Ευρώπη: Ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή θέτει σε κίνδυνο την εύθραυστη οικονομική ανάκαμψη

Είκοσι μήνες μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, κι ενώ είχαν αρχίσει να διαφαίνονται αμυδρές ενδείξεις ανάκαμψης της ευρωπαϊκής οικονομίας, η κλιμακούμενη σύγκρουση μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, αναβιώνει τις ανησυχίες για αλυσιδωτές συνέπειες.

Πλέον κυβερνήσεις, αλλά και φορείς χάραξης νομισματικής πολιτικής, εκφράζουν ανοικτά τους φόβους τους για τις επιπτώσεις της ευρύτερης βίας στη Μέση Ανατολή, την ώρα που βρίσκεται σε εξέλιξη ο πόλεμος στην Ουκρανία, και η παγκόσμια οικονομία δεν έχει ακόμα ανακάμψει πλήρως από την πανδημία.

«Η παγκόσμια οικονομία έχει μπει σε ταραγμένους καιρούς γιατί οι γεωπολιτικές εντάσεις είναι ο πραγματικός οικονομικός κίνδυνος», υπογράμμισε χαρακτηριστικά ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Μπρουνό Λεμέρ σε δημοσιογράφους στο Μαρακές, στο περιθώριο της ετήσιας συνάντησης του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας.

«Οποιαδήποτε κλιμάκωση στην περιοχή θα είχε, φυσικά, σημαντικό αντίκτυπο στην παγκόσμια ανάπτυξη και στην παγκόσμια ευημερία», είπε.

Ο «ανένδοτος» κατά του πληθωρισμού δεν έχει τελειώσει – Το μήνυμα της Λαγκάρντ

Σοκ μέσα στο σοκ

Πλέον οι αναλυτές περιγράφουν για ένα ακόμα σοκ, μέσα στο σοκ: μετά την απόφαση του Κρεμλίνου να στείλει στρατεύματα στην Ουκρανία, η οποία εκτόξευσε το κόστος των καυσίμων, η παγκόσμια παραγωγή άρχισε να ανακάμπτει — αλλά μόνο αργά, διαμορφούμενη (σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΔΝΤ) στο 3% φέτος και στο 2,9% το επόμενο έτος.  Η ευρωζώνη αναμένεται να αναπτυχθεί κατά μόλις 0,7% φέτος και 1,2% το επόμενο – υποβάθμιση κατά -0,2 και -0,3 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με τις προηγούμενες προσδοκίες του ΔΝΤ.

Εκτός από τον πόλεμο, οι διαταραχές της εφοδιαστικής αλυσίδας από την πανδημία του COVID και το σπειροειδές κόστος δανεισμού έχουν όλα επιδράσει στην πανδημία.

Το ΔΝΤ υπογράμμισε ότι ο παγκόσμιος πληθωρισμός αναμένεται να μειωθεί από τις πρόσφατες κορυφές, αλλά οι περισσότερες χώρες δεν θα επιστρέψουν στο 2% -τον ετήσιο στόχο πολλών κεντρικών τραπεζών- έως το 2025.  Και ο επικεφαλής του Ταμείου για την Ευρώπη, Άλφρεντ Κάμερ εκτίμησε ότι η η ευρωζώνη θα πετύχει τον στόχο αυτόν το δεύτερο εξάμηνο του 2025.

Ενώ προς το παρόν ο οικονομικός αντίκτυπος της σύγκρουσης Ισραήλ-Χαμάς φαίνεται σχετικά περιορισμένος, ο φόβος είναι ότι ένας παρατεταμένος πόλεμος, με πιθανότητα περαιτέρω κλιμάκωσης στη Μέση Ανατολή, θα μπορούσε να αναστρέψει την εικόνα στα μέτωπα της ανάπτυξης και του πληθωρισμού.

Το πετρέλαιο ανεβαίνει, ράλι φυσικού αερίου

Οι τιμές του πετρελαίου αυξήθηκαν τη Δευτέρα κατά 4%, υποχωρώντας ελαφρά την Τρίτη και παραμένοντας πολύ κάτω από το πρόσφατο ανώτατο όριο των σχεδόν 100 δολαρίων το βαρέλι. Το αρνητικό αποτέλεσμα στην Ευρώπη από την αύξηση του κόστους του πετρελαίου θα μπορούσε να είναι σημαντικό, ειδικά καθώς η ήπειρος προσπαθεί να ανακάμψει από ένα σοκ στις τιμές της ενέργειας που οδήγησε τον πληθωρισμό σε σπειροειδή άνοδο το περασμένο φθινόπωρο.

Η αύξηση του κόστους του πετρελαίου σηματοδοτεί την αναμονή της εξάπλωσης της βίας, υπογράμμισε στο Politico, ο Henning Gloystein, διευθυντής για την ενέργεια, το κλίμα και τους πόρους στο think tank Eurasia Group.

«Η σύγκρουση μέχρι στιγμής δεν έχει επηρεάσει καθόλου την προσφορά πετρελαίου – η τιμή που βλέπουμε είναι κυριολεκτικά η τιμολόγηση της αγοράς πετρελαίου σε υψηλότερους κινδύνους για την προσφορά λόγω των ανησυχιών ότι η σύγκρουση θα μπορούσε να κλιμακωθεί», υποστήριξε.

Αναλυτές εκφράζουν φόβους ότι οποιαδήποτε ιρανική εμπλοκή στην επίθεση της Χαμάς, την οποία επί του παρόντος αρνείται η Τεχεράνη, θα μπορούσε να οδηγήσει σε περικοπή της ιρανικής παραγωγής πετρελαίου και σε αυστηροποίηση των δυτικών κυρώσεων προς τη χώρα.

«Εάν επηρεαστεί το στενό του Ορμούζ… τότε θα δούμε τις τιμές του πετρελαίου να ξεπερνούν την οροφή, πολύ πάνω από τα 100 δολάρια το βαρέλι», πρόσθεσε ο Gloystein. Κι αυτό θα καθιστούσε τη μάχη για χαλιναγώγηση των τιμών ακόμα πιο δύσκολη, αυξάνοντας την πίεση στις κυβερνήσεις και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού να λάβουν περαιτέρω μέτρα για την αντιμετώπιση της κρίσης του κόστους ζωής.

Προειδοποιήσεις

Όπως γράφει το Politico,  η επενδυτική τράπεζα Goldman Sachs εκτιμά ότι, η ιρανική παραγωγή πετρελαίου θα υποχωρήσει ελαφρώς ως αποτέλεσμα της σύγκρουσης, και οι πετρελαίου θα διαπραγματεύονται στα 100 δολάρια το βαρέλι μέχρι το τέλος του επόμενου έτους.

«Βλέπουμε τους κινδύνους ως μετρίως λοξούς προς τα κάτω σε σύγκριση με την τρέχουσα πρόβλεψή μας για 3,25 [εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα] για το 2024-25», ανέφεραν οι αναλυτές .

Οι μελλοντικές τιμές φυσικού αερίου στην Ολλανδία, ένα βιομηχανικό σημείο αναφοράς , αυξήθηκαν σχεδόν στα 52 ευρώ ανά μεγαβατώρα την Πέμπτη, σε υψηλό επτά μηνών και αύξηση σχεδόν 37% σε σχέση με την τιμή της Παρασκευής καθώς ολοκληρώθηκαν οι συναλλαγές, αλλά αυτό οφείλεται σε πολλούς παράγοντες.

Το Ισραήλ διέταξε τη Δευτέρα τη Chevron να διακόψει την εξόρυξη φυσικού αερίου στο κοίτασμα Temer της εν μέσω πυραύλων από τη Γάζα και η φινλανδική κυβέρνηση επιβεβαίωσε την Τετάρτη ότι ερευνούσε δολιοφθορά σε υποθαλάσσιο αγωγό φυσικού αερίου που εκτείνεται κάτω από τη Βαλτική Θάλασσα. Ωστόσο, και οι δύο εξελίξεις έχουν περιορισμένο αντίκτυπο στον εφοδιασμό, με την ευρωπαϊκή αποθήκευση φυσικού αερίου να βρίσκεται κοντά στο 100%.

«Η αγορά φυσικού αερίου είναι ήρεμη αλλά τεταμένη», είπε ο Gloystein, προσθέτοντας ότι οποιαδήποτε κλιμάκωση της σύγκρουσης που θα απειλούσε σημαντικούς περιφερειακούς παραγωγούς LNG όπως το Κατάρ θα μπορούσε να αυξήσει περαιτέρω τις τιμές.

«Δεν χρειάζονται πολλά για να μπεις σε έναν πυρετό. Είχαμε τον πόλεμο στην Ουκρανία, τις περικοπές της ρωσικής προμήθειας φυσικού αερίου, τις κυρώσεις για το ανώτατο όριο πετρελαίου και τώρα έχουμε πόλεμο και στη Μέση Ανατολή — αυτό είναι ένα πρόβλημα», είπε.