Ακρίβεια: Μειώθηκε 2% το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών το 2022

Η ανεξέλεγκτη κούρσα του πληθωρισμού κατά την περυσινή χρονιά οδήγησε μείωση των πραγματικών εισοδημάτων των νοικοκυριών. Μάλιστα, αν και φέτος υπάρχει μια πτώση του πληθωρισμού, οι τιμές συνεχίζουν να αυξάνονται, ιδίως σε ό,τι αφορά τα τρόφιμα.

Είναι χαρακτηριστικό ότι μείωση 2% υπέστησαν τα πραγματικά εισοδήματα των ελληνικών νοικοκυριών το 2022. Ειδικότερα, κατά 7,6% αυξήθηκε το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών το 2022, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ σε σύγκριση με το 2021, από 126,3 δισ. ευρώ σε 135,9 δισ. ευρώ. Ωστόσο θα πρέπει να σημειωθεί ότι αυτή αύξηση είναι ονομαστική και όχι πραγματική, καθώς θα πρέπει να προσμετρηθεί ο πληθωρισμός, ο οποίος άγγιξε το 9,6% για το σύνολο της περυσινής χρονιάς, σύμφωνα με τα όσα καταγράφονται στο προσχέδιο προϋπολογισμού που κατατέθηκε στις αρχές Οκτώβρη στη Βουλή. Συνεπώς, το πραγματικό εισόδημα των πολιτών συρρικνώθηκε κατά 9,6%-7,6%=2%.

Παράλληλα, τα ίδια στοιχεία δείχνουν ότι σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία,  η εξέλιξη του ποσοστού αποταμίευσης των νοικοκυριών και των  κατά την περίοδο 2010-2022, που ορίζεται ως η ακαθάριστη αποταμίευση προς το ακαθάριστο διαθέσιμο εισόδημα, ήταν -4,0% (2,1% το 2021). Ουσιαστικά, προκύπτει πως οι πολίτες αναγκάζονται να βάλουν «χέρι» στα έτοιμα, προκειμένου να ανταπεξέλθουν στις συνθήκες των συνεχόμενων και συνεχιζόμενων ανατιμήσεων που «αδειάζουν» το πορτοφόλι τους.

Δύσκολη συνθήκη

Ως εκ τούτου, συνθήκες ασφυξίας δημιουργούνται για τα νοικοκυριά στην Ελλάδα. Από τη μία πλευρά η συνεχιζόμενη ακρίβεια και από την άλλη τα ανεπαρκή εισοδήματα δείχνουν ότι αναμένεται να διογκωθούν οι δυσκολίες μέσα στους επόμενους μήνες.

ΕΛΣΤΑΤ: Διατροφή και στέγαση αδειάζουν τις τσέπες των πολιτών

Είναι χαρακτηριστικό ότι το 17,4% του πληθυσμού της χώρας απειλεί ο κίνδυνος φτώχειας, σύμφωνα με την έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής, όταν στον υπολογισμό του δείκτη λαμβάνεται υπόψη μόνο η ισοδύναμη δαπάνη με τρόπο κτήσης την αγορά (17,1% το 2021), ενώ ο δείκτης μειώνεται στο 13,4% του πληθυσμού (12,2% το 2021), όταν λαμβάνονται υπόψη όλες οι καταναλωτικές δαπάνες, ανεξάρτητα από τον τρόπο κτήσης (τεκμαρτό ενοίκιο από ιδιοκατοίκηση, ιδιοπαραγόμενα αγαθά, αγαθά και υπηρεσίες παρεχόμενες δωρεάν από τον εργοδότη, άλλα νοικοκυριά, μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς, κράτος κ.λπ.). Ενώ, οι ανατιμήσεις στα είδη διατροφής, οδηγούν τα νοικοκυριά να δαπανούν όλο και περισσότερα στις συγκεκριμένες ανάγκες, αγοράζοντας ωστόσο λιγότερα αγαθά.

Συνέπειες στην κατανάλωση

Άλλωστε, για τους παραπάνω λόγους, έχει υπάρξει και αλλαγή στις συνήθειες των Ελλήνων. Είναι χαρακτηριστικό σχεδόν δύο δισεκατομμύρια ευρώ λιγότερα δαπάνησαν τα νοικοκυριά στην Ελλάδα το 2022 σε σύγκριση με το 2009 για είδη παντοπωλείου – διατροφής, καθώς υπολογίζεται ότι ενώ η συνολική δαπάνη το 2009 ήταν 22,10 δισ. ευρώ, το 2022 διαμορφώθηκε σε 20,28 δισ. ευρώ και μάλιστα σε ένα έντονα πληθωριστικό περιβάλλον. Το παραπάνω δείχνει την καθίζηση που έχουν υποστεί τα πραγματικά εισοδήματα. Ως εκ τούτου, οι πολίτες δαπανούν λιγότερα χρήματα για ελαιόλαδο, κρέας και φρέσκο γάλα, αλλά περισσότερο για είδη αρτοποιίας και γενικώς υδατάνθρακες και προτιμούν το αρκετά φθηνότερο κοτόπουλο, από το μοσχαρίσιο και αιγοπρόβειο κρέας.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) που επεξεργάστηκε το Ινστιτούτο Ερευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), η δαπάνη κατά κεφαλήν σε είδη παντοπωλείου διαμορφώθηκε το 2022 στο 1,825 ευρώ μειωμένη κατά 5,8% σε σχέση με το 2009. Σε σχέση με το 2021, η συνολική δαπάνη σε είδη παντοπωλείου αυξήθηκε κατά 3,1%, κάτι που αποδίδεται στον συνδυασμό των ανατιμήσεων και της μείωσης στον όγκο αγορών των νοικοκυριών.