Η πρώτη διατλαντική κρίση της εποχής Mπάιντεν

Η δημιουργία του συμφώνου ασφαλείας του Ειρηνικού που ανακοινώθηκε την περασμένη εβδομάδα προκαλώντας την πρώτη μεγάλη κρίση ανάμεσα στη Γαλλία και τις ΗΠΑ είναι η πιο σοβαρή μέχρι σήμερα απόδειξη ότι το στρατηγικό ενδιαφέρον της Ουάσιγκτον επικεντρώνεται κατά μείζονα λόγο στον ανταγωνισμό με την Κίνα.

Υπάρχουν πολλά πρώτα συμπεράσματα που θα πρέπει να απασχολήσουν τους συμμάχους των ΗΠΑ στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ.

Ένα πρώτο συμπέρασμα είναι αυτοί οι δύο οργανισμοί δεν αντέδρασαν! Και ως προς το ΝΑΤΟ αυτή η μη αντίδραση είναι αναμενόμενη αφού οι ΗΠΑ και η Βρετανία είναι χώρες – μέλη αλλά η εκκωφαντική σιωπή της ΕΕ πρέπει να προβληματίσει όλους όσοι ομνύουν στη στρατηγική αυτονομία της και την αμυντική απεξάρτηση από τις ΗΠΑ. Όπως χαρακτηριστικά έγραψε στο Twitter ο πρώην πρεσβευτής της Γαλλίας στην αμερικανική πρωτεύουσα Araud, η γερμανική εταιρεία κατασκευής υποβρυχίων μάλλον δεν δυσαρεστήθηκε από αυτή την εξέλιξη.

Ένα δεύτερο συμπέρασμα λοιπόν είναι ότι όσο οι ευρωπαϊκές χώρες έχουν ανταγωνιστικά συμφέροντα στην αμυντική βιομηχανία, κοινή ευρωπαϊκή άμυνα δεν μπορεί να υπάρξει. Όπως επίσης δεν μπορεί να υπάρξει κοινή εξωτερική πολιτική όσο δεν υπάρχει ταύτιση προτεραιοτήτων. Οι Βαλτικές χώρες, για παράδειγμα, μαζί με την Πολωνία, την Ρουμανία, βάζουν πάνω και πρώτα απ’ όλα την αντιπαράθεση με τη Ρωσία, χώρες όπως η Ελλάδα και η Κύπρος το πρόβλημα με την Τουρκία.

Ένα τρίτο συμπέρασμα είναι ότι παρά την υπερβολική αντίδραση της Γαλλίας λόγω της απώλειας ενός αμυντικού συμβολαίου, υπάρχει ένα πραγματικό ζήτημα στρατηγικού προσανατολισμού: Oι ΗΠΑ θεωρούν ότι πρέπει εγκαίρως να αντιμετωπίσουν την Κίνα πριν αυτή καταστεί οικονομικά και στρατιωτικά τόσο ισχυρή που να μην είναι εφικτό πλέον να αντιμετωπισθεί με μη στρατιωτικά μέσα. Οι ευρωπαϊκές χώρες, κυρίως η Γερμανία, δεν ταυτίζονται με τη θέση αυτή καθώς δεν επιθυμούν να διαταράξουν τις οικονομικές τους σχέσεις με την Κίνα.

Αυτή η διάσταση απόψεων και συμφερόντων θα καθορίσει τις ευρωατλαντικές σχέσεις το επόμενο διάστημα και αν δεν υπάρξει σύγκλιση οι ΗΠΑ είναι πιθανόν να ενισχύσουν τα ερείσματα τους στον Ειρηνικό διευρύνοντας τη νέα συμμαχία με άλλες χώρες της νοτιοανατολικής Ασίας. Θα γίνει αυτό σε βάρος της άμυνας της Ευρώπης;

Είναι πολύ πιθανό αν η Ουάσιγκτον κρίνει ότι δεν μπορεί να υποστηρίξει την άμυνα των Ευρωπαίων σε βάρος της δικής της άμυνας στον Ειρηνικό. Αυτό σημαίνει ότι οι Ευρωπαίοι θα πρέπει να υποστηρίξουν με δικά τους μέσα, οικονομικά και στρατιωτικά, την υπεράσπιση των εδαφών και των πληθυσμών τους. Θα πρόκειται για ένα πολύ άγριο ξύπνημα αφού ευρωπαϊκή άμυνα χωρίς αμερικανική συνδρομή θα εκτινάξει τα κόστη με μεγάλες συνέπειες σε άλλες πολιτικές της ΕΕ, κυρίως τις κοινωνικές. Δεν βρισκόμαστε ακόμη εκεί αλλά των φρονίμων τα παιδιά πριν πεινάσουν μαγειρεύουν…