Επιτόκια: Στα ύψη και το 2024 – Πού θα φθάσει το κόστος δανεισμού

Σε υψηλά επίπεδα αναμένεται ότι θα παραμείνουν τα επιτόκια δανεισμού σε ευρώ για το υπόλοιπο 2023 αλλά και τουλάχιστον για το μεγαλύτερο μέρος του 2024, αφού η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα εξακολουθεί να κάνει προσπάθειες για να ανακόψει τον πληθωρισμό που καλπάζει. Πρόκειται για δυσάρεστα νέα για δανειολήπτες οι οποίοι έχουν δει τον τελευταίο χρόνο τα δάνεια σε κυμαινόμενα επιτόκια να έχουν πάρει την ανηφόρα, τη στιγμή μάλιστα που ειδικά στην Ελλάδα παραμένει πολύ μεγάλη και η ψαλίδα με τα επιτόκια καταθέσεων.

Από νέα έρευνα που πραγματοποίησε το Bloomberg προκύπτει ότι η ΕΚΤ δεν αναμένεται να αρχίσει να προχωρά σε μειώσεις πριν το Σεπτέμβριο του επόμενου έτους, ενώ μια ακόμη μείωση μπορεί να γίνει τον Οκτώβριο του 2024. Ακόμη μάλιστα κι εάν επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις αυτές, οι μειώσεις αναμένεται ότι θα είναι μικρές, της τάξης των 25 μονάδων βάσης. Σήμερα το βασικό επιτόκιο αποδοχής καταθέσεων από την ΕΚΤ διαμορφώνεται στο 4% μετά από συνεχείς και μεγάλης αυξήσεις. Μέχρι πρόσφατα οικονομολόγοι που συμμετείχαν σε τέτοιες έρευνες προέβλεπαν ότι η νομισματική πολιτική στην ευρωζώνη θα μπορούσε να αρχίσει να χαλαρώνει από τον επόμενο Μάρτιο –αλλά η πρόβλεψη αυτή δεν ισχύει πλέον.

Η προσδοκία για υψηλά επιτόκια μέχρι και τα τέλη του 2024 τροφοδοτείται και από πρόσφατες δηλώσεις κορυφαίων στελεχών της ΕΚΤ που παρευρέθηκαν στην ετήσια συνάντηση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας τις προηγούμενες ημέρες.

Επιτόκια: Ομοφωνία μεταξύ τραπεζιτών και αναλυτών

Τι είπε η Λαγκάρντ

Η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Κριστίν Λαγκάρντ δήλωσε ότι ο πληθωρισμός στην ευρωζώνη εξακολουθεί να παραμένει ισχυρός και πως οι αυξήσεις στους μισθούς βρίσκονται σε ιστορικά υψηλά επίπεδα. Όπως είπε η ίδια, απαιτείται ακόμη πρόοδος στην αντιμετώπιση των τιμών καταναλωτή. Ο πληθωρισμός θα πρέπει να υποχωρήσει το 2025 στο στόχο του 2% που θέτει η ΕΚΤ, παρατήρησε, επαναλαμβάνοντας τις προβλέψεις των αξιωματούχων στην προηγούμενη συνεδρίαση της κεντρικής τράπεζας της 14ης Σεπτεμβρίου. Εκείνη η συνάντηση οδήγησε στην απόφαση για αύξηση των επιτοκίων για δέκατη συνεχή φορά, με τη δέσμευση να διατηρηθούν σε υψηλά επίπεδα.

Κι άλλοι επικεφαλής κεντρικών τραπεζών μεμονωμένων χωρών της ευρωζώνης και μέλη του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ είπαν στο CNBC την περασμένη εβδομάδα ότι, αν και μια νέα αύξηση των επιτοκίων το Νοέμβριο δεν είναι πιθανή, η πόρτα πρέπει να παραμείνει ανοιχτή για αυξήσεις στο μέλλον δεδομένων των επίμονων πληθωριστικών πιέσεων και της πιθανότητας νέων κραδασμών. Το σοκ στην τιμή του πετρελαίου θα μπορούσε μάλιστα να ωθήσει την ΕΚΤ σε νέες αυξήσεις στο κόστος δανεισμού. Ο πληθωρισμός της ευρωζώνης υποχώρησε στο 4,3% τον Σεπτέμβριο, το χαμηλότερο επίπεδο από τον Οκτώβριο του 2021, αλλά οι τιμές της ενέργειας αυξάνονται ξανά.

Τα δεδομένα

Το μέλος του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ και κεντρικός τραπεζίτης της Σλοβενίας Μπόστιαν Βάσλε είπε ότι η αύξηση στα επιτόκια των κρατικών ομολόγων αποτελεί σημάδι πως οι αγορές αρχίζουν να αποδέχονται το γεγονός πως θα υπάρξει περίοδος υψηλών επιτοκίων δανεισμού από την ΕΚΤ η οποία θα διαρκέσει περισσότερο από το αναμενόμενο. Το μέλος του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ Μάρτιν Κάζακς ανέφερε από την πλευρά του ότι τυχόν προβλέψεις για μείωση επιτοκίων από την κεντρική τράπεζα το πρώτο μισό του 2024 δεν συνάδουν με τα οικονομικά δεδομένα που υπάρχουν αυτή τη στιγμή.

Οι κεντρικές τράπεζες σε όλο τον κόσμο αύξησαν επιθετικά τα επιτόκια τους τελευταίους 18 μήνες περίπου σε μια προσπάθεια να συγκρατήσουν τον συνεχώς αυξανόμενο πληθωρισμό, με μεικτά αποτελέσματα μέχρι στιγμής. Πριν βάλει φρένο στις αυξήσεις το Σεπτέμβριο, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ αύξησε το βασικό της επιτόκιο από το εύρος στόχου 0,25-0,5% που ήταν το Μάρτιο του 2022, σε 5,25-5,5%.

Παρά την παύση, οι αξιωματούχοι της FED έχουν επισημάνει ότι τα επιτόκια μπορεί να πρέπει να παραμείνουν υψηλότερα για περισσότερο από ό,τι περίμεναν οι αγορές αρχικά, προκειμένου ο πληθωρισμός να επιστρέψει στον στόχο του 2% της κεντρικής τράπεζας.