Η ΕΚΤ υπέρ ενός πιο χαλαρού Συμφώνου Σταθερότητας

Τη συνέχιση του συνδυασμού χαλαρής δημοσιονομικής και νομισματικής πολιτικής στην Ευρωπαϊκή Ενωση προτείνει ο Φάμπιο Πανέτα, μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, περιγράφοντας μια στρατηγική στην οποία η ΕΚΤ χρησιμοποιεί «μη-συμβατική ευελιξία» για να διατηρήσει χαμηλό το κόστος δανεισμού μέχρις ότου οι κυβερνητικές δαπάνες συμβάλουν στην άνοδο του πληθωρισμού.

Μιλώντας στη διάρκεια διάσκεψης κεντρικών τραπεζιτών της Μεσογείου, ο Πανέτα, κάλεσε τις κυβερνήσεις και τους πολίτες να αναγνωρίσουν ότι το τρέχον μείγμα δημοσιονομικών και νομισματικών μέτρων τόνωσης είναι «ξεκάθαρα ανώτερο» εκείνου πριν την πανδημία, όταν οι πολιτικοί ηγέτες εστίαζαν στην μείωση του χρέους. «Μια επιστροφή στην μακρο-οικονομική πολιτική στο προ-πανδημίας καθεστώς θα ήταν μια τεράστια χαμένη ευκαιρία,» τόνισε ο Πανέτα για να προσθέσει: «Θα πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι αυτό που θεωρούσαμε μη-συμβατικό στο παρελθόν είναι σήμερα συμβατικό.»

Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκαν οι δηλώσεις του Επιτρόπου Πάολο Τζεντιλόνι, ο οποίος δήλωσε ότι οι δημοσιονομικοί κανόνες της Ε.Ε. «πρέπει να είναι ρεαλιστικοί, αλλιώς δεν θα είναι εφαρμόσιμοι.» Ο Τζεντιλόνι τόνισε σε συνέντευξή του στην ιταλική εφημερίδα Republica, ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα αρχίσει τη διαδικασία αναθεώρησης του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης το φθινόπωρο. Η Ε.Ε. «πάγωσε» το Σύμφωνο όταν ξέσπασε η πανδημία, επιτρέποντας στις εθνικές κυβερνήσεις να αυξήσουν τις δημοσιονομικές τους δαπάνες για να στηρίξουν τις οικονομίες. Αποτέλεσμα αυτής της πολιτικής είναι το δημόσιο χρέος της Ευρωζώνης να εκτιναχθεί στο 102% του ΑΕΠ θέτοντας υπό αμφισβήτηση το πόσο ρεαλιστικοί είναι πλέον οι στόχοι του συμφώνου. Ο Πανέτα δήλωσε ότι ενώ η ευρωπαϊκή οικονομία επιταχύνει τους ρυθμούς της καθώς υποχωρούν τα κρούσματα και αποσύρονται τα περιοριστικά μέτρα της πανδημίας, παραμένει ασαφές το πόσο θα διαρκέσει η έξαρση της ζήτησης. Αυτό σημαίνει ότι είναι πολύ νωρίς να εξετασθεί η άρση των μέτρων στήριξης. «Δεν φαίνεται να βρισκόμαστε καθ’ οδόν για την υπερθέρμανση της οικονομίας,» δήλωσε ο κεντρικός τραπεζίτης.

Ο Πανέτα άφησε να εννοηθεί ότι η ΕΚΤ ενδεχομένως να χρειαιστεί να διατηρήσει κάποια από τα τρέχοντα μέτρα στήριξης όταν αυτά τερματισθούν, ενώ επισήμανε ότι η κεντρική τράπεζα θα πρέπει να κάνει χρήση του φραστικού εργαλείου «μελλοντικής καθοδήγησης» για να δεσμευτεί ότι δεν πρόκειται να υπονομεύσει τα σχέδια δαπανών του δημόσιου τομέα με αναφορές σχετικά με το πότε θα αυξήσει τα επιτόκια. «Αυτή η καθοδήγηση δημιουργεί ένα φυσικό παράθυρο για δημοσιονομική δράση. Οι κυβερνήσεις που δαπανούν σοφά σήμερα μπορούν να λάβουν διαβεβαίωση ότι δεν θα τιμωρηθούν με μια πρώιμη αύξηση του κόστους δανεισμού.»

Tα σχόλια του Πανέτα αντανακλούν την κλιμακούμενη εκστρατεία της ΕΚΤ να σταματήσει οποιαδήποτε αλλαγή στην Ε.Ε. προς μια νέας μορφής λιτότητα. Η  Πρόεδρος Κριστίν Λαγκάρντ δήλωσε ότι είναι πολύ νωρίς να αρχίσει συζήτηση για έξοδο από τα έκτακτα εργαλεία της κεντρικής τράπεζας και είπε στους Ευρωπαίους ηγέτες ότι πρέπει να συνεχίσουν τα μέτρα στήριξης της οικονομίας. Η Ιζαμπελ Σνάμπελ, μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου της ΕΚΤ, προειδοποίησε την προηγούμενη εβδομάδα κατά της πρόωρης έναρξης συζήτησης για τη σταθεροποίηση των δημοσιονομικών. Αντίθετα, ο Αρμιν Λάσετ, ο επικρατέστερος υποψήφιος για να διαδεχθεί την Ανγκελα Μέρκελ στην Καγκελαρία, δήλωσε ότι οι πολιτικές σταθερότητας θα πρέπει να αποκατασταθούν όταν τελειώσουν οι επιπτώσεις από την πανδημία στην παγκόσμια οικονομία. Ο Αυστριακός υπουργός οικονομικών, Γκέρνοτ Μπλούμελ, επίσης ζήτησε επιστροφή στους δημοσιονομικούς κανόνες.