε ότι θα αφήσει την ομάδα να κρατήσει τουλάχιστον μερικές από τις επιχειρήσεις της στην Αφρική.

Ο Πριγκόζιν είχε αναπτύξει δεκάδες χιλιάδες νεοσύλλεκτους για να πολεμήσουν στην Ουκρανία. Κατηγόρησε τον υπουργό Άμυνας Σεργκέι Σόιγκου και τον Αρχηγό του Γενικού Επιτελείου Βαλέρι Γκερασίμοφ για τις αποτυχίες της Ρωσίας εκεί, αλλά και ότι προσπάθησαν να πάρουν τον έλεγχο της οργάνωσής του. Η ανταρσία του είχε στόχο να εκδιώξει τους δύο άνδρες.

Πηγή από το Κρεμλίνο υποστήριξε ότι παρά τις προφανείς διαβεβαιώσεις του Πούτιν, η Wagner είχε αντιμετωπίσει αυξημένες πιέσεις από το Υπουργείο Άμυνας τις εβδομάδες πριν από τον θάνατο του Πριγκόζιν: απαγορεύτηκε στη Wagner να χρησιμοποιήσει ρωσικά στρατιωτικά μεταγωγικά αεροπλάνα και το Κρεμλίνο ζήτησε από τη Συρία να απαγορεύσει στην οργάνωση να χρησιμοποιεί την αεροπορική βάση Χμεϊμίμ κοντά στη Λατάκια.

Το τελευταίο ταξίδι στη Μόσχα

Αυτό θα δυσκόλευε την οργάνωση και ο Πριγκόζιν είχε κάνει το τελευταίο του ταξίδι στη Μόσχα για να προσπαθήσει να λύσει αυτά τα προβλήματα.

Σύμφωνα επίσης με άλλες πηγές, την ώρα που ο Πριγκόζιν δημοσίευε ένα βίντεο στρατολόγησης από την Αφρική πριν από τη μοιραία συντριβή, ο Ρώσος αναπληρωτής υπουργός Άμυνας  Γιούνους -Μπεκ Γεβκούροφ επισκεπτόταν τη Συρία και τη Λιβύη για να διαπραγματευτεί την προγραμματισμένη μετάβαση των επιχειρήσεων της Wagner στον έλεγχο του υπουργείου Άμυνας.

Και μετά τη συντριβή,  ο Γεβκούροφ έκανε ένα τρίτο ταξίδι στη Συρία.

«Είναι σαφές ότι θα διατηρήσουμε τα πράγματα ως έχουν και ίσως ακόμη και να επεκτείνουμε την παρουσία μας», υπογράμμισε από την πλευρά του στο ειδησεογραφικό πρακτορείο ο Σεργκέι Μαρκόφ, πολιτικός σύμβουλος που έχει στενές σχέσεις με το Κρεμλίνο. «Το Υπουργείο Άμυνας θα είναι πλέον υπεύθυνο, αλλά θα υπάρξει ένας νέος επικεφαλής αυτών των επιχειρήσεων που θα πρέπει να διευθύνει και τις επιχειρηματικές τους δραστηριότητες».

Στη Λιβύη, η επίσκεψη του Γεβκούροφ μια ημέρα πριν από τον θάνατο του Πριγκόζιν σηματοδότησε την πρώτη επίσημη ρωσική στρατιωτική αντιπροσωπεία που ταξίδεψε στη χώρα της Βόρειας Αφρικής, σύμφωνα με το Zvezda TV. Ο Γεβκούροφ είπε στον αρχηγό του ανατολικού στρατού Χαλίφα Χαφτάρ ότι οι δυνάμεις της Βάγκνερ που υποστήριξαν την άνοδό του στην εξουσία τα τελευταία χρόνια, θα αναφέρεται στο εξής σε νέο διοικητή, ανέφερε το Arab Weekly, επικαλούμενο έναν Λίβυο αξιωματούχο που γνώριζε τη συνάντηση.

Το ρωσικό αποτύπωμα

Η επίσκεψη του Γεβκούροφ «υποδηλώνει ότι – αν μη τι άλλο – το ρωσικό αποτύπωμα στη Λιβύη θα μπορούσε να βαθύνει και να επεκταθεί αντί να συρρικνωθεί», δήλωσε ο Jalel Harchaoui, ειδικός σε θέματα Λιβύης στο Royal United Services Institute με έδρα το Λονδίνο.

Η Βάγκνερ έχει μια δύναμη περίπου 2.000 μαχητών στη Λιβύη, όπου έχει την ευθύνη για την προστασία μεγάλων ενεργειακών εγκαταστάσεων υπό τον έλεγχο του Χαφτάρ, δίνοντάς της μόχλευση σε ένα μέλος του ΟΠΕΚ που φιλοξενεί το 40% των αποθεμάτων πετρελαίου της Αφρικής. Οι ΗΠΑ πίεσαν ανεπιτυχώς τον Χαφτάρ να εκδιώξει τους Ρώσους μαχητές.

Στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, όπου περίπου 2.000 μισθοφόροι της Wagner έχουν στηρίξει την κυβέρνηση του προέδρου Faustin-Archange Touadera από το 2018 και ελέγχουν ένα μεγάλο ορυχείο χρυσού, ο Πριγκόζιν πρωτοστάτησε σε ένα νέο μοντέλο για τη ρωσική εξωτερική πολιτική. Διεξάγοντας βάναυσες εκστρατείες για λογαριασμό ισχυρών ανδρών με αντάλλαγμα την πρόσβαση σε φυσικούς πόρους, η Βάγκνερ είχε χτίσει τα τελευταία πέντε χρόνια μια αφρικανική αυτοκρατορία που εκτεινόταν από την Αυστραλία μέχρι το Σουδάν και ακόμη και το Μάλι.

Ο Πριγκόζιν έχτισε προσωπικούς δεσμούς με Αφρικανούς ηγέτες, ιδιαίτερα στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, αλλά αξιωματούχοι εκεί είπαν ότι η συμφωνία της κυβέρνησης είναι με τη Ρωσική Ομοσπονδία και όχι με τη Wagner και ότι θα συνεργαστούν με όποιον διορίσει το Κρεμλίνο.

Ερωτηθείς εάν οι επιχειρήσεις της Wagner στη χώρα θα μεταφερθούν σε άλλες οντότητες που ελέγχονται από το υπουργείο Άμυνας, ο ανώτερος σύμβουλος του Touadera, Fidele Gouandjika, είπε: «Αυτό είναι το μήνυμα από τον πρόεδρο Πούτιν».