Διεθνής έρευνα φωτίζει το γενετικό υπόβαθρο της νόσου Covid-19

Μια μεγάλη διεθνής κοινοπραξία γενετιστών και άλλων επιστημόνων από πολλές χώρες, μεταξύ των οποίων η Ελλάδα, ανακοίνωσε ότι, μετά από ενδελεχή έρευνα, εντόπισε 13 περιοχές του ανθρωπίνου γονιδιώματος -εκ των οποίων οι έξι βρέθηκαν για πρώτη φορά- που αυξάνουν είτε την πιθανότητα λοίμωξης από κορωνοϊό (οι τέσσερις) είτε για σοβαρή Covid-19 (οι άλλες εννέα).

Πρόκειται για τη μεγαλύτερη μέχρι σήμερα γενετική μελέτη του είδους της, η οποία ρίχνει περισσότερο φως στο γενετικό υπόβαθρο όσων νοσούν.

Είναι γνωστό ότι ορισμένοι παράγοντες (μεγάλη ηλικία, ανδρικό φύλο, παχυσαρκία, υποκείμενα νοσήματα, κοινωνικοοικονομικές περιβαλλοντικές συνθήκες κ.α.) αυξάνουν τη βαρύτητα της νόσου Covid-19, αλλά δεν εξηγούν πλήρως τις διαφορές μεταξύ των ανθρώπων σε αυτό το θέμα, κάτι που πιθανώς οφείλεται στη γενετική διαφοροποίηση. Μόνο έτσι ίσως είναι δυνατό να εξηγηθεί γιατί ορισμένοι άνθρωποι ίδιας ηλικίας και βάρους, χωρίς υποκείμενα νοσήματα, αρρωσταίνουν βαριά από τον κορωνοϊό, ενώ άλλοι δεν έχουν σχεδόν καθόλου συμπτώματα.

Ήδη από πέρυσι το Μάρτιο χιλιάδες ερευνητές είχαν συνασπιστεί στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας «COVID-19 Host Genomics Initiative», με επικεφαλής τον δρα Αντρέα Γκάνα του φινλανδικού Ινστιτούτου Μοριακής Ιατρικής και του Πανεπιστημίου του Ελσίνκι. Η κοινοπραξία περιλαμβάνει πλέον περισσότερους από 3.300 επιστήμονες από 25 χώρες (και την Ελλάδα).

Οι ερευνητές, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό Nature, ανέλυσαν κλινικά και γενετικά δεδομένα από σχεδόν 50.000 ασθενείς Covid-19 από 19 χώρες, καθώς και δύο εκατομμύρια άτομα χωρίς κορωνοϊό (η ομάδα ελέγχου), συγκρίνοντας τα γονιδιώματα μεταξύ τους. Μπόρεσαν έτσι να βρουν 13 γενετικές περιοχές (loci) που εμφανίζουν ισχυρή σχέση με αυξημένο κίνδυνο είτε να μολυνθεί κάποιος από τον κορωνοϊό SARS-CoV-2, είτε να αρρωστήσει βαριά εξαιτίας του.

Η ανακάλυψη θα βοηθήσει να εντοπισθούν νέοι γενετικοί στόχοι για μελλοντικές θεραπείες. Από τις 13 γενετικές περιοχές, μία βρίσκεται κοντά στο γονίδιο FOXP4, το οποίο σχετίζεται με τον καρκίνο των πνευμόνων. Οι άνθρωποι με το εν λόγω γονίδιο έχουν αυξημένη πιθανότητα για σοβαρή Covid-19, οπότε είναι πιθανό ότι μια θεραπεία που θα «μπλοκάρει» αυτό το γονίδιο, θα αποτελεί μια εναλλακτική θεραπευτική στρατηγική. Δύο άλλες γενετικές περιοχές, που επίσης αυξάνουν τον κίνδυνο για βαριά Covid-19, σχετίζονται με τα γονίδια DPP9 (εμπλέκεται επίσης στον καρκίνο των πνευμόνων και στην πνευμονική ίνωση) και ΤΥΚ2 (εμπλέκεται σε μερικές αυτοάνοσες παθήσεις).

Οι ερευνητές θα συνεχίσουν τη γενετική μελέτη τους, ελπίζοντας να φωτίσουν ακόμη περισσότερο το γενετικό υπόβαθρο της Covid-19, το οποίο σε μερικές περιπτώσεις (ιδίως όταν υπάρχουν σπάνιες μεταλλάξεις στο ανθρώπινο DNA) μπορεί να κάνει τη διαφορά ανάμεσα στο να αρρωστήσει κάποιος με ήπια συμπτώματα ή να κινδυνεύσει να πεθάνει. Μεταξύ άλλων, οι συνεργαζόμενοι επιστήμονες θα εστιάσουν την προσοχή τους στο τι διαφοροποιεί γενετικά όσους πάσχουν από παρατεταμένα επί μήνες συμπτώματα της «μακράς Covid-19», από εκείνους που αναρρώνουν γρήγορα.

Πηγή: Nature/ ΑΠΕ-ΜΠΕ