Αριστερή αμηχανία

Πριν μερικά χρόνια το βιβλίο του Έντσο Τραβέρσο «Αριστερή μελαγχολία» έφερε στο προσκήνιο της δημόσιας συζήτησης το βάθος του τραύματος και την ένταση του πένθους που σφράγισε και σφραγίζει την αναμέτρηση μιας απελευθερωτικής ιδεολογίας με τις ήττες και της αποτυχίες της. Μια αναμέτρηση, όμως, που δεν μεταφράζεται τελικά στην άρνηση αυτής της ιδεολογίας, αλλά στον αναγκαίο – έστω και οδυνηρό – αναστοχασμό της.

Στις μέρες μας ζούμε κάτι διαφορετικό, που μπορεί να παρουσιάζεται ως πολύ λιγότερο τραυματικό, ενίοτε δε ούτε καν να ομολογείται: την αριστερή αμηχανία. Μια ολόκληρη πολιτική αυτοπεποίθηση που στηρίχτηκε στην μη προδιαγεγραμμένη συνάντηση ανάμεσα στην πρωτοφανή κοινωνική δυναμική που απελευθέρωσε το βαθύ ρήγμα των μνημονίων και της «θεραπείας σοκ» που περιλάμβαναν και μια ορισμένη εκδοχή αριστερής αναφοράς, σήμερα κλείνει τον κύκλο της μέσα σε μια διαδικασία εκλογής ηγεσίας που σηματοδοτεί ακριβώς το πέρασμα σε μια νέα φάση.

Και η αριστερή αμηχανία, ακόμη και όταν παρουσιάζεται ως ανασυγκρότηση ή «νέα σελίδα», συνίσταται σε δύο καθοριστικές παραμέτρους.

Η μία αφορά μια αδυναμία κατανόησης τόσο της σχέσης εκπροσώπησης που συγκροτήθηκε στην περίοδο των μνημονίων και τους διαρκώς διακυβευόμενου χαρακτήρα της, όσο και της τωρινής εμφανούς ρήξης αυτής της σχέσης εκπροσώπησης ακριβώς με εκείνα τα υποτελή στρώματα που έδωσαν την προηγούμενη δυναμική.

Η δεύτερη αφορά την ίδια τη μετάφραση της αριστερής αναφοράς σε πολιτικό πρόγραμμα, όπου είναι εμφανής η δυσκολία διατύπωσης πολιτικών στόχων που ορίζουν όντως έναν μετασχηματισμό του υπάρχοντος και όχι απλώς την επικύρωση μιας αντιπολιτευτικής τοποθέτησης, δυσκολία που αποτυπώνει και την αντίφαση ανάμεσα στην ταυτόχρονη εγγραφή εντός της κυρίαρχης πολιτικής και την διεκδίκηση μιας αντισυστημικής «αισθητικής».

Και είναι ακριβώς αυτές οι αντιφάσεις που καταλήγουν σε μια πολιτική συζήτηση όπου η απουσία στρατηγικού βάθους και ουσιαστικής ανάγνωσης μιας συγκυρίας διαφορετικής, συγκαλύπτεται από την ευκολία της υποκατάστασης της πολιτικής από την επικοινωνία, ενίοτε και το απλό πολιτικό μάρκετινγκ των υποψηφιοτήτων.