Πορτογαλία – Το αδιέξοδο για τον προϋπολογισμό οδηγεί σε πρόωρες εκλογές

Το χειρότερο σενάριο επιβεβαιώθηκε στην Πορτογαλία, καθώς η Βουλή απέρριψε το σχέδιο προϋπολογισμού που είχε καταθέσει η κυβέρνηση μειοψηφίας του Σοσιαλιστή Αντόνιο Κόστα. Με τον τρόπο αυτό η χώρα μπαίνει σε πολιτικές περιπέτειες μετά από μια εξάχρονη περίοδο ηρεμίας, με ορατό το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών τους επόμενους μήνες.

Η εξέλιξη δεν ήταν αιφνιδιαστική δεδομένου πως τα δύο μικρά αριστερά κόμματα που στήριζαν στη Βουλή τους Σοσιαλιστές, το Κομμουνιστικό Κόμμα και το ριζοσπαστικό Αριστερό Μπλοκ, είχαν εκφράσει σοβαρές ενστάσεις με τον προϋπολογισμό και είχαν απειλήσει πως θα τον καταψηφίσουν.

Γιατί διαφώνησαν τα αριστερά κόμματα

Παρά το γεγονός πως ο νέος προϋπολογισμός περιλάμβανε και κάποια ευνοϊκά μέτρα όπως η μείωση του φόρου εισοδήματος και η ενίσχυση των επενδύσεων, ουσιαστικά έβαζε τη χώρα και πάλι σε τροχιά «νοικοκυρέματος» των δημοσιονομικών της με στόχο τη μείωση του ελλείμματος από το 4,3% φέτος στο 3,2%. Ο Πορτογάλος πρωθυπουργός ισχυριζόταν πως δεν θα έθετε σε κίνδυνο τη διεθνή αξιοπιστία της οικονομίας, που έκανε τόση πρόοδο τα τελευταία χρόνια, επιτρέποντας στα χρέη και τις μαύρες τρύπες να διογκωθούν και πάλι.

Οι τροποποιήσεις αυτές έβρισκαν αντίθετα τα αριστερά κόμματα και ο Πορτογάλος πρωθυπουργός δεν μπόρεσε να τους μεταπείσει. Έτσι σε συνδυασμό και με τη δεδομένα αρνητική ψήφο της δεξιάς αντιπολίτευσης, ο προϋπολογισμός απερρίφθη.

Η επόμενη μέρα 

Με την απόρριψη του προϋπολογισμού, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είναι υποχρεωμένος να προχωρήσει στη διάλυση της βουλής και να δώσει εντολή για προετοιμασία της χώρας για πρόωρες εκλογές, δύο χρόνια πριν το προγραμματισμένο. Ωστόσο, δεν υπάρχει σφιχτά καθορισμένο χρονοδιάγραμμα από το Σύνταγμα. Κοινώς η όλη διαδικασία και οι συνομιλίες που θα ξεκινήσουν θα πάρουν πολύ χρόνο, αρκετές εβδομάδες, αν όχι μήνες. Πάντως, από τη στιγμή που ο Πρόεδρος υπογράψει το διάταγμα διάλυσης της Βουλής, οι κάλπες θα πρέπει να στηθούν εντός 60 ημερών.

Στο μεταξύ, πολλά μπορούν να ανατραπούν. Ο ίδιος ο Αντόνιο Κόστα που έσπευσε να διευκρινίσει ότι δεν πρόκειται να παραιτηθεί, διατηρεί το δικαίωμα να παρουσιάσει ένα νέο σχέδιο προϋπολογισμού. Τα δύο αριστερά κόμματα υποστήριξαν πως ένα διαφορετικό κείμενο μπορεί να διασφάλιζε τη στήριξη τους. Ωστόσο έχει δηλώσει επίσης έτοιμος να πάει σε εκλογές, αν χρειαστεί, ξεκαθαρίζοντας πως σκοπεύει να παραμείνει στο τιμόνι του κόμματος.

Σε κάθε περίπτωση μια πρόωρη κάλπη δεν είναι διόλου βέβαιο ότι θα λύσει το αδιέξοδο δημιουργώντας ένα σαφέστερο πολιτικό τοπίο. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν τους Σοσιαλιστές γύρω στο 36%, διατηρώντας λίγο-πολύ τις δυνάμεις τους σε σχέση με τις εκλογές του 2019. Η βασική αντιπολίτευση των Σοσιαλδημοκρατών κινείται στο 27%. Όμως, τα αριστερά κόμματα συγκεντρώνουν μονοψήφια ποσοστά και φαίνεται να χάνουν έδρες. Μόνος κερδισμένος εμφανίζεται το εθνικιστικό κόμμα Τσέγκα του Αντρέ Βεντούρα, που έχει ανέβει πλέον στην τρίτη θέση. Αυτό σημαίνει πως, όχι μόνο δεν υπάρχει προοπτική αυτοδύναμης κυβέρνησης, αλλά μοιάζει ακόμη πιο δύσκολη η επίτευξη μιας κυβέρνησης-συνασπισμού.