Google: Θα μπορούσε η αντιμονοπωλιακή απόφαση να οδηγήσει σε διάλυση της εταιρείας;

Η Google έχασε τη μεγαλύτερη αντιμονοπωλιακή πρόκληση που αντιμετώπισε τα τελευταία χρόνια όταν στις 5 Αυγούστου αμερικανικό δικαστήριο διαπίστωσε ότι η εταιρεία κολοσσός ουσιαστικά μονοπωλούσε με παράνομα μέσα την αγορά αναζήτησης στο διαδίκτυο. Ήταν μια σημαντική νίκη για το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ και τους γενικούς εισαγγελείς και θα μπορούσε να οδηγήσει στη διάλυση της 25χρονης εταιρείας.

Ο δικαστής Άμιτ Μέτα του Περιφερειακού Δικαστηρίου των ΗΠΑ για την Περιφέρεια της Κολούμπια έκρινε ότι οι πληρωμές 26 δισεκατομμυρίων δολαρίων που έκανε η Google σε άλλες εταιρείες για να καταστήσει τη μηχανή αναζήτησής της την προεπιλεγμένη επιλογή σε smartphone και προγράμματα περιήγησης ιστού εμπόδισαν ουσιαστικά οποιονδήποτε άλλο ανταγωνιστή να πετύχει στην αγορά.

Η αστρονομική ζημιά που φέρνει στην Google η δικαστική ήττα – Οι φόβοι για τις συμφωνίες με την Apple

Η δικαστική απόφαση ήρθε μετά από μια δίκη 10 εβδομάδων το 2023 – η πρώτη με κατηγορίες δημιουργίας μονοπωλίου που έφερε την ομοσπονδιακή κυβέρνηση εναντίον μιας αμερικανικής εταιρείας τεχνολογίας εδώ και περισσότερες από δύο δεκαετίες.

Η υπόθεση είναι μία από τις πολλές αντιμονοπωλιακές ενέργειες κατά μεγάλων εταιρειών τεχνολογίας που επιδιώκει η αμερικανική κυβέρνηση, η οποία έχει καταστήσει την προώθηση του ανταγωνισμού στο εμπόριο κεντρικής σημασίας για την οικονομική της πολιτική, αναφέρει το Bloomberg.

Θα μπορούσε να απαιτηθεί ο διαχωρισμός της επιχείρησης αναζήτησης της Alphabet από άλλα προϊόντα, όπως το Android ή το Chrome

Ποια ήταν η υπόθεση εναντίον της Google;

Το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ και οι γενικοί εισαγγελείς ισχυρίστηκαν ότι η Google, της οποίας η μηχανή αναζήτησης ελέγχει σχεδόν το 90% των διαδικτυακών ερωτημάτων, έχει πληρώσει δισεκατομμύρια δολάρια για να διατηρήσει το μονοπώλιο στην αγορά αναζήτησης μέσω συμφωνιών με ανταγωνιστές, κατασκευαστές smartphone και παρόχους τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών.

Σε αντάλλαγμα με μια έκπτωση διαφημιστικής αμοιβής, αυτές οι εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων των Apple και Samsung Electronics, συμφώνησαν να ορίσουν την Google ως προεπιλογή στα προγράμματα περιήγησης και τις κινητές συσκευές. Οι συμφωνίες κλείδωσαν βασικά σημεία πρόσβασης, ισχυρίστηκαν οι ενάγοντες, εμποδίζοντας τις αντίπαλες μηχανές αναζήτησης όπως η DuckDuckGo ή η Bing της Microsoft να αποκτήσουν τον όγκο των δεδομένων που χρειάζονται για να βελτιώσουν τα προϊόντα τους και να απειλήσουν την Google.

Η δικαστική απόφαση διαπίστωσε ότι η Google μονοπώλησε παράνομα την αγορά γενικών υπηρεσιών αναζήτησης και διαφήμισης κειμένου αναζήτησης — τις διαφημίσεις που εμφανίζονται στην κορυφή της σελίδας αποτελεσμάτων αναζήτησης. «Οι συμφωνίες διανομής της Google αποκλείουν ένα σημαντικό μέρος της γενικής αγοράς υπηρεσιών αναζήτησης και βλάπτουν τις ευκαιρίες των ανταγωνιστών να ανταγωνίζονται», αναφέρει ο δικαστής Μέτα. Ως αποτέλεσμα του μονοπωλίου της, η Google κατάφερε να αυξήσει τις τιμές για τη διαφήμιση κειμένου χωρίς περιορισμούς, διαπίστωσε.

Τι συμβαίνει τώρα;

Η δικαστική απόφαση επικεντρώνεται αποκλειστικά στο αν η Google παραβίασε τους αντιμονοπωλιακούς νόμους. Σχεδιάζει να διεξαγάγει ξεχωριστή δίκη σχετικά με τον τρόπο αντιμετώπισης της παράνομης συμπεριφοράς της Google.

Το υπουργείο Δικαιοσύνης δεν έχει ακόμη πει τι αλλαγές θα επιδιώξει. Θα μπορούσε να απαιτηθεί ο διαχωρισμός της επιχείρησης αναζήτησης της Alphabet από άλλα προϊόντα, όπως το Android ή το Chrome. Εάν ο δικαστής διατάξει έναν τέτοιο διαχωρισμό, θα σήμαινε τη μεγαλύτερη αναγκαστική διάλυση μιας αμερικανικής εταιρείας από τη διάλυση της AT&T το 1984.

Ο δικαστής θα μπορούσε επίσης να μην διατάξει πλήρη διάλυση και να επιλέξει να λύσει τις συμφωνίες αποκλειστικής αναζήτησης. Μια άλλη επιλογή θα μπορούσε να είναι να απαιτήσει από την Google να παραχωρήσει άδεια χρήσης του ευρετηρίου αναζήτησης, δηλαδή τα δεδομένα που χρησιμοποιεί για τη δημιουργία των αποτελεσμάτων αναζήτησης.

Τι απάντησε η Google στην απόφαση;

Η Google είπε ότι σχεδιάζει να ασκήσει έφεση κατά της απόφασης. Η εταιρεία σημείωσε επίσης ότι η απόφαση αναφέρει ότι η Google είναι «η καλύτερη μηχανή αναζήτησης στις ΗΠΑ» και έχει «ανώτερη ποιότητα προϊόντος» λόγω των επενδύσεών της στην καινοτομία.

Αν και η εταιρεία αναγνωρίζει ότι πληρώνει για την προεγκατεστημένη μηχανή αναζήτησής της σε κινητά τηλέφωνα και προγράμματα περιήγησης, λέει ότι αυτές οι συμφωνίες είναι καλοήθεις, παρομοιάζοντάς τις με συμφωνίες που κάνουν οι εταιρείες δημητριακών με παντοπωλεία για τον καλύτερο χώρο στα ράφια. Οι εκπρόσωποι της Google έχουν επανειλημμένα πει ότι ο ανταγωνισμός είναι μόνο «ένα κλικ μακριά».

Η Google αντιμετωπίζει πληθώρα αντιμονωπολιακών ελέγχων τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Ευρώπη

Τι είναι οι αντιμονοπωλιακές νομοθεσίες;

Προορίζονται για την προστασία του ανταγωνισμού στο εμπόριο. Στις ΗΠΑ, δεν είναι παράνομο να είσαι μεγάλος και ισχυρός. Η απόκτηση μονοπωλιακής θέσης από ανώτερα προϊόντα ή καλύτερη διαχείριση θεωρείται ανταμοιβή για την επιτυχία στην αγορά.

Ωστόσο, είναι παράνομο για ένα μονοπώλιο να κάνει ληστρικά μέτρα για να σταματήσει τους αντιπάλους που ενδέχεται να απειλήσουν την κυριαρχία του. Οποιεσδήποτε απόπειρες παράνομης διατήρησης μονοπωλίου είναι δίκαιο παιχνίδι για τους αντιμονοπωλιακούς φορείς και μπορεί να οδηγήσει σε κυρώσεις ή αναγκαστική διάλυση.

Ποιες άλλες αντιμονοπωλιακές υποθέσεις αντιμετωπίζει η Google;

Με επικεφαλής το Τέξας, 16 πολιτείες συν το Πουέρτο Ρίκο μήνυσαν την Google το 2020, λέγοντας ότι μονοπωλεί την τεχνολογία στην οποία βασίζεται η διαδικτυακή διαφήμιση. Η δίκη έχει προγραμματιστεί για τον ερχόμενο Μάρτιο. Το αμερικανικό υπουργείο Δικαιοσύνης κατέθεσε χωριστή αγωγή κατά της Google για την επιχειρηματική της τεχνολογία στη διαφήμιση τον Ιανουάριο του 2023. Αυτή η υπόθεση οδηγείται σε δίκη τον Σεπτέμβριο.

Ομοσπονδιακό δικαστήριο διαπίστωσε ότι η Google προσπάθησε παράνομα να διατηρήσει το μονοπώλιο διανομής εφαρμογών μέσω του καταστήματος Google Play σε κινητές συσκευές. Η Epic Games, ο εκδότης του βιντεοπαιχνιδιού Fortnite που κατέθεσε τη μήνυση, ζήτησε από το δικαστήριο να διατάξει την Google να επιτρέψει στους καταναλωτές να κατεβάζουν εφαρμογές από όπου κι αν επιλέξουν και να επιτρέψει στους προγραμματιστές την ελευθερία να επιλέξουν πώς να δέχονται πληρωμές. Η Google αντιτίθεται στην προτεινόμενη λύση και ο δικαστής της υπόθεσης δεν έχει αποφασίσει ακόμη.

Τρεις δωδεκάδες γενικοί εισαγγελείς της πολιτείας μήνυσαν την Google τον Ιούλιο του 2021, λέγοντας ότι έκανε κατάχρηση της εξουσίας της για την πώληση και τη διανομή εφαρμογών μέσω του καταστήματος Google Play σε κινητές συσκευές. Η Google προχώρησε σε προσωρινό συμβιβασμό την υπόθεση ύψους 700 εκατομμυρίων δολαρίων, αλλά ομοσπονδιακός δικαστής δεν έχει ακόμη εγκρίνει τη συμφωνία εν μέσω ανησυχιών ότι δεν επιλύει τη φερόμενη αντιανταγωνιστική συμπεριφορά.

Ο διευθύνων σύμβουλος της Alphabet και της Google, Σουντάρ Πιτσάι REUTERS/Gonzalo Fuentes/File Photo

Πού αλλού ελέγχονται οι επιχειρηματικές πρακτικές της Google;

Η Google ελέγχεται, εκτός από τις ΗΠΑ, κυρίως στην Ευρώπη. Από το 2010, όταν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έλαβε την πρώτη της επίσημη καταγγελία κατά των ανταγωνιστικών πρακτικών της Google, η εταιρεία έχει λάβει μια τριάδα κυρώσεων συνολικού ύψους άνω των 8 δισεκατομμυρίων ευρώ Η Google συνεχίζει να «αντιστέκεται» με εφέσεις σε αυτά τα πρόστιμα, συμπεριλαμβανομένης μιας ποινής ορόσημου ύψους 4,34 δισεκατομμυρίων ευρώ για τον τρόπο λειτουργίας του λειτουργικού της συστήματος Android για κινητά.

Τον Ιούνιο, η ΕΕ απήγγειλε πρόσθετες κατηγορίες κατά της Google, κατηγορώντας την ότι ευνοούσε τις δραστηριότητές της στον τομέα της διαφημιστικής τεχνολογίας εις βάρος των ανταγωνιστών της adtech, των διαφημιζόμενων και των διαδικτυακών εκδοτών και της είπε να εκποιήσει ολόκληρο το τμήμα.

Τον Μάρτιο τέθηκε σε ισχύ ο νόμος της ΕΕ για τις ψηφιακές αγορές (DSA) που αφορά τη Google και άλλους «φύλακες» της διαδικτυακής οικονομίας. Σύμφωνα με τον DSA, δεν θα τους επιτρέπεται να ευνοούν τις δικές τους υπηρεσίες έναντι εκείνων των ανταγωνιστών στις πλατφόρμες τους, θα τους απαγορεύεται να συνδυάζουν προσωπικά δεδομένα στις διάφορες υπηρεσίες τους και θα απαγορεύεται να χρησιμοποιούν δεδομένα που συλλέγουν από τρίτους εμπόρους για να τους ανταγωνίζονται.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο εκτελεστικός βραχίονας της ΕΕ, έχει ξεκινήσει έρευνα για το κατά πόσον η Google συμμορφώνεται με τους νέους κανόνες σε σχέση με το κατάστημα εφαρμογών και τη μηχανή αναζήτησης.

Οι αντιμονοπωλιακές υποθέσεις της κυβέρνησης Μπάιντεν

Η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει επιταχύνει την αντιμονοπωλιακή καταστολή που ξεκίνησε επί προεδρίας Ντόναλντ Τραμπ. Κατά τους τελευταίους μήνες της διακυβέρνησης Τραμπ, το υπουργείο Δικαιοσύνης κατέθεσε την πρώτη αγωγή κατά της Google και η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου κατέθεσε αγωγή κατά του Facebook, κατηγορώντας το ότι διατηρεί παράνομα μονοπώλιο στην κοινωνική δικτύωση εν μέρει με την εξαγορά των ανταγωνιστών Instagram και WhatsApp – η FTC επιδιώκει τη διάλυση της μητρικής εταιρείας του Facebook, Meta Platforms.

Οι ενέργειες αυτές, τις οποίες συνέχισαν οι αξιωματούχοι του Μπάιντεν, είναι οι μεγαλύτερες αντιμονοπωλιακές κινήσεις κατά τεχνολογικών κολοσσών από τότε που οι ΗΠΑ μήνυσαν τη Microsoft τη δεκαετία του 1990, οδηγώντας τελικά σε διακανονισμό, με τον οποίο η εταιρεία περιόρισε ορισμένες επιχειρηματικές πρακτικές.

Πέρυσι, η FTC μήνυσε την Amazon για μονοπώληση των υπηρεσιών διαδικτυακής αγοράς υποβαθμίζοντας την ποιότητα για τους αγοραστές και υπερτιμολογώντας τους πωλητές.

Τον Μάρτιο, το υπουργείο Δικαιοσύνης κατέθεσε μήνυση κατά της Apple για τον αποκλεισμό των ανταγωνιστών της από την πρόσβαση σε χαρακτηριστικά υλικού και λογισμικού στις δημοφιλείς συσκευές της.