Να λοιπόν που στη Γαλλία ακόμα και κεντροδεξιοί πολιτικοί φλερτάρουν με την ιδέα να θέσουν στους ψηφοφόρους το ερώτημα αν θέλουν να υποβληθούν σε οικονομικές θυσίες προκειμένου να μειωθούν τα ελλείμματα και εν γένει να εξορθολογικοποιηθούν τα δημόσια οικονομικά, τα οποία έχουν «ξεφύγει» τόσο που απειλείται η αξιοπιστία της χώρας έναντι των αγορών. Και όλοι γνωρίζουν ότι όταν αρχίζει να κλονίζεται η εμπιστοσύνη σε μια εθνική οικονομία, ξεπηδούν αυτοφυώς στις αγορές κερδοσκόποι πρόθυμοι να ποντάρουν στην καταστροφή της στοχοποιημένης οικονομίας. Στο ΔΝΤ και στη χρεοκοπία δηλαδή.
«Καλά, αυτά συμβαίνουν στον Τρίτο Κόσμο, άντε και στη Λατινική Αμερική, άντε και στη Ελλάδα. Μπορούν να συμβούν και σε μια οικονομία σαν τη γαλλική;» θα αναρωτηθεί κάποιος. Βεβαίως, και δεν θα είναι η πρώτη φορά, είναι η απάντηση. Το 1976 η κυβέρνηση των Εργατικών του Τζέιμς Κάλαχαν στη Βρετανία δανείστηκε 3,9 δισ. δολάρια από το ΔΝΤ για να αντιμετωπίσει την διπλή κρίση χρέους και στερλίνας. Γιατί μισό αιώνα αργότερα να μην έρθει και η «στιγμή της Γαλλίας»;
«Πλάνο συνεκτικό»
Τη βόμβα στο δημόσιο διάλογο έβαλε ο ίδιος ο κεντροδεξιός πρωθυπουργός. Μιλώντας στην κυριακάτικη εφημερίδα «Journal du Dimanche» ο Φρανσουά Μπαϊρού άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο να διεξαγάγει δημοψήφισμα «πάνω σε ένα πλάνο συνεκτικό, με προτάσεις σαφείς και αναγνώσιμες» και με ερώτημα την μείωση των ελλειμμάτων και του χρέους.
«Η κυβέρνηση του Φρανσουά Μπαϊρού, η οποία κατάφερε να περάσει νωρίτερα εφέτος από το Κοινοβούλιο τον κρατικό προϋπολογισμό και τον προϋπολογισμό κοινωνικής ασφάλισης για το 2025 επιβιώνοντας έπειτα μια σειρά προτάσων μομφής, ασχολείται τώρα με την προετοιμασία του προϋπολογισμού του 2026. Εκτιμά ότι χρειάζεται να βρει 40 δισ. ευρώ για να επιτύχει το βασικό της δημοσιονομικό στόχο που είναι η μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος από το 5,4% του ΑΕΠ, που ελπίζεται ότι θα κλείσει εφέτος, στο 4,6% το επόμενο έτος», μεταδίδει το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων «AFP».
Ανάπτυξη και χρέος
Στη συνέντευξή του στην «JDD» ο Μπαϊρού σημείωσε ότι «σήμερα η Γαλλία αντιμετωπίζει δύο τεράστιες προκλήσεις, τις πιο σοβαρές στην πρόσφατη ιστορία της: την ανεπαρκή παραγωγή και το συντριπτικό χρέος». Ο παλαιός και έμπειρος Γάλλος πολιτικός αναφέρεται στην αναιμική ανάπτυξη της οικονομίας (φλερτάρει με την ύφεση για την ακρίβεια) και για το δημόσιο χρέος της χώρας του, που έχει εκτιναχθεί στα 3,3 τρισ. ευρώ, που αντιστοιχούν στο 112,3% του ΑΕΠ της χώρας.
«Χρειαζόμαστε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για να επιστρέψουμε στην ισορροπία. Ένα σχέδιο με δύο σκέλη. Το πρώτο πρέπει να αφορά την τόνωση της παραγωγής και το δεύτερο την εξισορρόπηση των δημοσίων οικονομικών», είπε ο Μπαϊρού. Ο πρωθυπουργός έχει υποσχεθεί να ανακοινώσει τα σχέδιά του για τον προϋπολογισμό του 2026 – τα μέτρα λιτότητας με άλλα λόγια – πριν από τις 14 Ιουλίου. Προτού δηλαδή γιορτάσει η χώρα του τα 236 χρόνια από το ξέσπασμα της Γαλλικής Επανάστασης.
Το φάσμα των απεργιών
Δεν πρόλαβε να δημοσιοποιήσει την σκέψη του ο Μπαϊρού και κάποια μέλη της κυβέρνησής του άρχισαν να την προωθούν και να τη διαφημίζουν στην κοινή γνώμη. Η υπουργός Οικολογικής Μετάβασης Ανιές Πανιέ-Ρινασέ μιλώντας την Κυριακή το πρωί στον ραδιοφωνικό σταθμό «Europe 1» είπε ότι «το δημοψήφισμα είναι ένας τρόπος για να δοθεί ο λόγος στους Γάλλους, μια πρωτοβουλία που δίνει την ευκαιρία στους Γάλλους να ενωθούν».
Ο «άλλος τρόπος» είναι να αποφασίσει το Κοινοβούλιο, κατά τη γαλλίδα υπουργό, η οποία σημειωτέον ότι προέρχεται από το κόμμα «Αναγέννηση» του Εμανουέλ Μακρόν.
Ο πρωθυπουργός Μπαϊρού στη συνέντευξή του επίσης αναφέρθηκε στην «κλασική οδό των μεταρρυθμίσεων» μέσω του Κοινοβουλίου. Ωστόσο δεν έκρυψε ότι ο δρόμος αυτός μπορεί να οδηγήσει σε διαμαρτυρίες, απεργίες και διαδηλώσεις από συνδικαλιστικές ενώσεις και ομάδες πολιτών που «πολλές φορές δεν γνωρίζουν το περιεχόμενο των διατάξεων που απορρίπτουν».
Επιφυλακτικός ο Μακρόν
Ο πρωθυπουργός Μπαϊρού, που φιλοδοξεί να πετύχει «μια αποφασιστική μείωση των δημοσίων δαπανών μέσω της απλοποίησής τους και της καλύτερης αποτελεσματικότητας του κράτους και των δημοσίων δράσεων γενικότερα και όχι μέσω νέων φόρων», ρίχνοντας την ιδέα του δημοψηφίσματος εκείνο που θέλει ουσιαστικά είναι να αποφύγει η προώθηση των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων δια της κοινοβουλευτικής οδού.
«Όταν μεταρρυθμίζουμε με τους κλασικούς τρόπους, επιβάλλοντας τις αποφάσεις, τι πετυχαίνουμε; Η χώρα εισέρχεται σε περίοδο κινητοποιήσεων και απεργιών», είπε χαρακτηριστικά στη «JDD».
Τη διαφωνία του με το σκεπτικό αυτό έσπευσε να εκφράσει εμμέσως ο πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας. Όπως μετέδωσε το AFP επικαλούμενο δηλώσεις στενού συνεργάτη του προέδρου, «ο Εμανουέλ Μακρόν εκτιμά ότι στο στάδιο αυτό, προτού δηλαδή ανακοινωθεί ένα συνολικό σχέδιο μείωσης των ελλειμμάτων και του χρέους, είναι δύσκολο να αποφανθεί για την ιδέα του δημοψηφίσματος».
Η Ιστορία
Οι εξελίξεις στις αγορές ομολόγων δείχνουν ότι η Γαλλία κινδυνεύει με μιαν άνευ προηγουμένου κρίση αξιοπιστίας – με όσες επιπτώσεις μπορεί να έχει μια τέτοια κρίση για την Ευρώπη ολόκληρη και βέβαια για το ευρώ. Πέρα από την κάθε είδους στήριξη που θα έχει η χώρα από τους εταίρους της για να πακτωθεί η εμπιστοσύνη της διεθνούς επενδυτικής κοινότητας προς τη δεύτερη σε μέγεθος οικονομία της Ευρωζώνης, η κατάρτιση ενός προϋπολογισμού λιτότητας είναι μονόδρομος για την κυβέρνηση του Παρισιού.
Η παραπομπή του θέματος στη λαϊκή ετυμηγορία είναι μια λύση κατά τον πρωθυπουργό, αλλά είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν οι Γάλλοι ψηφοφόροι θα ενέκριναν ένα προϋπολογισμό λιτότητας. Ούτε η αξιωματική αντιπολίτευση της Μαρίν Λεπέν, αλλά ούτε και η Αριστερά θα συναινούσαν στη λιτότητα. Και αν επικρατήσει το «Όχι» είναι προφανές ότι θα καταρρεύσει πάραυτα η κυβέρνηση Μπαϊρού.
Ίσως ο Εμανουέλ Μακρόν να έχει κατά νου τη δραματική επιτάχυνση της ελληνικής κρίσης που προκάλεσε η πρόθεση του Γεωργίου Παπανδρέου να καταφύγει σε δημοψήφισμα το 2011 για να εγκριθούν τα μέτρα λιτότητας που πρότειναν οι δανειστές και το ΔΝΤ. Ιδέα που είχε προκαλέσει την εκρηκτική αντίδραση ενός προκατόχου του Μακρόν, του Νικολά Σαρκοζί, στο περιθώριο της συνόδου του G20 στις Κάννες, στην οποία είχε προσκληθεί για να δώσει εξηγήσεις ο Έλληνας πρωθυπουργός.
Τότε βέβαια η αξιοπιστία της Ελλάδας είχε ήδη υποστεί τα δύο μοιραία πλήγματα των απογραφών του 2004 και του 2009 και τα «greek statistics» είχαν γίνει ευρωπαϊκό ανέκδοτο. Ευτυχώς για τη Γαλλία ουδείς νικητής εκλογών θέλησε μέχρι τώρα να «σβήσει από το χάρτη» τους πολιτικούς αντιπάλους του αμφισβητώντας τα στατιστικά των προκατόχων του – διότι «μαγειρέματα» με τους αριθμούς ακόμα και οι Γερμανοί έχει αποδειχθεί ότι κάνουν.
