Οι τρεις έφηβοι το ονόμασαν έργο Gilgamesh, από το επικό ποίημα από την αρχαία Μεσοποταμία στο οποίο ο ομώνυμος βασιλιάς αναζητά το μυστικό της αιώνιας ζωής. Πριν από σχεδόν 40 χρόνια, μεγαλώνοντας στη Γερμανία, ο Στιβ Χόρβατ, ο δίδυμος αδερφός του Μάρκους και ο φίλος τους Γιοργκ Τσίμερμαν υποσχέθηκαν να αφιερώσουν την καριέρα τους στην επέκταση της ανθρώπινης ζωής. «Πάντα ένιωθα ότι η ανθρώπινη ζωή είναι πολύ μικρή», λέει ο Στιβ, τώρα 54 ετών και γενετιστής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Λος Άντζελες.

Ο Μάρκους έγινε ψυχίατρος και ο Γιοργκ ερευνητής τεχνητής νοημοσύνης (AI). Ο Στιβ έμεινε πιστός σε αυτό το όραμα, αναπτύσσοντας μια τεχνική για τη μέτρηση της βιολογικής ηλικίας των κυττάρων. Το ρολόι Χόρβατ, ένας ευρέως χρησιμοποιούμενος βιοδείκτης της γήρανσης, είναι μια από μια σειρά ανακαλύψεων τις τελευταίες δύο δεκαετίες που προάγουν την επιστήμη της παράτασης της ζωής. Οι βιολόγοι έχουν βρει τρόπους επαναπρογραμματισμού των γηρασμένων κυττάρων για να τα κάνουν ξανά νέα, χρησιμοποιώντας αυτές τις τεχνικές για να βοηθήσουν στην αποκατάσταση της όρασης σε γηρασμένα ποντίκια. Μια εταιρεία κυνηγά τη μακροζωία αναζωογονώντας το ανοσοποιητικό σύστημα, μια παρέμβαση που έχει σχεδιαστεί για να αποκρούει ασθένειες όπως η Covid-19 που πλήττουν μεγαλύτερα σε ηλικία, εξασθενημένα σώματα.

Η προσπάθεια να γίνει ο θάνατος προαιρετικός – ή τουλάχιστον ουσιαστικά να τον αναβάλει πέρα ​​από τα τρέχοντα πρότυπα – δεν είναι πλέον μια περιθωριακή επιδίωξη όπως όταν οι Χόρβατ δεσμεύτηκαν σε αυτό σαν παιδιά, αλλά μια προσπάθεια βιοτεχνολογίας πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων που προσελκύει κορυφαίους επιστήμονες, συμπεριλαμβανομένων βραβευθέντων με Νόμπελ. Η γήρανση έχει ακόμη και τον δικό της κωδικό, τον MG2A, στην πρόσφατα αναθεωρημένη Διεθνή Ταξινόμηση Ασθενειών (ICD-11), τη Βίβλο της ιατρικής. Η αναθεώρηση, που ουσιαστικά επαναπροσδιορίζει την προχωρημένη ηλικία ως ασθένεια, εμπνέει την ιδέα ότι η «υγιής γήρανση» είναι οξύμωρο. Εάν τα ανθρώπινα κύτταρα μπορούν να γίνουν ξανά νέα, λέει η λογική, γιατί να πρέπει να γερνάμε καν;

Πόση διάρκεια πρέπει να έχει η ζωή;

Η προσπάθεια να παρατείνουμε την ημερομηνία λήξης μας πέρα ​​από ένα κλασματικό όριο δεν είναι καθαρά θέμα βιολογίας. Eχει επίσης βαθιές και δυνητικά διχαστικές κοινωνικές επιπτώσεις. Οι άνθρωποι διαφωνούν για το πόσο μεγάλη σε διάρκεια πρέπει να είναι η ανθρώπινη ζωή. Οι «βιοσυντηρητικοί» υποστηρίζουν ότι είναι ηθικά λάθος να αναβάλλουμε τον θάνατο ανασχεδιάζοντας δραματικά το ανθρώπινο σώμα. Άλλοι μπορεί να ισχυριστούν ότι όλη η υγειονομική περίθαλψη στοχεύει ακριβώς σε αυτό: στην καθυστέρηση της τελευταίας στιγμής για όσο το δυνατόν περισσότερο.

Αφήνοντας κατά μέρος το θέμα του υπερπληθυσμού, εάν οι άνθρωποι μπορούν να επιβιώσουν για δύο, τρεις ή ίσως πολλούς αιώνες, η κοινωνία αντιμετωπίζει βαθιά ερωτήματα. Είναι δυνατόν να μείνεις ευτυχισμένα παντρεμένος με το ίδιο άτομο για 200 χρόνια; Εάν η θεραπεία παράτασης ζωής γίνει ρουτίνα, μήπως η άρνηση της θεραπείας θα ισοδυναμεί με αυτοκτονία; Χωρίς τις φρέσκες ιδέες των νέων που χαρακτηρίζουν την πρόοδο, μήπως ένας κόσμος που σταδιακά θα γερνάει θα παγιδευτεί σ μια στασιμότητα;

Το 2013, η Google δημιούργησε μια ερευνητική μονάδα μακροζωίας: το Calico, συντομογραφία της California Life Company, που μπορεί να υπερηφανεύεται για δεσμούς με φαρμακευτικές εταιρείες και ιδρύματα όπως το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ και το Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης (MIT). Η προσέγγισή του, που επικεντρώνεται στην καταπολέμηση των νευροεκφυλιστικών ασθενειών και του καρκίνου, έχει ως στόχο να μας ωθήσει πιο κοντά στη θεωρητική μέγιστη διάρκεια ζωής του ανθρώπου, που εκτιμάται ότι είναι περίπου 140-150 χρόνια. Αυτό το νούμερο έχει επιτευχθεί με προεκβολή του κινδύνου διαφορετικών ασθενειών ανά ηλικία ή παρακολουθώντας το ποσοστό λειτουργικής απομείωσης των οργάνων που σχετίζεται με την ηλικία. Το γηραιότερο καταγεγραμμένο άτομο στον κόσμο, η Jeanne Calment, πέθανε σε ηλικία 122 ετών το 1997.

Ένα μεγαλύτερο έπαθλο, ωστόσο, λάμπει μακριά, απρόσιτο: η ριζική παράταση της ζωής, δηλαδή η δυνητική ανθρώπινη διάρκεια ζωής που ξετυλίγεται για αιώνες και όχι δεκαετίες. Αυτή είναι η πιθανή αποστολή της Altos Labs, μιας νέας start-up της Silicon Valley που συγκέντρωσε μια ομάδα διάσημων επιστημόνων, συμπεριλαμβανομένου του Χόρβατ, για να «οργιστούν» με ανανεωμένο σθένος «ενάντια στο θάνατο του φωτός» [σs παραπομπή στο ποίημα του Ντίλαν Τόμας Do not go gentle into that good night]. Το Altos υποστηρίζεται από τον ιδρυτή της Amazon Τζεφ Μπέζος και τον Γιούρι Μίλνερ, έναν ρωσικής καταγωγής δισεκατομμυριούχο επενδυτή τεχνολογίας και φίλο του Μαρκ Ζάκερμπεργκ.

Άλλοι νεοσύστατοι οργανισμοί που επιδιώκουν παράταση ζωής περιλαμβάνουν το Hevolution Foundation, ένα μη κερδοσκοπικό επενδυτικό ταμείο αφιερωμένο στην έρευνα για «παράταση υγείας», που ιδρύθηκε με βασιλικό διάταγμα στη Σαουδική Αραβία και διευθύνεται από τον Μεχμουντ Καν, πρώην επικεφαλής επιστημονικό υπεύθυνο της PepsiCo. και το Longevity Science Foundation στην Ελβετία, το οποίο σκοπεύει να επενδύσει 1 δισ. δολάρια για τον ίδιο σκοπός. Για τους υπερπλούσιους που μπορούν να αγοράσουν τα πάντα εκτός από τον χρόνο, η γήρανση είναι απλώς ένα άλλο θεμελιώδες τεχνολογικό πρόβλημα που πρέπει να λυθεί, το ανθρώπινο σώμα είναι μια μηχανή ώριμη για παρέμβαση και η επιστήμη δυνητικά στο κατώφλι της δραματικής λύσης.

«Τα άτομα που συνεισφέρουν αυτόν τον πλούτο [στην έρευνα κατά της γήρανσης] δεν έχουν πουθενά αλλού να πάνε», παρατηρεί ο Ντάνιελ Άιβς, πρώην βιολόγος του Πανεπιστημίου του Cambridge που ίδρυσε τη Shift Bioscience, μια νεοσύστατη εταιρεία στο Ηνωμένο Βασίλειο που χρησιμοποιεί μηχανική μάθηση για να εξερευνήσει την κυτταρική γήρανση. Ο Άιβς κινείται στους ίδιους ερευνητικούς κύκλους με εκείνους που συνδέονται με την Altos και γνώριζε την ίδρυσή του, αν και αρνείται να πει οτιδήποτε για μια πιθανή μελλοντική σχέση μεταξύ Shift και Altos.

«Οι χρηματοδότες έχουν τα πάντα – την μεγάλη ζωή και περισσότερα κέρδη από όσα μπορούν να ονειρευτούν», προσθέτει ο Άιβς. «Το μόνο που μένει να κάνουμε είναι να αλλάξουμε την πραγματικότητα. Αυτό μοιάζει πραγματικά σαν ένα νέο σύνορο γιατί ποτέ δεν καταφέραμε να σταθούμε στον γκρεμό της επαναφοράς της βιολογίας μας και μιας δεύτερης ζωής».

Η μόνη ανησυχία του Άιβς είναι πότε, και όχι εάν, ο αγώνας για την ανθρώπινη αναζωογόνηση μπορεί να αποδώσει καρπούς: «Θα είναι ένας μακρύς, δύσκολος δρόμος, αλλά δεν πρόκειται να τελειώσει – υπάρχουν πάρα πολλοί άνθρωποι που συσσωρεύονται [στην έρευνα] και πολλά υποσχόμενα δεδομένα για αυτήν για να επιστρέψουμε στο μηδέν. Αλλά θα ήταν τόσο κρίμα αν καθυστερούσαμε και δεν φτάναμε εκεί. Θα καταλήγαμε να είμαστε η τελευταία γενιά που υπέστη την τραγωδία των ασθενειών που σχετίζονται με την ηλικία».

H ανθρωπότητα σε ιστορική καμπή

Ο Χόρβατ εκπέμπει την ίδια αισιοδοξία με τον Άιβς, λέγοντάς μου ότι η ανθρωπότητα βρίσκεται «σε μια ιστορική στιγμή. Όλα τα άστρα μοιάζουν να είναι σε συναστρία». Ακόμη και ο συνήθως επιφυλακτικός καθηγητής Τομ Κέρκγουντ, ο διακεκριμένος βιολόγος του Πανεπιστημίου του Newcastle και πρώην λέκτορας της έδρας Reith που έχει συμβουλέψει τη Βουλή των Λόρδων του Ηνωμένου Βασιλείου σχετικά με τη γήρανση, δεν διαγράφει τη ριζική παράταση της ζωής: «Αρχίζουμε να βλέπουμε πρόωρη πρόοδο προς την κατανόηση της επιστήμης της γήρανσης , γεγονός που καθιστά επιστημονικά εύλογο να αρχίσουμε να εξετάζουμε τι μπορεί μια μέρα να γίνει δυνατό».

«Ας μην έχουμε τίποτα άλλο στο μυαλό μας όσο το θάνατο», προέτρεψε ο στοχαστής του 16ου αιώνα Μισέλ ντε Μονταίν. Ο συνεχής στοχασμός θα παρείχε την απαραίτητη ψυχολογική προετοιμασία για το αναπόφευκτο.

Άλλοι τώρα τολμούν να σκεφτούν μάλλον διαφορετικά. Στο προσεχές βιβλίο του The Case Against Death (Το επιχείρημα κατά του θανάτου), ο φιλόσοφος Ινγκεμαρ Πάτρικ Λίντεν επισημαίνει ότι η εξελικτική βιολογία εξηγεί γιατί γερνάμε και πεθαίνουμε, αλλά όχι ότι είναι απαραίτητο να γερνάμε και να πεθάνουμε ή ότι θα έπρεπε. «Αν η ζωή και το μέλλον μας είναι πολύτιμα», γράφει, «τότε ο θάνατος είναι ένα από τα χειρότερα πράγματα που θα μπορούσαν ενδεχομένως να μας συμβούν». . . αν μπορούσαμε να ζήσουμε με καλή υγεία μέχρι τα 120 ή 200 ή 1.000 ή επ’ αόριστον, θα ήταν καλό; Για μένα η απάντηση είναι ξεκάθαρη. Οι εμπειρίες μου μου λένε ότι αν δεν υπάρχει μια καλή μετά θάνατον ζωή, ο θάνατος είναι ένα φρικτό κακό και τίποτα δεν είναι πιο σημαντικό από το να εμποδίζεις τους καλούς ανθρώπους από το να πεθαίνουν. Είμαι υπέρμαχος της κατάργησης του θανάτου και υπέρμαχος της παράτασης της ζωής».

Η τεχνολογική ελίτ, οι υπηρέτες τους επιστήμονες και ελάχιστοι φιλόσοφοι μπορεί να επιθυμούν να τερματίσουν τον θάνατο, αλλά το όραμά τους δεν είναι ευρέως κοινό: μια έρευνα της Pew του 2013 για τις στάσεις του κοινού βρήκε ότι μόλις το 4 τοις εκατό των Αμερικανών θέλει να ζήσει πέρα ​​από την ηλικία των 120 ετών και μόνο το 1 τοις εκατό θέλει να ζήσει για πάντα. Αυτό μπορεί να χρωματιστεί από την εικόνα της τρίτης ηλικίας, την οποία ο Άιβς χαρακτηρίζει ως «δεν ζει κάποιος για περισσότερο χρόνο, αλλά πεθαίνει για περισσότερο χρόνο». Σύμφωνα με τη δεξαμενή σκέψης King’s Fund, η μέση Βρετανίδα πεθαίνει στα 83 μετά από σχεδόν δύο δεκαετίες «μη καλής» υγείας (στατιστικά πριν από την Covid-19).

Η βιολογική εξέλιξη δεν απαιτεί τίποτα άλλο από το να φτάσουμε στην αναπαραγωγική ηλικία για να μπορέσουμε να πολλαπλασιάσουμε το είδος μας. Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει πίεση επιλογής στα γονίδια που σχετίζονται με καταστάσεις που εμφανίζονται αργότερα στη ζωή, όπως η νόσος του Αλτσχάιμερ. Καθώς περνά ο καιρός, το σώμα μας γίνεται επίσης πιο ανεπαρκές στο να εκκαθαρίζει ελαττωματικά ή μεταλλαγμένα κύτταρα. Αυτή η αποτυχία να αφαιρεθούν τα κυτταρικά σκουπίδια επιτρέπει στα κατεστραμμένα κύτταρα να συσσωρεύονται, θέτοντας σε κίνδυνο τον υγιή ιστό και βοηθώντας στην έναρξη της διαδικασίας της νόσου. Η γήρανση αποτελεί βασικό παράγοντα κινδύνου για τις ασθένειες που είναι κοινές στις χώρες υψηλού εισοδήματος: καρκίνος, καρδιακές παθήσεις και νευροεκφυλιστικές ασθένειες όπως το Αλτσχάιμερ και το Πάρκινσον.

Γυρίζοντας το ρολόι πίσω

Ξέρουμε όμως επίσης ότι κάπου στη βιολογία μας κρύβεται το κουμπί επαναφοράς της νιότης. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο μεγαλύτεροι σε ηλικία γονείς παράγουν νεαρούς απογόνους, όχι παιδιά με προγηραμένα κύτταρα. Στο σημείο της γονιμοποίησης, το γενετικό υλικό που κληρονομείται από κάθε βιολογικό γονέα καθαρίζεται με κάποιο τρόπο από τις αλλαγές που σχετίζονται με την ηλικία. Για κάθε μωρό, το ρολόι του κυττάρου αρχίζει να χτυπά εκ νέου.

Οι επιστήμονες προσπαθούν να βρουν και να ελέγξουν την κρυμμένη πίσω πόρτα της παιδικής ηλικίας. Το 2006, o Σινία Γιαμανάκα, από το Πανεπιστήμιο του Κιότο, αναγνώρισε τέσσερις πρωτεΐνες που φαινόταν να γυρίζουν το ρολόι πίσω. Εμβαπτίστε ένα κύτταρο θηλαστικού σε αυτές τις πρωτεΐνες, που τώρα ονομάζονται «παράγοντες Γιαμανάκα», και θα υποχωρήσει σε μια ανώριμη κατάσταση γνωστή ως πολυδυναμία. Ένα πολυδύναμο κύτταρο είναι αυτό που δεν έχει ακόμη ανθίσει στην τελική του μορφή, είτε είναι κύτταρο ήπατος, κύτταρο δέρματος, καρδιακό κύτταρο ή κύτταρο αίματος. Η συνειδητοποίηση ότι τα κύτταρα θα μπορούσαν να επαπρογραμματιστούν, όπως στην ταινία Μπέντζαμιν Μπάτον, επαναφέροντας μια νεανική κατάσταση κέρδισε gia τον Γιαμανάκα ένα βραβείο Νόμπελ.

Ο Ρίτσαρντ Κλάουσνερ, πρώην επικεφαλής του Εθνικού Ινστιτούτου Καρκίνου των ΗΠΑ, χαιρέτισε πρόσφατα το έργο του Γιαμανάκα ως ακόμη πιο σημαντικό από την ανακάλυψη της δομής διπλής έλικας του DNA του Φράνσις Κρικ και του Τζέιμς Γουάτσον: «[Ο Γιαμανάκα  έδειξε] ότι μπορείτε να πάρετε οποιοδήποτε κύτταρο οποιασδήποτε ηλικίας από οποιοδήποτε μέρος του σώματος και να το επαναπρογραμματίσετε ώστε να επιστρέψει στη μηδενική ηλικία και στη μηδενική κατάσταση ταυτότητας». Εάν οι επιστήμονες μπορούν να κατανοήσουν και να ελέγξουν αυτή τη διαδικασία επαναπρογραμματισμού, υποστήριξε ο Κλάουσνερ, θα είναι «η μεγαλύτερη επανάσταση στην ιατρική, την υγεία, ίσως και την κοινωνία, που έχει βιώσει ποτέ η ανθρωπότητα». Ο Klausner βοήθησε στη δημιουργία της Altos Labs, ενώ ο Γιαμανάκα εντάσσεται ως άμισθος σύμβουλος.

Υπάρχει ένα μειονέκτημα στη μεταφορά της τεχνικής από μεμονωμένα κύτταρα σε ολόκληρα ζώα: τα ποντίκια που έλαβαν τη θεραπεία Γιαμανάκα αναπτύσσουν τερατώματα, καρκινικούς όγκους που περιέχουν διαφορετικούς τύπους ιστών. Η Shift Bioscience διερευνά εάν ο «παροδικός επαναπρογραμματισμός», στον οποίο οι παράγοντες Γιαμανάκα εφαρμόζονται κατά διαστήματα, μπορεί να επαναφέρει το ρολόι χωρίς να προκαλέσει καρκίνο.

Ο Κέρκγουντ προειδοποιεί ότι το να βλέπεις τον κυτταρικό επαναπρογραμματισμό ως κάποιο είδος φιλοσοφικής λίθου σημαίνει ότι παρεξηγείς την πολυπλοκότητα της γήρανσης. «Είναι σαν να πηγαίνετε ένα κατεστραμμένο παλιό  αυτοκίνητο στο γκαράζ και να επισκευάζετε μόνο τον συμπλέκτη», λέει. «Αν τα φρένα έχουν φύγει, ο κινητήρας έχει χαλάσει και το αμάξωμα έχει σκουριάσει, τα άλλα προβλήματα δεν εξαφανίζονται». Το Αλτσχάιμερ, για παράδειγμα, προκαλεί τη συσσώρευση πρωτεϊνικών πλακών στον εγκέφαλο. Η δημιουργία νέων εγκεφαλικών κυττάρων μπορεί να αποτρέψει το σχηματισμό νέων πλακών, αλλά όχι απαραίτητα να αναστρέψει την υπάρχουσα βλάβη.

Ωστόσο, οι επιστήμονες συνεχίζουν τις δοκιμές σε ανθρώπους. Εμπνευσμένος από μελέτες για τη μακροζωία σε αρουραίους, ο Γκρέγκορι Φάχι, βιολόγος με έδρα την Καλιφόρνια και συνιδρυτής της νεοφυούς Intervene Immune από την Καλιφόρνια, περιέθαλψε μεσήλικες άνδρες με ένα κοκτέιλ φαρμάκων που προωθούν τη νεότητα και στοχεύουν τον θύμο αδένα, ένα βασικό στοιχείο του ανοσοποιητικού συστήματος.

Ο Φάχι, ο οποίος είχε ήδη πειραματιστεί με τον εαυτό του, βρήκε κάτι αξιοσημείωτο: ένας χρόνος φαρμακευτικής αγωγής με αυξητική ορμόνη και φάρμακα για τον διαβήτη (μια τροποποίηση των φαρμάκων που χρησιμοποιήθηκαν στη μελέτη αρουραίων) αφαίρεσε 2,5 χρόνια από τη βιολογική ηλικία του θύμου. Τα κύτταρα των νεφρών και του προστάτη φάνηκαν επίσης ανανεωμένα, όπως μετρήθηκε από το ρολόι Χόρβατ. Ορισμένοι συμμετέχοντες, ισχυρίστηκε ο Φάχι, ανέφεραν ακόμη και ότι τα γκρίζα μαλλιά τους σκούραναν.

Τα αποτελέσματα, που δημοσιεύθηκαν σε περιοδικό με κριτικές ομοτίμων το 2019, θα πρέπει να ερμηνευτούν με επιφυλακτικότητα: υπήρχαν μόνο εννέα συμμετέχοντες και καμία ομάδα ελέγχου. Ο Φάχι κλιμακώνει τη δοκιμή με την ελπίδα να πάει το ρολόι πιο πίσω. «Δεν ξέρω πόσο μακριά μπορούμε να φτάσουμε με αυτό, αλλά σίγουρα δεν έχουμε βρει το όριο», λέει.

Εάν ένα έτος φαρμακευτικής αγωγής μπορεί να αναιρέσει περισσότερα από δύο χρόνια βλάβης, τότε όσο περισσότερο συνεχίζεται η θεραπεία τόσο «νεότερος» μπορεί να γίνει ένας ασθενής θεωρητικά, τουλάχιστον όπως μετράται από τα μοριακά ρολόγια. (Αν και ο Κέρκγουντ εξηγεί ότι κανείς δεν γνωρίζει πόσο στενά συσχετίζεται η μοριακή γήρανση με τη γήρανση όπως τη γνωρίζουμε.)

Και βέβαια, οι επιστήμονες έχουν παραβιάσει τη βιολογία μας στο παρελθόν, για να δημιουργήσουν έμβρυα σε δοκιμαστικούς σωλήνες. Κάποτε αυτό θεωρούνταν αδύνατο, ριζοσπαστικό και αφύσικο. Η υποβοηθούμενη αναπαραγωγή είναι πλέον γεγονός: μέχρι τον Ιούλιο του 2018, υπολογίζεται ότι είχαν γεννηθεί 8 εκατομμύρια μωρά μέσω εξωσωματικής γονιμοποίησης.

Οι μέθοδοι για την παράκαμψη της διαδικασίας γήρανσης είναι ευρύτερες από τον κυτταρικό επαναπρογραμματισμό. Ο περιορισμός της πρόσληψης θερμίδων φαίνεται επίσης να επιμηκύνει τη διάρκεια ζωής. Σε εξέλιξη βρίσκονται εργασίες για ένα χάπι που θα μιμείται τα αποτελέσματα της ελεγχόμενης ασιτίας. Η συνθετική βιολογία μπορεί να μας επιτρέψει μια μέρα να αναπτύξουμε νέα όργανα. Η μεταφόρτωση μυαλού, όπου θα υπάρχουμε αιώνια στον κυβερνοχώρο, διαφημίζεται ως μια άλλη διαδρομή προς την αθανασία, αν και η προοπτική θανάτου από αποσύνδεση ή διακοπή ρεύματος φαίνεται αναξιοπρεπής.

Όποια μέθοδος και αν προκύψει, είναι η ριζική παράταση της ζωής μια ηθική επιδίωξη; Το μεγαλύτερο μέρος της υγειονομικής περίθαλψης είναι ήδη προσανατολισμένο προς την αναβολή του θανάτου, επισημαίνει ο Τζον Κ Ντέιβις, φιλόσοφος στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια και συγγραφέας του New Methusalahs: The Ethics of Life Extension (Οι νέοι Μαθουσάλες: Η ηθική της επιμήκυνσης του βίου). Για αυτόν, η ακραία αναβολή είναι περισσότερα από τα ίδια και επομένως δικαιολογημένη. Και, ναι, η άρνηση ισοδυναμεί με αυτοκτονία. Δεν μπορεί να το πάρουν όλοι όσοι θέλουν ριζική παράταση ζωής, εγείροντας ερωτήματα κοινωνικής δικαιοσύνης, μπορεί αυτό να μην είναι σωστό αλλά αυτό δεν είναι αρκετό για να το στηλιτεύσει (κανείς δεν θέλει να απαγορεύσει τις μεταμοσχεύσεις οργάνων, όπου η ζήτηση υπερβαίνει επίσης την προσφορά). Θα υπάρχουν αυτοί που έχουν τα μέσα και αυτοί που δεν τα έχουν, λέει ο Ντέιβις, αλλά θα υπάρχουν και αυτοί που θέλουν και αυτοί που δεν θέλουν.

Πώς θα πεθαίνουν οι Μαθουσάλες

Οι θεραπείες μακροζωίας, προβλέπει, θα αναδιαμορφώσουν τις ανθρώπινες στάσεις απέναντι στον θάνατο, επειδή οι Μαθουσάλες θα πεθαίνουν ως επί το πλείστον όχι λόγω γήρατος αλλά από ατύχημα,  ή ανίατη ασθένεια. «Θα πρέπει να μάθουμε να ζούμε με ετοιμότητα να αποδεχόμαστε τον ξαφνικό και απροσδόκητο θάνατο», λέει. «Δεν ξέρω πώς θα προσαρμοστεί η ψυχολογία μας σε αυτό, αλλά το ανθρώπινο είδος είναι ένα εξαιρετικά ευέλικτο είδος. Μάθαμε να ζούμε με τη γεωργία, τη γλώσσα και τον πολιτισμό, την τεχνολογία και τις πόλεις».

Ο 65χρονος Ντέιβις είναι αρκετά αισιόδοξος ώστε να λογαριάζεται ως ένας από τους «θα το έκανα». «Θα έπαιρνα το χάπι αν μπορούσα να το πάρω. Θέλω να συνεχίσω όσο η ζωή είναι καλή. Αλλά αν μπούμε σε μια κοινωνική δυστοπία με ανεξέλεγκτη κλιματική αλλαγή, μπορεί να είναι διαφορετικά».

Ο κυρίαρχος φόβος του είναι αυτός του Μάλθους: ότι ο πλανήτης μας θα λυγίσει κάτω από το βάρος του υπερπληθυσμού και άλλες τεχνολογίες μπορεί να μην μας σώσουν εγκαίρως. Ο δημογράφος Σαχίν Νταβουνπούρ, έχει προβλέψει ότι μια διάρκεια ζωής 1.000 ετών θα μπορούσε να οδηγήσει σε τετραπλασιασμό του πληθυσμού σε μερικές γενιές. Προτείνει ότι οι νέοι Μαθουσάλες θα πρέπει να χάσουν κάποια δικαιώματα αναπαραγωγής.

Ο Λίντεν, ο φιλόσοφος, πιστεύει ότι τέτοιοι φόβοι είναι σε μεγάλο βαθμό υπερβολικοί. Ο Άιβς, νέος πατέρας, ανησυχεί επίσης για τον υπερπληθυσμό. «Ίσως πρέπει να ορίσουμε τη βιώσιμη φέρουσα ικανότητα του πλανήτη μας και στη συνέχεια να κάνουμε μερικές δύσκολες ερωτήσεις: εάν παίρνετε φάρμακα επέκτασης της ζωής, θα πρέπει να έχετε τέσσερα παιδιά;» ρωτάει ο Άιβς. «Από την άλλη πλευρά, υπάρχει ένα άπειρο σύμπαν εκεί έξω και δεν υπάρχει λόγος να μην εξαπλωθούμε λίγο. Ίσως αν θέλετε πραγματικά τέσσερα παιδιά, πρέπει να φύγετε από τον πλανήτη και να αφήσετε τα παιδιά σας να το απολαύσουν για λίγο».

Λέω στον Άιβς ότι δεν βρίσκω πολύ ελκυστική την ιδέα να μεταβώ σε μια Αρειανή αποικία, μακριά από τους απογόνους μου. «Αυτές δεν είναι δικές μου αποφάσεις να πάρω», αντιλέγει ο Άιβς, «αλλά αργά ή γρήγορα θα πρέπει να γίνει κάποιου είδους συζήτηση: ποιος είναι ο χρόνος που σας δίνεται, χρειάζεται να φύγετε από τον πλανήτη; Δεν έχω καλές απαντήσεις».

Μια μακρά ζωή ακολουθούμενη από ένα μακρύ ταξίδι μπορεί να ταιριάζει στον Χόρβατ, ο οποίος θέλει να ζήσει για να δει την κόρη του και τα παιδιά της να μεγαλώνουν και να ταξιδεύουν στο διάστημα. Αλλά ο Χόρβατ, ο οποίος έχασε ένα παιδί, λέει ότι προτεραιότητά του είναι η εξάλειψη της ανθρώπινης δυστυχίας. «Νομίζω ότι κάποιοι παρεξηγούν το πεδίο και προβάλλουν δυστοπικά μέλλοντα. Οι ερευνητές κατά της γήρανσης είναι όπως όλοι οι άλλοι, που θέλουν να προστατεύσουν τους γονείς και τους φίλους τους από τον πόνο και την ταλαιπωρία που προκαλούνται από ασθένειες που σχετίζονται με την ηλικία, όπως ο καρκίνος και η άνοια. Κανείς δεν θέλει να επιβαρύνει τα παιδιά του με το να εξαρτώνται πλήρως από τη φροντίδα τους ή να χρειάζονται ιδρυματική φροντίδα».

Ο Κέρκγουντ επικροτεί τις προσπάθειες να επεκταθεί η διάρκεια της υγείας, αλλά λέει ότι η εστίαση στον κυτταρικό επαναπρογραμματισμό αποσπά την προσοχή από επείγουσες προτεραιότητες, όπως η αντιμετώπιση της αδυναμίας και η διόρθωση των κοινωνικών ανισοτήτων στην υγεία (οι πλούσιοι μπορούν να ζήσουν έως και δύο δεκαετίες περισσότερο από τους φτωχούς).

Ο Βένκι Ραμακρίσναν, πρώην πρόεδρος της Βασιλικής Εταιρείας και βραβευμένος με Νόμπελ Χημείας, διατυπώνει μια πιο θεμελιώδη αντίρρηση για την εξόντωση του θανάτου. Ενώ τα βακτήρια και τα καρκινικά κύτταρα είναι στην πραγματικότητα αθάνατα, εξήγησε σε μια πρόσφατη συνέντευξη, ολόκληροι οργανισμοί δεν είναι. Όλα τα ζώα πεθαίνουν, υποδηλώνοντας ότι ο θάνατος συνεξελίχτηκε με το σεξ: «[Η αναπαραγωγή] είναι σαν λαχείο. Πετάς διαφορετικούς συνδυασμούς γονιδίων στη ζωή για να δεις ποιοι μπορούν να τα καταφέρουν καλύτερα, αλλά, για να τους δώσεις μια ευκαιρία, η παλαιότερη γενιά πρέπει να φύγει από το δρόμο».

Ο θάνατος, με άλλα λόγια, είναι το τίμημα που πληρώνουμε για το σεξ. Για τον Ραμακρίσναν, η διαρκής αποφυγή του θανάτου δεν είναι ηρωισμός, αλλά μια μορφή ηδονισμού «που υποστηρίζεται από δισεκατομμυριούχους από την Καλιφόρνια που περνούν τόσο καλά στο πάρτι της ζωής που δεν το θέλουν να σταματήσει. Δεν θέλουν να «βγουν στην κρύα νύχτα» την ειμαρμένη ώρα τους».

Πρόσφατα Άρθρα