Στον αστερισμό των αντι-συστημικών η Βουλγαρία της διαφθοράς

Οι εκλογές του περασμένου Απριλίου δεν έβγαλαν κυβέρνηση στη Βουλγαρία. Έτσι, σήμερα, Κυριακή 11 Ιουλίου, οι πολίτες της οδηγούνται πάλι στις κάλπες. Και αυτή τη φορά, ωστόσο, οι πιθανότητες για ένα πιο «καθαρό» πολιτικό σκηνικό, που θα οδηγήσει στον σχηματισμό μιας σχετικά σταθερής κυβερνητικής συμμαχίας, είναι σχετικά μικρές – αν όχι πιο μικρές από ό,τι ήταν 100 ημέρες νωρίτερα.

Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις (χωρίς αυτό να σημαίνει πως θα πέσουν μέσα), τουλάχιστον τέσσερα κόμματα θα λάβουν ποσοστό από 12,5-19%. Σε αυτά συγκαταλέγονται οι δύο παραδοσιακές δυνάμεις της χώρας – το κεντροδεξιό GERB του Μπόικο Μπορίσοφ και οι Σοσιαλιστές – ενώ τα άλλα δύο προέρχονται από τον αστερισμό του αντι-συστημισμού, με τον οποίο φλερτάρει έντονα η Βουλγαρία, που είναι σήμερα η πιο φτωχή χώρα της ΕΕ.

Ένας ακόμη σόουμαν

Το ένα από αυτά, με την ονομασία «Υπάρχει ένας τέτοιος Λαός» (ΙΤΝ), έχει ως ηγέτη τον σόουμαν Στάνισλαβ «Σλάβι» Τριφόνοφ. Στις εκλογές του Απριλίου αποτέλεσε την έκπληξη καθώς κατέλαβε την δεύτερη θέση, πίσω από το GERB, με ποσοστό 17,40% έναντι 25,80% για το κόμμα του Μπορίσοφ – του πρώην σωματοφύλακα του τελευταίου ηγέτη της «κομμουνιστικής» Βουλγαρίας, Τοντόρ Ζίφκοφ, τον οποίο πολλοί κατηγορούν ότι μετατράπηκε σε «νονό».

Αυτή τη φορά, με σύνθημα – τι άλλο; – την καταπολέμηση της διαφθοράς, το ΙΤΝ φιλοδοξεί να αναδειχθεί πρώτο. Και έτσι, ο ηγέτης του να γίνει ο επόμενος πρωθυπουργός της χώρας, ακολουθώντας τα βήματα του Ιταλού Μπέπε Γκρίλο και του Ουκρανού Βολοντίμιρ Ζελένσκι.

Για να το πετύχει, εκτός από την πρωτιά στις εκλογές, θα χρειαστεί οπωσδήποτε και συμμάχους. Θα τους αναζητήσει δε πρωτίστως στις τάξεις των άλλων δύο κομμάτων που μπορούν να χαρακτηριστούν αντισυστημικά: Της Δημοκρατικής Βουλγαρίας και του «Ξεσηκωθείτε! Έξω η Μαφία!», που φέρονται να συγκεντρώνουν ποσοστά της τάξης του 12,5% και του 5,5% αντιστοίχως.

Κυβερνητικό αδιέξοδο

Ακόμη κι έτσι, ωστόσο, τα πολιτικά μαθηματικά δεν φαίνεται να επαρκούν για τη συγκρότηση κυβέρνησης – εκτός και εάν οι «3», εκτός από τη συμφωνία μεταξύ τους (που δεν είναι δεδομένη), αναζητήσουν και τη στήριξη είτε των Σοσιαλιστών (πράγμα δύσκολο) είτε του κόμματος της τουρκικής μειονότητας που συγκεντρώνει κοντά στο 10% (πράγμα επίφοβο).

Ο ίδιος ο Μπορίσοφ δείχνει να έχει πειστεί ότι θα βρεθεί στην αντιπολίτευση. Παρ’ όλα αυτά, αισιοδοξεί για ταχεία επάνοδο. «Πιστεύω ότι σε δύο, τρεις μήνες θα αποτύχουν πλήρως στη διακυβέρνησή τους», είπε μιλώντας στους Financial Times.

Το σίγουρο είναι πως η διαφθορά δεν αποτελεί ένα φαντασιακό πρόβλημα, ούτε ευκαιριακό προεκλογικό επιχείρημα των αντιπάλων του. Είναι το τεράστιο πρόβλημα της Βουλγαρίας, καθώς την ρούφηξε σαν «κινούμενη άμμος», παρά την ένταξή της στην ΕΕ. Αυτός είναι και ο βασικός λόγος της λαϊκής κατακραυγής σε βάρος του GERB και του Μπορίσοφ – αν και η αλήθεια είναι πως ούτε οι Σοσιαλιστές γλιτώνουν από το κύμα του αντισυστημισμού.

Εθνικισμός και πόλεμος κατασκόπων

Σε αυτό το φόντο, το πολιτικό σύστημα επιλέγει το χαρτί του εθνικισμού προκειμένου να μην διαλυθεί εις τα εξ ων συνετέθη. Κάτι που αποτυπώνεται τόσο στη στάση της Σόφιας έναντι της Βόρειας Μακεδονίας και το βέτο στην έναρξη των ενταξιακών της διαπραγματεύσεων με την ΕΕ όσο και στον «πόλεμο των κατασκόπων» που έχει ξεσπάσει σε βουλγαρικό έδαφος, με πρωταγωνιστές τους Ρώσους.

Θα αποτελέσει έκπληξη εάν αυτές οι εκλογές δώσουν λύσεις στα μεγάλα αδιέξοδα. Για την ώρα, το σίγουρο είναι πως κάλπες θα στηθούν πάλι τον Σεπτέμβριο, για την εκλογή προέδρου. Και έπεται συνέχεια.