Οι Βρυξέλλες πρόκειται να ζητήσουν από τις χώρες της ΕΕ να μειώσουν τη χρήση νερού κατά τουλάχιστον 10% έως το 2030, καθώς το μπλοκ αντιμετωπίζει μεγαλύτερα και πιο συχνά φαινόμενα ξηρασίας.
Το σχέδιο, το οποίο πρόκειται να παρουσιαστεί τον επόμενο μήνα και το οποίο είδαν οι Financial Times, σηματοδοτεί την πρώτη φορά που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα θέσει στόχο για την εξοικονόμηση νερού και σηματοδοτεί την ανησυχία για τα μειούμενα αποθέματα υπόγειων υδάτων της ΕΕ.
«Πρέπει να σκεφτούμε πώς πρέπει να χρησιμοποιούμε το νερό πιο αποτελεσματικά», δήλωσε στους Financial Times η Επίτροπος της ΕΕ για το περιβάλλον Τζέσικα Ρόσβαλ. «Όταν κάνουμε ντους, πρέπει να το σκεφτόμαστε».
Ξηρασία: Οι απαγορεύσεις
Οι εντολές περιορισμού της κατανάλωσης νερού κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, συμπεριλαμβανομένων των απαγορεύσεων για το γέμισμα των πισινών, έχουν γίνει συνήθεις στη νότια Ευρώπη.
Ο Χάρης Σαχίνης, ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΥΔΑΠ, της μεγαλύτερης εταιρείας ύδρευσης στην Ελλάδα, έχει προειδοποιήσει επανειλημμένα ότι αν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα, η Αθήνα μπορεί να ξεμείνει από νερό μέσα στα επόμενα δύο χρόνια, ιδίως αν οι τρέχουσες υδρολογικές συνθήκες διατηρηθούν.
Στην Κύπρο, το 2025 «σηματοδοτεί την τρίτη συνεχόμενη χρονιά ξηρασίας και αποτελεί την όγδοη χειρότερη περίοδο για τα αποθέματα νερού» εδώ και 50 χρόνια, σύμφωνα με την υπουργό Γεωργίας Μαρία Παναγιώτου.
Ακόμη και στη γενέτειρα της Ρόσβαλ, τη Σουηδία, μια από τις βορειότερες χώρες της Ευρώπης, το πότισμα των κήπων με λάστιχο έχει πλέον απαγορευτεί σε ορισμένες περιοχές. Στη Γαλλία και την Ισπανία, τα τελευταία χρόνια έχουν ξεσπάσει διαμάχες μεταξύ αγροτών και οικολόγων για τα δικαιώματα στο νερό και τα σχέδια κατασκευής φραγμάτων.
Περίπου το 25% του νερού στην ΕΕ χάνεται μέσω διαρροών
Το σχέδιο της Κομισιόν
Το σχέδιο για το νερό θα καθορίσει τον τρόπο με τον οποίο η ΕΕ μπορεί να γίνει πιο ανθεκτική απέναντι στην έλλειψη νερού -όταν η ζήτηση υπερβαίνει την προσφορά- και έχει ως στόχο να ωθήσει τα κράτη μέλη να επενδύσουν περισσότερο σε σωλήνες, αντλίες και εγκαταστάσεις επεξεργασίας.
Περίπου το 25% του νερού στην ΕΕ χάνεται μέσω διαρροών, σύμφωνα με τον οργανισμό της βιομηχανίας νερού EarEau. Αλλά το ποσοστό είναι πολύ υψηλότερο σε ορισμένες χώρες, όπως η Βουλγαρία, η οποία χάνει περίπου το 60 % του νερού μέσω σωλήνων που παρουσιάζουν διαρροές κάθε χρόνο.
Η Επιτροπή εκτιμά ότι απαιτούνται 23 δισ. ευρώ ετησίως για την κατάλληλη χρηματοδότηση των υποδομών ύδρευσης, δήλωσαν αξιωματούχοι που συμμετέχουν στην κατάρτιση του σχεδίου για το νερό. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων θα καταρτίσει επίσης ένα πρόγραμμα δανείων και εγγυήσεων ύψους 15 δισ. ευρώ για τη χρηματοδότηση υποδομών ύδρευσης από το 2025 έως το 2027, αναφέρεται στο έγγραφο.
Στο σχέδιο αναφέρεται ότι μόνο το 2,4% του νερού επαναχρησιμοποιείται κάθε χρόνο στην ΕΕ – αριθμός που θα πρέπει να αυξηθεί. Το σχέδιο ενδέχεται να υποστεί αλλαγές πριν από τη δημοσίευσή του.
Η Επιτροπή θα ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να θέσουν τους δικούς τους εθνικούς στόχους
Ο στόχος
Ο στόχος εξοικονόμησης 10% δεν θα είναι υποχρεωτικός, με την Επιτροπή να ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να θέσουν τους δικούς τους εθνικούς στόχους και να συγκεντρώσουν περισσότερα δεδομένα, τα οποία συχνά λείπουν από τον τομέα του νερού. Ορισμένες χώρες με ιδιαίτερη έλλειψη νερού, όπως η Ισπανία, έχουν ήδη θέσει τους δικούς τους στόχους για την εξοικονόμηση νερού.
Ωστόσο, σε μια αξιολόγηση του κλίμα που δημοσιεύθηκε την Τετάρτη, η Επιτροπή ανέφερε ότι μόνο ένας «περιορισμένος αριθμός» κρατών μελών είχε εξετάσει μέτρα ανθεκτικότητας του υδάτινου δυναμικού.
Το σχέδιο της ΕΕ έρχεται αφού η Επιτροπή προειδοποίησε πέρυσι για τον αυξανόμενο ανταγωνισμό σε σχέση με τους υδάτινους πόρους, συμπεριλαμβανομένου του «δυνητικού κινδύνου συγκρούσεων εντός και μεταξύ των κρατών μελών».
Η Ρόσβαλ δήλωσε ότι τα κράτη μέλη πρέπει να συνεργαστούν σε θέματα που σχετίζονται με το νερό: «Όταν πρόκειται για το νερό, αυτό δεν ακολουθεί τα εθνικά σύνορα».
Τράπεζες και επιχειρήσεις
Οι τράπεζες και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα αναγνωρίζουν επίσης όλο και περισσότερο τους περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως η έλλειψη νερού, ως κρίσιμη απειλή για τις επιχειρήσεις. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ανέφερε την περασμένη εβδομάδα ότι «μόνο η έλλειψη επιφανειακών υδάτων θέτει σε κίνδυνο σχεδόν το 15% της οικονομικής παραγωγής της ευρωζώνης».
Παρά το γεγονός ότι οι συνθήκες στη νότια Ευρώπη είναι λιγότερο άσχημες από πέρυσι χάρη στις έντονες βροχοπτώσεις κατά τη διάρκεια της άνοιξης που γέμισαν τις δεξαμενές, οι αξιωματούχοι και οι επιχειρήσεις ανησυχούν για βραχυπρόθεσμες ελλείψεις νερού.
