Αυθαίρετα: Μπλόκο ΣτΕ στη νομιμοποίηση δίχως συμφωνία συνιδιοκτητών

«Φρένο» στη νομιμοποίηση αυθαιρέτων δίχως τη συμφωνία των συνιδιοκτητών ή έστω την ανοχή τους βάζει το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ). Με νέα απόφαση του, το πέμπτο τμήμα, με την επταμελή του σύνθεση, στο οποίο παραπέμφθηκε προς επίλυση η υπόθεση λόγω της σπουδαιότητας που εμφάνιζε, ακυρώνει ρύθμιση του 2014, η οποία επέτρεπε όλα αυτά τα χρόνια τη νομιμοποίηση πολεοδομικών παρανομιών σε εξ αδιαιρέτου ιδιοκτησίες δίχως τη συναίνεση συνιδιοκτητών.

Δασικά αυθαίρετα: Νέα ευκαιρία για να σώσετε το ακίνητό σας – 10 ερωτοαπαντήσεις

Η ρύθμιση του 2014

Τι προέβλεπε η ρύθμιση του 2014 που ίσχυε έως σήμερα; Ότι για  ακίνητα, εκτός σχεδίου,  άνω των τεσσάρων στρεμμάτων,  οι συγκύριοι μπορούσαν να υπαχθούν στις διατάξεις του νόμου περί αυθαιρέτων 4178/2013 χωρίς τη συναίνεση των υπολοίπων συνιδιοκτητών υπό την προϋπόθεση ότι ασκούσαν πέραν της δεκαετίας αδιαλείπτως πράξεις νομής και κατοχής στην αποκλειστική χρήση τμήματος του ακινήτου, στο οποίο δεν έχει συσταθεί διηρημένη ιδιοκτησία.

Ωστόσο, οι ανώτατοι δικαστές έκριναν ότι η συγκεκριμένη ρύθμιση «δεν είναι νόμιμη».  Όπως αναφέρεται στην απόφαση, «για την υπαγωγή στις διατάξεις του νόμου 4178/2013 κατασκευών επί ακινήτου στο οποίο υφίσταται εξ αδιαιρέτου συγκυριότητα, πέραν των προβλεπομένων σε αυτό προϋποθέσεων, εξακολουθεί, σε κάθε περίπτωση, να απαιτείται συμφωνία όλων των συγκυρίων ή έστω ανοχή τους, η οποία, ωστόσο, αρκεί να συνάγεται από τα υποβαλλόμενα έγγραφα και στοιχεία, ενώ, αντιθέτως, αποκλείεται η υπαγωγή στις ως άνω διατάξεις όταν από τα ως άνω στοιχεία προκύπτει εκπεφρασμένη αντίθετη βούληση κάποιου εκ των συνιδιοκτητών».

Η σύμφωνη γνώμη

Με απλά λόγια, μπορεί να νομιμοποιηθεί αυθαίρετο σε εξ αδιαιρέτου ιδιοκτησίες, αλλά θα πρέπει να υπάρχει σύμφωνη γνώμη όλων των συγκύριων.  Όπως υπογραμμίζεται στην απόφαση του Ανώτατου Ακυρωτικού Δικαστηρίου  «αντίθετη εκδοχή θα συνιστούσε παραβίαση τόσο του συνταγματικού δικαιώματος της ιδιοκτησίας και των εξ αυτού εκπορευόμενων εξουσιών του συγκυρίου που δεν επιθυμεί την υπαγωγή του αυθαιρέτου στις διατάξεις του ν. 4178/ 2013, όσο και της συνταγματικής επιταγής για πολεοδομική διαμόρφωση της χώρας με βάση ορθολογικό σχεδιασμό, υπαγορευόμενο από πολεοδομικά κριτήρια, η οποία επιβάλλει την στενή ερμηνεία των διατάξεων που επιτρέπουν, κατ’ εξαίρεση, την διατήρηση κατασκευών ανεγερθεισών χωρίς νόμιμη άδεια».

Η προσφυγή

Η απόφαση αφορούσε προσφυγή σε εξ αδιαιρέτου ακίνητο 4.003,50 τετραγωνικών μέτρων,  εκτός σχεδίου πόλεως, στα Σύβοτα  Ηγουμενίτσας, που αγοράστηκε το  2000. Δέκα χρόνια αργότερα, ο ένας ιδιοκτήτης ζήτησε με  εξώδικες προσκλήσεις από τον έτερο ιδιοκτήτη να  απομακρύνει αυθαίρετες κατασκευές που φέρεται να ανήγειρε  και τον κάλεσε να προβούν στη σύσταση οριζόντιας  ιδιοκτησίας. Έπειτα από πολλές περιπέτειες, με καταγγελίες, αγωγές, ενστάσεις εκατέρωθεν, ο  ιδιοκτήτης της αυθαίρετης κατασκευής ζήτησε την  υπαγωγή στις διατάξεις του ν. 4178/2013 κατοικίας που είχε χτιστεί   χωρίς οικοδομική άδεια το 2001 ενώ ο άλλος την ανάκληση της δήλωσης ένταξης τον νόμο, ενώ η υπόθεση έφτασε στο ΣΥΠΟΘΑ (Συμβούλιο Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων) Θεσπρωτίας που αποφάσισε ότι μπορούν  να υπαχθούν οι αυθαίρετες κατασκευές στις διατάξεις του 4178/2013, χωρίς τη συναίνεση του άλλου ιδιοκτήτη.

Ωστόσο, το ΣτΕ δικαίωσε τον συνιδιοκτήτη που προσέφυγε,  ακυρώνοντας  την  απόφαση του ΣΥΠΟΘΑ   Θεσπρωτίας που είχε κρίνει ως νόμιμη την υπαγωγή του αυθαιρέτου   στον νόμο  4178/2013 και τη νομοθετική ρύθμιση του 2014  για υπαγωγή αυθαιρέτου χωρίς τη συμφωνία  ή έστω ανοχή των συνιδιοκτητών.

Η δικαίωση

Όπως αναφέρεται την απόφαση, υπήρχαν έγγραφα και στοιχεία που αποδείκνυαν την εκπεφρασμένη αντίθεση του  εκκαλούντος σχετικά με την υπαγωγή των επίμαχων αυθαίρετων κατασκευών του αντίδικου στις διατάξεις του ν. 4178/2013. Συγκεκριμένα, την περίοδο 2010-2014 ο αιτών  με εξώδικες προσκλήσεις  είχε ζητήσει την απομάκρυνση των επίμαχων κατασκευών. Στη συνέχεια, με αγωγή είχε ζητήσει να του επιτραπεί η κατεδάφιση του αυθαιρέτου κτίσματος και να του καταβληθεί σχετική αποζημίωση, ενώ με καταγγελία του είχε ζητήσει την ανάκληση προηγούμενης (από 25.2.2014) δήλωσης εντάξεως του αυθαιρέτου στον ν. 4178/2013. «Εν προκειμένω δεν συνέτρεχαν οι προϋποθέσεις για την υπαγωγή των επίμαχων αυθαιρέτων κατασκευών εντός του κοινού ακινήτου στις διατάξεις του ν. 4178/2013, η δε προσβαλλόμενη 6/8/31.10.2016 απόφαση  του ΣΥΠΟΘΑ Π.Ε. Θεσπρωτίας, με την οποία κρίθηκαν τα αντίθετα, είναι, για το λόγο αυτό, ακυρωτέα, όπως βασίμως προβάλλεται από τον αιτούντα, παρελκούσης ως αλυσιτελούς της εξετάσεως των λοιπών προβαλλόμενων λόγων ακυρώσεως», αναφέρει η απόφαση του ΣτΕ.