Σούπερ μάρκετ: Γιατί «επαναστάτησαν» κατά των πολυεθνικών προμηθευτών τους – Η έκρηξη της Carrefour

Η απόφαση της Carrefour να πετάξει από τα ράφια των καταστημάτων της τα προϊόντα της PepsiCo σε 4 χώρες, κάνοντας λόγο για «απαράδεκτες» ανατιμήσεις φέρνει στα άκρα την κόντρα που σοβεί εδώ και αρκετά χρονιά ανάμεσα στα σούπερ μάρκετ και τους πολυεθνικούς προμηθευτές τους για τις τιμές.

Την ίδια στιγμή, οι κυβερνήσεις στην Ευρώπη σε μια προσπάθεια να δαμάσουν τον υψηλό πληθωρισμό ειδικά στα τρόφιμα και στα βασικά είδη καθημερινής χρήσης έλαβαν μια σειρά από δραστικά μέτρα (π.χ. στην Ελλάδα η πρωτοβουλία για τη μόνιμη μείωση των τιμών πάνω από 5% για έξι μήνες, πλαφόν στο μεικτό περιθώριο κέρδους) ενώ σε κάποιες περιπτώσεις υπήρξαν και «συμφωνίες κυρίων» (βλ. Γαλλία και Ιταλία) με τις επιχειρήσεις να συγκρατήσουν την άνοδο των τιμών, οι οποίες εκτοξεύθηκαν μετά την πανδημία.

Οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ υποστηρίζουν ότι τα περιθώρια κέρδους τους είναι ελάχιστα, με αποτέλεσμα να μην έχουν άλλη επιλογή από το να μετακυλήσουν τις ανατιμήσεις στους τιμοκαταλόγους των προμηθευτών στους καταναλωτές ενώ παράλληλα τους κατηγορούν πως δεν βάζουν πλάτη.

Γαλλία: Ανοδικά κινήθηκε οι πληθωρισμός τον Δεκέμβριο

Τι συμβαίνει στη Γαλλία

Η Γαλλία αποτελεί μία από τις πιο ανταγωνιστικές αγορές τροφίμων στην Ευρώπη, όπου παίκτες όπως η Carrefour, ανταγωνίζεται τους ομίλους Leclerc, Auchan, Casino, Intermarche και Super U, καθώς και τις γερμανικές εκπτωτικές αλυσίδες.

Οι γαλλικές τιμές καταναλωτή αυξήθηκαν τον Δεκέμβριο σύμφωνα με τα αναμενόμενα στο 4,1%, από 3,9% τον Νοέμβριο, όπως έδειξαν και τα προκαταρκτικά στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας (INSEE) που δόθηκαν στη δημοσιότητα την Πέμπτη, λόγω της αύξησης των τιμών της ενέργειας και των υπηρεσιών κατά τη διάρκεια του έτους.

Η αύξηση των τιμών της ενέργειας και των υπηρεσιών επιταχύνθηκε σε 5,6% και 3,1% αντίστοιχα, μετά από αυξήσεις 3,1% και 2,8% αντίστοιχα τον προηγούμενο μήνα.

«Οι παγκόσμιες τιμές του πετρελαίου βρίσκονται σε παρόμοιο επίπεδο με πέρυσι, αλλά από τότε η τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος έχει αυξηθεί και η έκπτωση στην αντλία έχει αποσυρθεί», αναφέρει στο Bloomberg ο αναλυτής της Asterès Sylvain Bersinger, επισημαίνοντας ότι αναμένεται οι τιμές της ενέργειας να συνεχίσουν να αυξάνονται τα επόμενα χρόνια.

Ο πληθωρισμός στις υπηρεσίες «είναι πιο ανησυχητικός, καθώς οι υπηρεσίες αντιπροσωπεύουν το ήμισυ του δείκτη τιμών καταναλωτή», πρόσθεσε. Τα στοιχεία θα μπορούσαν να δείξουν τον αντίκτυπο των μισθολογικών αυξήσεων, καθώς «αρχίζουν να μετακυλίονται σημαντικά στις τιμές».

Από την άλλη πλευρά, η αύξηση των τιμών των τροφίμων επιβραδύνθηκε στο 7,1% σε ετήσια βάση τον Δεκέμβριο από αύξηση 7,7% τον Νοέμβριο – μια επίσης «αναμενόμενη» τάση σύμφωνα με τον Bersinger.

Μέσο πίεσης

Ελπίζοντας να εξασφαλίσει χαμηλότερες τιμές σε τρόφιμα και άλλα προϊόντα για τους καταναλωτές αυτόν τον μήνα, η γαλλική κυβέρνηση μετέθεσε την προθεσμία για τις διαπραγματεύσεις μεταξύ λιανοπωλητών και παραγωγών στις 15 Ιανουαρίου από την 1η Μαρτίου.

Το συνηθισμένο αυτό τρίμηνο συντομεύτηκε καθώς η μέση αύξηση 10% που συμφωνήθηκε για το 2023 δέσμευσε υψηλές τιμές στα γαλλικά σούπερ μάρκετ, ακόμη και όταν οι παγκόσμιες τιμές των βασικών προϊόντων διατροφής έχουν πέσει, ωθώντας τους καταναλωτές να περιορίσουν τις αγορές τους.

Και ήταν σε εκείνο ακριβώς το σημείο, κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, που η Carrefour προκάλεσε σάλο ανακοινώνοντας ότι δεν θα πωλεί πλέον προϊόντα της PepsiCo, όπως η Pepsi, η Lipton και τα Doritos, καθώς ο κολοσσός σνακ και ποτών προχωρά σε «μη αποδεκτές αυξήσεις τιμών». Η κίνηση αυτή αφορά καταστήματά της στο Βέλγιο, τη Γαλλία, την Ιταλία και την Ισπανία, ενώ συνολικά η Γαλλία αντιπροσώπευε περίπου το 1% των εσόδων της PepsiCo το 2022, σύμφωνα με στοιχεία της Nielsen που αναλύθηκαν από την Barclays.

Δίπλα στην ανταγωνίστριά της Carrefour στέκεται ο μεγαλύτερος λιανοπωλητής της χώρας, E.Leclerc, που κάλεσε διά στόματος του πρόεδρου της όλες τις μεγάλες εταιρείες καταναλωτικών αγαθών να μειώσουν τις τιμές τους.

Σε ανακοίνωσή της, η PepsiCo ανέφερε: «Είμαστε σε συζητήσεις με την Carrefour εδώ και πολλούς μήνες και θα συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε με καλή πίστη προκειμένου να προσπαθήσουμε να διασφαλίσουμε ότι τα προϊόντα μας θα είναι διαθέσιμα».

Η κατάσταση στην Ιταλία

Στην Ιταλία, η τρίμηνη συμφωνία για την αντιμετώπιση του πληθωρισμού που επιτεύχθηκε τον Σεπτέμβριο μεταξύ της κυβέρνησης και των προμηθευτών καταναλωτικών αγαθών, συμπεριλαμβανομένων των παραγωγών τροφίμων, έληξε τον περασμένο μήνα.

Η συμφωνία είχε συμφωνηθεί σε μια προσπάθεια να ελεγχθούν οι τιμές και να ανακουφιστούν οι καταναλωτές κατά την περίοδο των Χριστουγέννων.

Παραμένει αόρατο μέχρι στιγμής το 2024 ποια νέα μέτρα θα μπορούσε να λάβει η ιταλική κυβέρνηση για να διατηρήσει ένα ανώτατο όριο στις τιμές, όπως συμβαίνει στην Ισπανία, όπου οι αρχές έλαβαν κάποια μέτρα πέρυσι για να μειώσουν τις πληθωριστικές πιέσεις.

Μειώσεις τιμών στη Βρετανία

Έρευνα από την Αρχή Ανταγωνισμού και Αγορών του Ηνωμένου Βασιλείου πέρυσι απάλλαξε σε μεγάλο βαθμό τα σούπερ μάρκετ από κερδοσκοπία.

Σήμερα, ωστόσο, η Asda, ο τρίτος μεγαλύτερος όμιλος σούπερ μάρκετ της Βρετανίας, ανακοίνωσε ότι θα εναρμονιστεί με τις τιμές των discounters Aldi και Lidl σε εκατοντάδες προϊόντα, ακολουθώντας τους μεγαλύτερους αντιπάλους της Tesco και της Sainsbury’s που «τρέχουν» ανάλογα προγράμματα με σημείο αναφοράς την Aldi.

Σύμφωνα με το ESM magazine, η Asda, η οποία ανήκει στους αδελφούς Zuber και Mohsin Issa και στον όμιλο ιδιωτικών κεφαλαίων TDR Capital, δήλωσε ότι έχει μειώσει τις τιμές 287 προϊόντων, όπως γάλα, ψωμί, τυρί, φρέσκο κρέας και φρέσκα φρούτα και λαχανικά, κατά μέσο όρο 17% για να ταιριάζει με όποιον εκ των discounter έχει τη χαμηλότερη τιμή.

Ο David Hills, επικεφαλής του τμήματος πελατών της Asda, τόνισε πως «ξεκινήσαμε την εναρμόνιση τιμών με Aldi και Lidl για να βοηθήσουμε τους καταναλωτές να εξοικονομήσουν χρόνο και χρήμα στα δικά μας καταστήματα».

Η νέα αυτή οπτική στην τιμολογιακή στρατηγική της Asda για την ανάσχεση της ροής των αγοραστών προς τις εκπτωτικές αλυσίδες, έρχεται μετά την υστέρησή της έναντι των αντιπάλων της το 2023 αλλά και την εορταστική περιοδο. Στοιχεία της Kantar έδειξαν ότι οι πωλήσεις της βρετανικής αλυσίδας αυξήθηκαν κατά 3,4% τις 12 εβδομάδες έως τις 24 Δεκεμβρίου σε ετήσια βάση, ενώ η ηγέτιδα εταιρεία της αγοράς Tesco και η Νο 2 Sainsbury’s εμφάνισαν αύξηση 7,5% και 9,3% αντίστοιχα.

Οι τελευταίες μειώσεις τιμών της Asda και οι αντίστοιχες κινήσεις σε 1.700 προϊόντα που ανακοίνωσε η Ocado Retail, προστίθενται στις καλύτερες προοπτικές του Ηνωμένου Βασιλείου για την απομείωση του πληθωρισμού των τροφίμων.

Η Kantar κατέγραψε επιβράδυνση στο 6,7% τον Δεκέμβριο από 9,1% τον Νοέμβριο, ως η ταχύτερη μηνιαία πτώση που έχει καταγράψει ο ερευνητής και το χαμηλότερο επίπεδο από τον Απρίλιο του 2022.

Δεν είναι η πρώτη φορά

Τα σούπερ μάρκετ έχουν κατά καιρούς καταφύγει στο πιο επιθετικό βήμα της απόσυρσης προϊόντων εν μέσω έντονης διαμάχης για τις τιμές – και η κίνηση της Carrefour δεν είναι η μοναδική. Το 2016 η Tesco αφαίρεσε το Marmite της Unilever από τα ράφια της.

Ενώ σε μια πιο πρόσφατη διαμάχη για τις τιμές το 2022, η Mars σταμάτησε να προμηθεύει δύο από τις μάρκες τροφών για κατοικίδια ζώα στην Tesco, όπως και η Kraft Heinz απέσυρε κέτσαπ και άλλα προϊόντα. Ομοίως και μια ξεχωριστή διαμάχη μεταξύ της γερμανικής Edeka και της Kellogg’s είχε ως αποτέλεσμα να σταματήσουν οι αποστολές δημητριακών στην εν λόγω αλυσίδα πέρυσι.