Σε δημόσια διαβούλευση το σ/ν της Επιτροπής Ανταγωνισμού

Σε δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση έως τις 20 Αυγούστου έχει τεθεί το σχέδιο νόμου του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων με τίτλο «Εκσυγχρονισμός του Δικαίου Ανταγωνισμού για την Ψηφιακή Εποχή και τροποποίηση του ν.3959/2011, ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/1 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 11ης Δεκεμβρίου 2018 «για την παροχή αρμοδιοτήτων στις αρχές ανταγωνισμού των κρατών μελών ώστε να επιβάλλουν αποτελεσματικότερα τους κανόνες και για τη διασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς».

The new Greek Competition Law Bill is available (in Greek) for comments at the Open Gov website. It culminates one and a half year of discussions, within the Law Commission, but also an extensive public debate about crucial aspects of the reforms proposed https://t.co/oLgwXyUsje

— Ioannis Lianos (@IoannisLianos) August 8, 2021

Όπως αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση «το προτεινόμενο νομοσχέδιο επιχειρεί μια διαφορετική προσέγγιση και αντιμετώπιση των απαραίτητων διαδικασιών που διασφαλίζουν το δημόσιο συμφέρον, προτείνοντας την απλούστευση τους ή και την εξάλειψή γραφειοκρατικών εμποδίων, όπου είναι ασφαλές, με στόχο την υποστήριξη του επιχειρείν».

Οι ρυθμίσεις αφορούν, αρχικά, τους οικονομικούς φορείς και επενδυτές που ασκούν ή επιθυμούν να ασκήσουν τις οικονομικές δραστηριότητες, η άσκηση των οποίων διευκολύνεται και, τελικά, μέσω της ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας και ανταγωνιστικότητας τα αποτελέσματά τους διαχέονται στο σύνολο της κοινωνίας και οικονομίας της χώρας.

Στο πλαίσιο αυτό, καλείται να συμμετάσχει στη δημόσια διαβούλευση κάθε κοινωνικός εταίρος και κάθε ενδιαφερόμενος, καταθέτοντας τις προτάσεις του για τη βελτίωση των διατάξεων του προτεινόμενου σχεδίου νόμου.

H διαδικασία της δημόσιας διαβούλευσης θα ολοκληρωθεί την 20 Αυγούστου 2021 ημέρα Παρασκευή και ώρα 22.00μμ.

Ο σκοπός του  σχεδίου νόμου

Σκοπός του σχεδίου νόμου είναι ο εκσυγχρονισμός της νομοθεσίας για την προστασία του ελεύθερου ανταγωνισμού, μέσω της ενσωμάτωσης στην ελληνική έννομη τάξη της Οδηγίας 2019/1, για την ενίσχυση των εγγυήσεων ανεξαρτησίας και των πόρων, καθώς και των εξουσιών εφαρμογής της νομοθεσίας και των προστίμων, ώστε οι αρχές ανταγωνισμού να επιβάλλουν αποτελεσματικά την ενωσιακή και την εθνική νομοθεσία περί ανταγωνισμού και να διασφαλιστεί ένας ενιαίος χώρος επιβολής των κανόνων ανταγωνισμού στην Ευρώπη.

Ταυτόχρονα, σκοπός του παρόντος είναι η επικαιροποίηση της νομοθεσίας για τον ανταγωνισμό, με την τροποποίηση και συμπλήρωση του ν. 3959/2011 (Α’ 93), λαμβάνοντας υπόψη τις εξελίξεις στην ψηφιακή οικονομία, για την προώθηση της προστασίας των δικαιωμάτων των μερών επί των διαδικασιών ενώπιον της Επιτροπής Ανταγωνισμού και την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας και της αποτρεπτικής δυνατότητας της Επιτροπής Ανταγωνισμού έναντι αντιανταγωνιστικών πρακτικών.

Μεταξύ άλλων στο σχέδιο νόμου προβλέπονται τα εξής:

«Άρθρο 2A
Κατάχρηση θέσης ισχύος σε οικοσύστημα δομικής σημασίας για τον ανταγωνισμό
1. Απαγορεύεται η καταχρηστική εκμετάλλευση της θέσης ισχύος που διαθέτει επιχείρηση σε οικοσύστημα δομικής σημασίας για τον ανταγωνισμό στην ελληνική επικράτεια.
Σε περίπτωση συνδρομής των προϋποθέσεων εφαρμογής του παρόντος άρθρου και των άρθρων 2 του παρόντος και 102 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εφαρμόζονται τα τελευταία αυτά άρθρα, κατ’ αποκλεισμό του παρόντος.
2. Για τον έλεγχο της εφαρμογής της παρ. 1 η Επιτροπή Ανταγωνισμού λαμβάνει υπόψη το επιχειρηματικό μοντέλο του οικοσυστήματος και τους κανόνες που διέπουν τις σχέσεις των εμπλεκόμενων μερών. Η Επιτροπή Ανταγωνισμού λαμβάνει επίσης υπόψη της επαρκώς αιτιολογημένους αντικειμενικούς δικαιολογητικούς λόγους που προβάλλονται και αφορούν στις σχετικές πρακτικές.
3.α) Ως «οικοσύστημα» ορίζεται: (α) ένα σύμπλεγμα αλληλένδετων και σε σημαντικό βαθμό αλληλοεξαρτώμενων οικονομικών δραστηριοτήτων διαφορετικών επιχειρήσεων με σκοπό την παροχή προϊόντων ή υπηρεσιών που επιδρούν στην ίδια ομάδα χρηστών ή (β) μία πλατφόρμα που συνδέει οικονομικές δραστηριότητες διαφορετικών επιχειρήσεων με σκοπό την παροχή ενός ή περισσότερων προϊόντων ή υπηρεσιών που επιδρά στους ίδιους χρήστες ή σε διαφορετικές ομάδες επιχειρηματικών ή τελικών χρηστών.
β) Ως «πλατφόρμα» ορίζεται η οντότητα που λειτουργεί είτε ως μεσολαβητής για συναλλαγές μεταξύ αλληλεξαρτώμενων ομάδων τελικών χρηστών και επιχειρηματικών χρηστών ή μεταξύ αλληλεξαρτώμενων ομάδων επιχειρηματικών χρηστών, είτε ως υποδομή για την ανάπτυξη και παροχή διαφορετικών αλλά αλληλένδετων προϊόντων και υπηρεσιών.
4. Ένα οικοσύστημα τεκμαίρεται ότι έχει δομική σημασία για τον ανταγωνισμό όταν η μη συμμετοχή σε αυτό επηρεάζει σημαντικά την αποτελεσματική άσκηση των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων τρίτων επιχειρήσεων. Κατά τον καθορισμό της δομικής σημασίας ενός οικοσυστήματος για τον ανταγωνισμό, λαμβάνονται ιδιαιτέρως υπόψη: (α) η οικονομική του ισχύς ή το σημαντικό μερίδιo του συγκεκριμένου οικοσυστήματος στον συνολικό κύκλο εργασιών, ή στα έσοδα ενός ή περισσοτέρων κλάδων της ελληνικής οικονομίας, (β) η πρόσβασή του σε σημαντικούς πόρους, ιδίως σε ένα σημαντικό αριθμό επιχειρηματικών χρηστών που εξαρτώνται από το οικοσύστημα για να συνδεθούν με τελικούς χρήστες ή σε ευαίσθητα δεδομένα και πληροφορίες σχετικά με τον ανταγωνισμό, (γ) η σημασία των δραστηριοτήτων του για την πρόσβαση τρίτων σε αγορές προμήθειας και πωλήσεων στην ελληνική επικράτεια.
Ανεξαρτήτως της συνδρομής των προϋποθέσεων που προβλέπονται στο προηγούμενο εδάφιο, ένα οικοσύστημα τεκμαίρεται ότι στερείται δομικής σημασίας για τον ανταγωνισμό όταν, παράλληλα με αυτό, λειτουργούν άλλα τέσσερα (4) τουλάχιστον ανεξάρτητα οικοσυστήματα, τα οποία συνιστούν βιώσιμη εναλλακτική επιλογή για τους χρήστες.
5. Ως «θέση ισχύος» σε οικοσύστημα ορίζεται η κατάσταση οικονομικής ισχύος μιας επιχείρησης, που της παρέχει την εξουσία να συμπεριφέρεται σε σημαντικό βαθμό ανεξάρτητα από τους ανταγωνιστές, τους πελάτες της και, εν γένει, τους χρήστες του οικοσυστήματος. Για τη διαπίστωση κατοχής θέσης ισχύος επιχείρησης σε οικοσύστημα, λαμβάνονται, μεταξύ άλλων, υπόψη: (α) ο έλεγχος από αυτήν αναγκαίων πόρων και υποδομών για την οικονομική δραστηριότητα άλλων επιχειρήσεων, (β) η δυνατότητά της να θεσπίζει κανόνες που ρυθμίζουν τη λειτουργία του οικοσυστήματος και την πρόσβαση τρίτων σε αυτό, (γ) η υψηλή διαπραγματευτική της ισχύς έναντι επιχειρηματικών ή τελικών χρηστών του οικοσυστήματος, (δ) η εξάρτηση από αυτή των χρηστών του οικοσυστήματος για διαμεσολαβητικές υπηρεσίες, αναγκαίες για την πρόσβασή τους σε αγορές προϊόντων και υπηρεσιών και η απουσία αντίστοιχης εναλλακτικής λύσης.
6. Για τη διαπίστωση παραβάσεων της παρ. 1 η Επιτροπή Ανταγωνισμού διεξάγει έρευνα αυτεπαγγέλτως. Εάν διαπιστώσει παράβαση, η Επιτροπή Ανταγωνισμού εκδίδει απόφαση, η οποία κοινοποιείται στην ενδιαφερόμενη επιχείρηση και με την οποία υποχρεώνεται η τελευταία να παύσει την παράβαση και να παραλείπει αυτή στο μέλλον. Με την ίδια απόφαση, η Επιτροπή Ανταγωνισμού δύναται να καλεί την επιχείρηση εντός εξήντα (60) ημερών από την κοινοποίηση αυτής, προκειμένου να προτείνει μέτρα που σκοπεύει να εφαρμόσει για να συμμορφωθεί με τρόπο αποτελεσματικό με την απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού.
7. Η Επιτροπή Ανταγωνισμού εκδίδει απόφαση εντός εκατόν είκοσι (120) ημερών από την κοινοποίηση της προηγούμενης απόφασης για τη διαπίστωση παράβασης, με την οποία καθίστανται υποχρεωτικά τα προταθέντα από την επιχείρηση μέτρα της παρ. 6.
Σε περίπτωση που δεν κρίνει τα προταθέντα μέτρα ως κατάλληλα, η Επιτροπή Ανταγωνισμού δύναται, κατόπιν ακρόασης της επιχείρησης, να επιβάλει μέτρα συμπεριφοράς πρόσφορα και αναγκαία για την παύση της παράβασης αναλόγως του είδους και της βαρύτητας αυτής και του επιχειρηματικού μοντέλου του συγκεκριμένου οικοσυστήματος.
8. Η Γενική Διεύθυνση της Επιτροπής Ανταγωνισμού μπορεί να εκκινήσει διαδικασία ελέγχου συμμόρφωσης προς την απόφαση της παρ. 7 και η Επιτροπή Ανταγωνισμού να εκδώσει απόφαση ως προς τη συμμόρφωση της επιχείρησης.

Με την απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού και εφόσον διαπιστωθεί η μη συμμόρφωση της επιχείρησης, αυτή υποχρεώνεται να παύσει τη μη συμμόρφωση και να παραλείπει αυτήν στο μέλλον, μπορεί δε, να της επιβληθεί και πρόστιμο σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 25Β.».

Πρόστιμα

1. Το πρόστιμο των περ. δ’, ε’, στ’ και ζ΄ της παρ. 1 του άρθρου 25 πρέπει να είναι αποτελεσματικό, αναλογικό και αποτρεπτικό, μπορεί δε να φθάνει μέχρι ποσοστού δέκα τοις εκατό (10%) του συνολικού παγκόσμιου κύκλου εργασιών της επιχείρησης κατά την προηγούμενη της έκδοσης της απόφασης χρήση. Σε περίπτωση ομίλου εταιρειών, για τον υπολογισμό του προστίμου, λαμβάνεται υπόψη ο συνολικός παγκόσμιος κύκλος εργασιών του ομίλου. Για τον καθορισμό του ύψους του προστίμου λαμβάνονται υπόψη η σοβαρότητα, η διάρκεια, η γεωγραφική έκταση της παράβασης, η διάρκεια και το είδος της συμμετοχής στην παράβαση της συγκεκριμένης επιχείρησης,

Εφόσον είναι δυνατόν να υπολογιστεί το ύψος του οικονομικού οφέλους της επιχείρησης από την παράβαση, το ύψος του επιβαλλόμενου προστίμου δεν μπορεί να είναι μικρότερο από αυτό, ακόμα και αν υπερβαίνει το ποσοστό που ορίζεται στο πρώτο εδάφιο. Για τον σκοπό επιβολής του προστίμου, η έννοια της επιχείρησης καταλαμβάνει τις μητρικές εταιρείες, στο πλαίσιο ενιαίας οικονομικής οντότητας, τους μερικώς και ολικώς καθολικούς διαδόχους σε περίπτωση εταιρικών μετασχηματισμών και τους αποκτώντες την επιχείρηση μετά από την τέλεση της παράβασης, εφόσον ο παραβάτης αδυνατεί να καταβάλει το επιβληθέν πρόστιμο ή άλλη χρηματική ποινή κατά τον χρόνο της επιβολής τους.

2. Η Επιτροπή Ανταγωνισμού μπορεί, με απόφασή της, να επιβάλει χρηματικές κυρώσεις ανά ημέρα μη συμμόρφωσης, η οποία καθορίζεται αναλογικά προς τον μέσο ημερήσιο συνολικό παγκόσμιο κύκλο εργασιών της επιχείρησης ή της ένωσης επιχειρήσεων κατά την προηγούμενη της έκδοσης της απόφασης οικονομική χρήση με ανώτατο όριο το 3% αυτού του κύκλου εργασιών και υπολογίζονται από την ημερομηνία που ορίζει η απόφαση της Επιτροπής.

3. Η Επιτροπή Ανταγωνισμού συνεκτιμά ως ελαφρυντική περίσταση, κατά τον καθορισμό του ύψους του προστίμου, τυχόν αποζημιώσεις που έχουν καταβληθεί στους ζημιωθέντες από την εξετασθείσα αντιανταγωνιστική πρακτική, ή σε σημαντικό αριθμό αυτών, στο πλαίσιο συναινετικού διακανονισμού. Αν ο συναινετικός διακανονισμός εκκρεμεί, η Επιτροπή Ανταγωνισμού δύναται να αναστείλει την έκδοση της απόφασης περί επιβολής του προστίμου για χρονικό διάστημα όχι μεγαλύτερο των τριών (3) μηνών.

4. Όταν η παράβαση που διέπραξε η ένωση επιχειρήσεων συνδέεται με τις δραστηριότητες των μελών της, το πρόστιμο μπορεί να ανέρχεται μέχρι ποσοστού δέκα τοις εκατό (10%) του συνολικού παγκόσμιου κύκλου εργασιών των μελών αυτής κατά την προηγούμενη της έκδοσης της απόφασης χρήση. Αν επιβάλλεται πρόστιμο σε ένωση επιχειρήσεων, λαμβανομένου υπόψη του συνολικού κύκλου εργασιών των μελών της, και η ένωση δεν είναι αξιόχρεη, η ένωση είναι υποχρεωμένη να ζητήσει εισφορές από τα μέλη της, προκειμένου να καλύψει το ποσό του προστίμου. Εάν δεν δοθούν εισφορές μέσα στην προθεσμία που έχει ορισθεί, η Επιτροπή Ανταγωνισμού μπορεί να απαιτήσει την καταβολή του προστίμου απευθείας από καθεμία από τις επιχειρήσεις, οι εκπρόσωποι των οποίων ανήκαν στα εμπλεκόμενα όργανα λήψης αποφάσεων της ένωσης. Όταν η Επιτροπή Ανταγωνισμού έχει απαιτήσει πληρωμή σύμφωνα με το προηγούμενο εδάφιο, μπορεί, εφόσον είναι απαραίτητη για την εξασφάλιση της ολοσχερούς πληρωμής του προστίμου, να απαιτήσει πληρωμή του υπολοίπου από οποιοδήποτε μέλος της ένωσης που είχε ενεργή δράση στην αγορά στην οποία συνέβη η παράβαση. Η Επιτροπή Ανταγωνισμού δεν απαιτεί πληρωμή βάσει των προηγούμενων εδαφίων από επιχειρήσεις που αποδεικνύουν ότι δεν εφάρμοσαν την παράνομη απόφαση της ένωσης διότι είτε δεν είχαν αντιληφθεί την ύπαρξή της είτε αποστασιοποιήθηκαν ενεργά από αυτήν πριν αρχίσει η Επιτροπή Ανταγωνισμού να διερευνά την υπόθεση. Η οικονομική ευθύνη κάθε επιχείρησης όσον αφορά στην καταβολή του προστίμου δεν υπερβαίνει το δέκα τοις εκατό (10%) του συνολικού παγκόσμιου κύκλου εργασιών κατά την προηγούμενη της έκδοσης της απόφασης οικονομική χρήση.

5. Υπεύθυνοι για την τήρηση των άρθρων 1, 2, 5 έως 10 και των παρ. 5 και 6 του άρθρου 11 11 του παρόντος, καθώς και των άρθρων 101 και 102 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι επί ατομικών επιχειρήσεων οι επιχειρηματίες, επί αστικών και εμπορικών εταιρειών και κοινοπραξιών οι διαχειριστές τους και όλοι οι ομόρρυθμοι εταίροι, ειδικώς δε επί ανωνύμων εταιρειών τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου και τα αρμόδια για την υλοποίηση των σχετικών αποφάσεων πρόσωπα. Διορισμός άλλου υπευθύνου για την παράβαση των κανόνων ανταγωνισμού απαγορεύεται. Επί αποφάσεων συλλογικών οργάνων της επιχείρησης που ελήφθησαν κατά πλειοψηφία ευθύνονται μόνον οι υπερψηφήσαντες. Τα παραπάνω φυσικά πρόσωπα ευθύνονται με την προσωπική τους περιουσία εις ολόκληρον με το οικείο νομικό πρόσωπο, για την καταβολή του ποσού. Η Επιτροπή Ανταγωνισμού μπορεί να επιβάλει στα παραπάνω φυσικά πρόσωπα, μετά από προηγούμενη ακρόασή τους και αυτοτελές πρόστιμο από διακόσιες χιλιάδες (200.000) έως δύο εκατομμύρια (2.000.000) ευρώ εφόσον αποδεδειγμένα συμμετείχαν σε προπαρασκευαστικές πράξεις, στην οργάνωση ή τη διάπραξη της παράνομης συμπεριφοράς της επιχείρησης. Για την επιμέτρηση του προστίμου λαμβάνονται ιδιαιτέρως υπόψη η θέση τους στην επιχείρηση και ο βαθμός συμμετοχής τους στην παράνομη πράξη.