Νέο Σύμφωνο Σταθερότητας – «Ο ευρωπαϊκός νότος απέδειξε πως δεν χρειάζεται λιτότητα αλλά προοπτική»

«Δεν υπάρχει ανάπτυξη χωρίς κοινωνική συνοχή, στη μετά covid εποχή απαιτείται σταθερός βηματισμός τόσο στο μέτωπο της οικονομίας όσο και σε αυτό της δημόσιας υγείας. Θα επιμείνουμε στη στρατηγική της πειθούς, ώστε να εμβολιαστούν όσο το δυνατόν περισσότεροι πολίτες. Το άμεσο στοίχημα είναι να συνεχιστεί η οικονομική πρόοδος παράλληλα με την αύξηση των εμβολιασμών» υπογράμμισε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης στις δηλώσεις του στο πλαίσιο της 8ης Συνόδου Κορυφής των ηγετών των χωρών του Νότου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUMED9 ). Πρόσθεσε μάλιστα, ότι το «επόμενο που θα μας απασχολήσει είναι το νέο Σύμφωνο σταθερότητας. Ο ευρωπαϊκός νότος απέδειξε πως δεν χρειάζεται λιτότητα αλλά προοπτική».

Ο κ. Μητσοτάκης επίσης τόνισε ότι συζητήθηκαν κατά τη διάρκειας της 8ης Συνόδου Κορυφής της EUMED 9 η κοινωνική και οικονομική ατζέντα για την Ευρώπη και η μετάβαση στην μετά covid εποχή.

Ο πρωθυπουργός επανέλαβε την ξεκάθαρη αντίθεσή του σε νέα lockdown λέγοντας πως «δεν μπορούν να ανασταλούν οι οικονομικές δραστηριότητες. Οι χώρες μας (σ.σ. εννοεί τις ευρωμεσογειακές χώρες) έχουν τεθεί σε τροχιά ανάπτυξης».

Η οικονομική πρόοδος πρέπει να συμβαδίσει παράλληλα με την εξάπλωση των εμβολιασμών προσέθεσε ο κ. Μητσοτάκης επισημαίνοντας ταυτόχρονα ότι «το νέο σύμφωνο σταθερότητας πρέπει να αξιοποιεί τα θετικά του προηγούμενου και να αποφύγει τις αστοχίες του».

Θεμελιώδης προτεραιότητα σε όλο το εύρος της Μεσογείου χαρακτήρισε την ασφάλεια ο Κυριάκος Μητσοτάκης κάνοντας σαφείς και ρητές αναφορές στο Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας. Στο πλαίσιο αυτό ο πρωθυπουργός κάλεσε την Τουρκία να εγκαταλείψει την επιθετική συμπεριφορά και έστειλε σαφή μηνύματα και για το προσφυγικό.

«Είναι καιρός η Τουρκία να εγκαταλείψει την επιθετική συμπεριφορά ειδικά στην Κύπρο, την Ελλάδα και γενικά στη Μεσόγειο» τόνισε ο κ. Μητσοτάκης και πρόσθεσε ότι «τα μεσογειακά κράτη της Ευρώπης στέλνουν το δικό τους μήνυμα».

Ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε σε «υβριδικές απειλές» και σε αυτές συμπεριέλαβε την «εκμετάλλευση προσφυγικών ροών» τονίζοντας ότι η βούληση των χωρών του Ευρωπαϊκού Νότου είναι ξεκάθαρη και υπογράμμισε ότι «σήμερα είναι επιτακτική η ανάγκη για την εξάρθρωση των παράνομων δικτύων διακίνησης ανθρώπων».

Στην κατεύθυνση αυτή μίλησε για συνεργασία με την Τουρκία προκειμένου να μείνουν κοντά στις εστίες τους οι πρόσφυγες από Αφγανιστάν. «Δεν θα επιτρέψουμε την επανάληψη των φαινομένων του 2015».

Ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε αρχικά στο ζήτημα της κλιματικής αλλαγής τονίζοντας ότι οι καταστροφικές φωτιές του καλοκαιριού δεν άφησαν αλώβητη καμία μεσογειακή χώρα την ώρα που ο ευρωπαϊκός βορράς αντιμετώπιζε πλημμύρες.

Στο πλαίσιο αυτό σημείωσε ότι «κοινός ο κίνδυνος και κοινή η άμυνα μας. Η διακήρυξη είναι σαφής. Συντονιζόμαστε οι 9 χώρες για να προστατεύσουμε τις θάλασσές μας και τα δάση μας».

Μάλιστα ο πρωθυπουργός μίλησε για κοινή προσπάθεια των ευρωπαϊκού νότου να αντιμετωπιστούν σε ευρωπαϊκό επίπεδο οι αυξήσεις στο φυσικό αέριο που έχουν επιπτώσεις στην τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος.

Δήλωση του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη μετά την ολοκλήρωση των εργασιών της Συνόδου Κορυφής EUMED 9*

Κυρίες και κύριοι,

Με ξεχωριστή χαρά υποδέχομαι σήμερα, στην Αθήνα, τους επτά αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων του Ευρωπαϊκού Νότου, όπως και τον Υπουργό Εξωτερικών που εκπροσωπεί τον φίλο Πρωθυπουργό της Πορτογαλίας. Και για πρώτη φορά, μάλιστα, συμμετέχουν και οι Πρωθυπουργοί της Σλοβενίας και της Κροατίας.

Η 8η Σύνοδος λοιπόν του MED 9, όπως ονομάζεται από εδώ και στο εξής, είναι γεγονός. Και με τα συμπεράσματά της να καθρεφτίζονται και στο χώρο που σήμερα μας φιλοξενεί. Ένα εμβληματικό τοπόσημο της σύγχρονης Αθήνας, έτοιμης να αναμετρηθεί με το μέλλον, πάντα όμως κάτω από την αύρα της αιώνιας πυξίδας μας, της Ακρόπολης, και δίπλα στο κύμα της θάλασσας που μας ενώνει όλους, τη Μεσόγειο.

Δεν πιστεύω ότι πρόκειται για απλούς συμβολισμούς αλλά για κρίσιμες αντιστίξεις στα πραγματικά ζητούμενα της συγκυρίας. Γιατί στην πόλη όπου γεννήθηκε, η Δημοκρατία καλείται τώρα να αναβαθμιστεί για να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις του αυταρχισμού και του λαϊκισμού. Ενώ η Μεσόγειος του πολιτισμού, των ανοιχτών οριζόντων και της ευημερίας, μάς ζητά να προστατεύσουμε την ειρήνη και την ασφάλεια γύρω της, αλλά και την ίδια την ισορροπία στο οικοσύστημα που ζει στα νερά της.

Ακριβώς γι’ αυτό και η Ελλάδα πρόσθεσε στην ατζέντα μας το κρίσιμο ζήτημα της κλιματικής κρίσης και η παρουσία της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Ursula von der Leyen, στη σχετική συζήτηση, υπογραμμίζει την προτεραιότητα που έχει το θέμα και που απασχολεί συνολικά τα κράτη-μέλη της Ένωσής μας.

Ειδικά οι καταστροφικές φωτιές του φετινού καλοκαιριού, που χτύπησαν ιδιαίτερα την Ελλάδα, την Ιταλία, την Κύπρο, δεν άφησαν τελικά αλώβητη καμία μεσογειακή χώρα. Την ίδια ώρα βέβαια που ο ευρωπαϊκός Βορράς δοκιμαζόταν από θανατηφόρες πλημμύρες. Είναι η καλύτερη απόδειξη, η ισχυρότερη απόδειξη, ότι η περιβαλλοντική κρίση μάς αφορά όλους. Είναι και ένα σήμα συναγερμού ότι αυτή αποβιβάστηκε ήδη στις ακτές μας.

Και καθώς ο κίνδυνος είναι κοινός, κοινή θα πρέπει να είναι και η άμυνά μας. Οι κατευθύνσεις που δίνει, λοιπόν, η Διακήρυξη των Αθηνών για το περιβάλλον, που προσυπογράψαμε, σήμερα είναι σαφείς. Συντονιζόμαστε οι εννέα χώρες του ευρωπαϊκού Νότου για να προστατεύσουμε τα δάση μας και τις θάλασσές μας.

Διεκδικούμε -και συμφωνήσαμε σε αυτό- έναν ισχυρότερο μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας. Προχωρούμε στην ανταλλαγή τεχνολογίας και μέσων πρόληψης για να αντιμετωπίσουμε τις επιθέσεις της φύσης. Προωθούμε, προφανώς, τους ευρωπαϊκούς στόχους, τη γρήγορη απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, τις επενδύσεις σε ήπιες πηγές ενέργειας, την προστασία της θάλασσας από τη μόλυνση και -όπως συζητήσαμε και με τον φίλο Emmanuel Macron στη Μασσαλία- από την υπεραλίευση.

Και βέβαια ζητάμε να αντιμετωπίσουμε και από κοινού, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, την πρόκληση των αυξημένων τιμών του φυσικού αερίου καθώς αυτές έχουν επιπτώσεις τελικά στις τιμές του ρεύματος για όλες τις οικονομίες μας.

Φίλες και φίλοι, τα νέα στοιχήματα δεν επισκιάζουν, ωστόσο, τις παλιές προκλήσεις. Και από αυτές που εξετάσαμε επιτρέψτε μου πολύ σύντομα να επισημάνω μόνο ορισμένες.

Θεμελιώδης προτεραιότητα όλων μας παραμένει η ασφάλεια και η σταθερότητα σε όλο το εύρος της Μεσογείου, με βάση πάντα το Διεθνές Δίκαιο, τη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας που οι χώρες μας, όλες, έχουν υπογράψει και τιμούν. Και την εφαρμογή της οποίας βέβαια όχι απλά απαιτούν, αλλά και εγγυώνται.

Αυτό αφορά όλες τις χώρες, αφορά και τη γειτονική Τουρκία, η οποία είναι καιρός πια να εγκαταλείψει την επιθετική συμπεριφορά απέναντι στην Κύπρο, στην Ελλάδα, αλλά και συνολικά στην περιοχή. Οι σχέσεις της Ευρώπης με την Άγκυρα, άλλωστε, καταγράφονται πια αναλυτικά σε όλα τα πρόσφατα συμπεράσματα των Ευρωπαϊκών Συμβουλίων και τώρα στέλνουν και τα μεσογειακά κράτη το δικό τους μήνυμα.

Πρόκειται για μία ακόμα παράμετρο η οποία αναδεικνύει την αναγκαιότητα της στρατηγικής αυτονομίας της Ευρώπης, τη χάραξη του δικού της δρόμου στην άμυνα, στην ασφάλεια, στην ενέργεια, στην οικονομία, στην υγεία.

Είναι προβλήματα που θέτουν, πια, επιτακτικά στο τραπέζι τα ίδια τα γεγονότα αλλά και οι πρόσφατες αναδιατάξεις στην παγκόσμια σκακιέρα. Είναι μία επιλογή που, προφανώς, προϋποθέτει νέους συνδυασμούς στο πλέγμα των συμμαχιών μας. Αλλά προβάλει, πλέον, ως αδήριτος στόχος και για την επίτευξή του η Ελλάδα θα βρεθεί στην πρώτη γραμμή.

Η πολιτική μας διακήρυξη είναι επίσης ξεκάθαρη απέναντι σε υβριδικές απειλές, όπως η εκμετάλλευση των μεταναστευτικών ροών και η μετατροπή τους σε μοχλό πίεσης για άλλους στόχους. Είναι κάτι που παραβιάζει, προφανώς, τα δικαιώματα του ανθρώπου, ένα ζήτημα το οποίο αποκτά όμως νέα χαρακτηριστικά στη σκιά των πρόσφατων εξελίξεων στο Αφγανιστάν.
Συνεπώς, σήμερα περισσότερο παρά ποτέ, είναι επιτακτική η εξάρθρωση των παράνομων δικτύων διακίνησης ανθρώπων. Τα εξωτερικά σύνορα της Ευρώπης πρέπει να προστατευτούν και ναι, πρέπει να εντατικοποιηθεί και η συνεργασία μας με χώρες που βρίσκονται πιο κοντά στο Αφγανιστάν, όπως η Τουρκία, προκειμένου οι πρόσφυγες να μπορούν να μείνουν πιο κοντά στις εστίες τους.

Ένα, όμως, είναι βέβαιο. Δεν θα επιτρέψουμε την επανάληψη του φαινομένου των ανεξέλεγκτων μεταναστευτικών ροών που βιώσαμε το 2015.

Ο Ευρωπαϊκός Πυλώνας Κοινωνικών Δικαιωμάτων ήταν και αυτό θέμα στην ατζέντα μας. Αναγνωρίζουμε ότι δεν υπάρχει ανάπτυξη χωρίς κοινωνική συνοχή, δεν υπάρχει όμως ούτε ατομική ευημερία χωρίς ασφαλείς και ακμαίους πολίτες.

Συνεπώς, η μετά Covid εποχή απαιτεί σταθερό βηματισμό, τόσο στο μέτωπο της δημόσιας υγείας όσο και σε εκείνο της οικονομίας. Σχετικά με το πρώτο χαιρετήσαμε την ευρωπαϊκή εμβολιαστική στρατηγική και δεν υπάρχει πια καμία αμφιβολία ότι ο κίνδυνος σε όλες τις χώρες μας περιορίζεται πρωτίστως στους πολίτες που δεν έχουν εμβολιαστεί. Θα επιμείνουμε σε αυτήν, θα επιμείνουμε να κερδίσουμε την μάχη της πειθούς, γιατί η πρόκληση της προστασιας της δημόσιας υγείας παραμένει πανευρωπαϊκή.

Σε ό,τι αφορά το δεύτερο, νομίζω ότι κοινή μας θέση είναι ότι η οικονομική και κοινωνική δραστηριότητα δεν μπορούν να ανασταλούν για ακόμα μια φορά στις χώρες μας. Πολύ περισσότερο όταν όλες οι χώρες του μεσογειακού Νότου -από τις πρώτες και η Ελλάδα- έχουν ήδη τεθεί σε τροχιά ανάπτυξης.

Το άμεσο στοίχημα, λοιπόν, είναι να συνεχιστεί η οικονομική πρόοδος παράλληλα με την εξάπλωση των εμβολιασμών, ενώ το επόμενο που θα μας απασχολήσει σε λίγο καιρό θα είναι το νέο Σύμφωνο Σταθερότητας. Θα πρέπει να αξιοποιεί θετικά τις εμπειρίες του προηγούμενου, αποφεύγοντας όμως τις αστοχίες του. Άλλωστε, ειδικά ο ευρωπαϊκός Νότος απέδειξε ότι δεν έχει ανάγκη από λιτότητα αλλά προοπτική και αυτήν είμαστε έτοιμοι να υπηρετήσουμε.

Κυρίες και κύριοι, κλείνω με την εξής παρατήρηση: Ο Νότος της Ευρώπης έχει την παράδοση του παρελθόντος, έχει την ισχύ του παρόντος, αλλά και τη δυναμική του μέλλοντος. Μπορεί, λοιπόν, να μεταφέρει τη δροσιά της Μεσογείου στην Κεντρική, την Ανατολική, τη Βόρεια πλευρά της κοινής μας πατρίδας, δίνοντας έτσι νέα πνοή στην ταυτότητά της.

Ο ιστορικός Φερνάν Μπροντέλ, ανέφερε “dans son paysage physique comme dans son paysage humain, la Méditerranée hétéroclite se présente dans nos souvenirs comme une image cohérente, comme un système où tout se mélange et se recompose en une unité originale” (“στο φυσικό όπως και στο ανθρώπινο τοπίο της, η ποικιλομορφη Μεσόγειος εμφανίζεται στις αναμνήσεις μας ως μια συνεκτική εικόνα, ως ένα σύστημα όπου όλα συγχέονται και ανασυντίθενται σε μια αυθεντική ενότητα”).

Ενώ ο Έλληνας ποιητής Γιώργος Σεφέρης, παραλαμβάνοντας το Νόμπελ το 1963, τόνιζε ότι “σε αυτόν τον κόσμο που ολοένα στενεύει, ο καθένας χρειάζεται τους άλλους”.

Ακολουθώντας, λοιπόν, τα λόγια αυτών των δύο σπουδαίων ανθρώπων του πνεύματος, την ανάγκη για δημιουργική σύνθεση λοιπόν που προκύπτει από την κοινή δράση, νομίζω πως θα βρούμε το δρόμο που αξίζουν οι χώρες μας, η Μεσόγειος και η Ευρώπη την τρίτη δεκαετία του 21ου αιώνα.