Μπαταρίες: Η πορεία της Κίνας προς την παγκόσμια κυριαρχία – Πώς «νίκησε» ΗΠΑ και Ευρώπη

Αποτελεί τη δεύτερη ισχυρότερη οικονομία του πλανήτη, αλλά τον αδιαμφισβήτητο πρωταγωνιστή στον τομέα της κατασκευής μπαταριών.

Τoyota: Μεγάλο deal με LG Energy Solutions στην κατασκευή μπαταριών για ηλεκτρικά οχήματα

Ο λόγος για την Κίνα, που κατάφερε να εκτοξευθεί στην κορυφή του πλανήτη όσον αφορά την παραγωγή μπαταριών την ώρα που βιομηχανικές δυνάμεις της Δύσης, οι οποίες πρώτες είχαν ασχοληθεί με την εν λόγω τεχνολογία, παρέμειναν στάσιμες για δεκαετίες.

Το πώς και γιατί συνέβη αυτό εξηγεί στο καινούργιο του βιβλίο – που τιτλοφορείται Climate Capitalism – ο Akshat Rathi, ανώτερος δημοσιογράφος του Bloomberg News με έδρα το Λονδίνο.

Ακόμη και στα τέλη της δεκαετίας του 1990 ή στις αρχές της δεκαετίας του 2000, λίγοι ήταν σίγουροι ότι οι μπαταρίες μπορούσαν να κάνουν τόσα πολλά και με τόσο χαμηλό κόστος, αναφέρει μεταξύ άλλων ο Rathi. Προσθέτει ότι η εκτόξευση της Κίνας αποτελεί παράγοντα λύπης για τη βιομηχανία πετρελαίου, που εφηύρε την εν λόγω τεχνολογία, για τους Αμερικανούς που την μετέτρεψαν σε εμπορεύσιμο προϊόν και για τους Ιάπωνες, που βοήθησαν στην αναβάθμισή της.

Οι πετρελαϊκές κρίσεις του 1970

Όπως αναφέρει ο δημοσιογράφος του Bloomberg, ο οποίος στο πλαίσιο της έρευνας για το βιβλίο του επισκέφθηκε τα κεντρικά γραφεία της εταιρεία κατασκευής μπαταριών CATL στην Κίνα, το πρώτο βιομηχανικό ενδιαφέρον για τις μπαταρίες αναπτύχθηκε κατά τη διάρκεια των πετρελαϊκών κρίσεων του 1970, οπότε και κατέστη σαφές ότι οι υδρογονάνθρακες αποτελούν έναν πεπερασμένο πόρο. Έτσι, ήταν οι πετρελαϊκές εταιρείες αυτές που ενίσχυσαν τις προσπάθειές τους για εξεύρεση εναλλακτικής λύσης. Εκείνη την περίοδο ο χημικός Stanley Whittingham και η Exxon εφηύραν την πρώτη επαναφορτιζόμενη μπαταρία ιόντων λιθίου στον κόσμο: ένα από τα ηλεκτρόδιά της – η κάθοδος – ήταν θειούχο τιτάνιο και ένα άλλο – η άνοδος – ήταν μέταλλο λιθίου.  Αυτή η μπαταρία όμως είχε μια μεγάλη αδυναμία: Ήταν εύκολο να αναφλεγεί.

Δεν δόθηκε μεγαλύτερη έμφαση στην βελτίωση της τεχνολογίας των μπαταριών, καθώς τη δεκαετία του 1980 η τιμή του πετρελαίου υποχώρησε και η Exxon έπαψε να αναζητά εναλλακτικές λύσεις. Πάντως η εφεύρεση του Whittingham προκάλεσε το ενδιαφέρον της επιστημονικής κοινότητας και το 1992 η Sony κατέστη η πρώτη εταιρεία που κυκλοφόρησε μπαταρίες ιόντων λιθίου ως προαιρετική αναβάθμιση της Handycam της. Αργότερα, η κινεζική ATL κατάφερε μέσα σε δύο χρόνια να κατασκευάσει μπαταρίες ιόντων λιθίου για 1 εκατομμύριο συσκευές. Το 2005 η ATL εξαγοράστηκε από την TDK, την ιαπωνική εταιρεία που είναι περισσότερο γνωστή για τις κασέτες και τα εγγράψιμα CD της.

Όπως σημειώνει ο συγγραφέας του βιβλίου Climate Capitalism, η TDK πρόσθεσε ιαπωνική πειθαρχία στη διαδικασία κατασκευής της ATL και μεγάλωσε την επιχείρηση μπαταριών ιόντων λιθίου εισάγοντάς τες στα smartphone. Σύντομα η ATL άρχισε να προμηθεύει τόσο τη Samsung όσο και την Apple.

Λίγες κινεζικές εταιρείες εκείνη την εποχή αγόραζαν άδειες ή επένδυαν εκατομμύρια δολάρια σε πρώιμο στάδιο έρευνας για τις μπαταρίες αυτοκινήτου. Όμως, με τις δικές της ισχυρές ερευνητικές προσπάθειες, η ATL έσπασε αυτό το καλούπι και έθεσε το υπόβαθρο για την κινεζική κυριαρχία σε έναν από τους πιο σημαντικούς τομείς της μεταποίησης στον 21ο αιώνα.

Η καμπή του 2008

Μέχρι το 2008 η ATL είχε ήδη πετύχει πολλά. Εκείνο το έτος, η κινεζική κυβέρνηση παρουσίασε έναν στόλο ηλεκτρικών λεωφορείων στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Πεκίνου – μερικά από τα οποία τροφοδοτούνταν από μπαταρίες της ATL. Επρόκειτο για την αρχή του σχεδίου της κυβέρνησης να πιέσει για την ηλεκτροδότηση των μεταφορών, μια κίνηση που θα περιόριζε τη θανατηφόρα σωματιδιακή ρύπανση, ενώ θα μείωνε τις εισαγωγές πετρελαίου και τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου μειώνοντας τον αριθμό των λεωφορείων που προκαλούν ρύπανση. Η κινεζική κυβέρνηση βρισκόταν υπό πίεση από τους πολίτες και τα παγκόσμια μέσα ενημέρωσης να κάνει κάτι για το φωτοχημικό νέφος του Πεκίνου, και να μειώσει το αποτύπωμα άνθρακα.

Στις αρχές της δεκαετίας του 2010, σε μια προσπάθεια να αξιοποιήσει μια τεχνολογία επόμενης γενιάς, η κινεζική κυβέρνηση εισήγαγε επιδοτήσεις για ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Το πρόβλημα ήταν ότι για να είναι επιλέξιμο το όχημα η μπαταρία έπρεπε να είναι κινεζικής κατασκευής. Τότε ήταν που η BMW, η οποία προσπαθούσε να αυξήσει την παρουσία της στην Κίνα, συνεργάστηκε με την κινεζική αυτοκινητοβιομηχανία Brilliance και την την εταιρία CATL, που έμελλε να εξελιχθεί σε έναν από τους ισχυρότερους παίκτες της βιομηχανίας κατασκευής μπαταριών. Το 2013 η BMW-Brilliance λάνσαρε το πλήρως ηλεκτρικό όχημα Zinoro για την κινεζική αγορά. Βασίστηκε στη σχεδίαση της BMW X1 και χρησιμοποιούσε μπαταρίες της εταιρείας CATL.

Η γερμανική τεχνογνωσία

Σημειώνεται ότι, σε αντίθεση με τις μπαταρίες AA, οι οποίες είναι ουσιαστικά οι ίδιες ανεξάρτητα από το ποιος τις κατασκευάζει, οι μπαταρίες ηλεκτρικών αυτοκινήτων πρέπει συνήθως να είναι ειδικά κατασκευασμένες για διαφορετικά μοντέλα αυτοκινήτων, ώστε να ταιριάζουν στο σώμα του αυτοκινήτου με τον βέλτιστο δυνατό τρόπο. Αυτό σημαίνει ότι οι μηχανικοί της αυτοκινητοβιομηχανίας πρέπει να συνεργαστούν με αυτούς της εταιρείας μπαταριών, ανταλλάσσοντας ιδέες, πρότυπα και διαδικασίες. Έτσι κατά τη συνεργασία της με την BMW η CATL  απέκτησε ορισμένες γερμανικές δεξιότητες στον τομέα της μηχανικής, όπως προσοχή στη λεπτομέρεια και αύξηση της αξιοπιστίας των προϊόντων που βγαίνουν από το εργοστάσιο.

«Έχουμε μάθει πολλά από τη BMW και τώρα έχουμε γίνει ένας από τους κορυφαίους κατασκευαστές μπαταριών παγκοσμίως», είχε δηλώσει το 2017 ο Robin Zeng, ιδρυτής και πρόεδρος της CATL. «Τα υψηλά πρότυπα και οι απαιτήσεις της BMW μας βοήθησαν να αναπτυχθούμε γρήγορα». Το 2019, η CATL δημιούργησε το πρώτο εργοστάσιο μπαταριών αυτοκινήτων της Γερμανίας. Σήμερα, ο κινεζικός κολοσσός έχει επίσης εργοστάσιο στην Ουγγαρία, με σχέδια να κατασκευάσει νέες μονάδες στις ΗΠΑ και το Μεξικό. Προμηθεύει μπαταρίες σε κάθε κατασκευαστή ηλεκτρικών οχημάτων, συμπεριλαμβανομένης της Tesla.