Φθηνή ενέργεια από υπεράκτια πάρκα άνω των 500 MW

Αντιστρόφως ανάλογα κινείται το   μέγεθος των υπεράκτιων αιολικών πάρκων με  το  σταθμισμένο κόστος ηλεκτρικής ενέργειας (LCOE). Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασαν  στελέχη του Norwegian Offshore Wind Cluster (NOWC), του εθνικού επιχειρηματικού δικτύου  της  Νορβηγίας για τα υπεράκτια πάρκα, σε συνάντηση που είχαν την περασμένη εβδομάδα στην Αθήνα με εκπροσώπους 12 ελληνικών ενεργειακών επιχειρήσεων, το LCOE μειώνεται όσο αυξάνεται η εγκατεστημένη ισχύς.

Ειδικότερα, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο κ. Frank Emil Moen, από το κέντρο καινοτομίας Egersund Energy Hub (μία από τις 328 εταιρείες που  καλύπτουν ολόκληρη την αλυσίδα εφοδιασμού του NOWC), σήμερα για το πλωτό αιολικά πάρκο «Hywind Tampen» των 88 MW στη Βόρεια Θάλασσα, που θα λειτουργήσει το 2022, το  LCOE είναι στα 130 ευρώ ανά μεγαβατώρα, αλλά το 2030 όταν τα πάρκα θα φτάνουν τα 500 MW ή τo 1 GW το κόστος εκτιμάται ότι θα πέσει στα 40 με 60 ευρώ η μεγαβατώρα.

Η αντιπροσωπεία του   NOWC _ στο οποίο συμμετέχουν εταιρείες κολοσσοί όπως η Equinor, η οποία δεν έχει κρύψει το ενδιαφέρον της για τους αέρηδες του Αιγαίου και ο κατασκευαστικός κολοσσός Aker Solutions  _ εκτός από τους Έλληνες επιχειρηματίες, συναντήθηκε  και με κυβερνητικούς παράγοντες.  Μάλιστα,  τo “παρών» στις συναντήσεις έδωσαν ο νορβηγικός νηογνώμονας (DNV) και η ναυτιλιακή Kongsberg maritime καθώς ο κλάδος της ναυτιλίας θεωρείται παίκτης “κλειδί” για την ανάπτυξη των offshore αιολικών πάρκων. Στη Νορβηγία η ναυτιλία έχει εμπλακεί ενεργά στην αλυσίδα καινοτομίας των θαλάσσιων πάρκων.

Δεν είναι διόλου τυχαίο ότι, οι Νορβηγοί   αναφέρθηκαν στη δυναμική της δημιουργίας ενός «logistic hub» στην Ελλάδα, το οποίο θα έδινε ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στη χώρα και θα μπορούσε, όπως επισημάνθηκε από τους εκπροσώπους του NOWC, να δημιουργηθεί π.χ. στην Αττική (ναυπηγεία Σκαραμαγκά) ή στη Μαγνησία όπου βρίσκεται το εργοστάσιο της Sovel του ομίλου Viohalco, ο οποίος είναι παλιός …γνώριμος των Νορβηγών καθώς ήδη συμμετέχει σε πολλά έργα στη Βόρεια Θάλασσα.  «Στα λιμάνια και τα ναυπηγεία της Ελλάδας μπορούν να  λειτουργήσουν “mega sites” ως κόμβοι για τη συναρμολόγηση, τη συντήρηση και την εξυπηρέτηση των υπεράκτιων υποδομών», ανέφεραν χαρακτηριστικά.  Επιπλέον, όπως προκύπτει από την εμπειρία του NOWC σχετικά με την εφοδιαστική αλυσίδα που συνδέεται με τη λειτουργία, τη διατήρηση και την επιθεώρηση των υπεράκτιων πάρκων το 43,4% προέρχεται από τις περιοχές όπου χωροθετούνται τα έργα.

Ξένοι επενδυτές

«Μαγνήτης» για τους ξένους επενδυτές αποτέλεσε η ανακοίνωση από τον ίδιο τον πρωθυπουργό στη Γλασκώβη για   την εγκατάσταση πλωτών αιολικών ισχύος  2 GW έως το 2030 , που αντιστοιχούν σε επενδύσεις ύψους 6 δισ. ευρώ, καθώς και η προετοιμασία του θεσμικό πλαίσιο το οποίο αναμένεται να τεθεί σε δημόσια διαβούλευση το επόμενο διάστημα, με ένα ξεχωριστό σύστημα στήριξης να είναι έτοιμο για να κοινοποιηθεί στην Κομισιόν κατά το πρώτο τρίμηνο του 2022. Στόχος είναι ο πρώτος διαγωνισμός   να προκηρυχτεί από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας εντός του 2026.

Ιδιαίτερης σημασίας, σύμφωνα με τα όσα επεσήμανε ο Νορβηγός πρέσβης στην Αθήνα κ.  Φρόντε Όβερλαντ Άντερσεν, είναι και οι ηλεκτρικές διασυνδέσεις για την ασφάλεια του ενεργειακού συστήματος με την ανάπτυξη των υπεράκτιων πάρκων. Όπως είπε, οι χώρες που βρέχονται από τη Βόρεια Θάλασσα συνδέονται με περίπου 15 μεγάλες ηλεκτρικές διασυνδέσεις που διασφαλίζουν ότι όταν δεν φυσάει στη Νορβηγία, η χώρα μπορεί να καλύπτει ενεργειακές ανάγκες παίρνοντας πράσινη ενέργεια από τη Δανία, ή πυρηνική από τη Σουηδία, τη Φινλανδία ή τη Μεγάλη Βρετανία και αντίστροφα. Έτσι,  υπερθεμάτισε την προοπτική ηλεκτρικής διασύνδεσης της Ελλάδας με την Αίγυπτο, καθώς και τα έργα ηλεκτρικών διασυνδέσεων των νησιών του Αιγαίου.

Από την πλευρά της, η Γενική Γραμματέας Ενέργειας κυρία Αλεξάνδρα Σδούκου, στις συναντήσεις που πραγματοποιήθηκαν στη Νορβηγική Πρεσβεία μετέφερε το μήνυμα ότι η Ελλάδα δεν ενδιαφέρεται για πιλοτικά projects αλλά για πλήρη εκβιομηχάνιση του κλάδου, παρουσιάζοντας στους Νορβηγούς τις γενικές γραμμές του νέου θεσμικού και κανονιστικού πλαισίου που προετοιμάζεται, το οποίο θα θέσει τις βάσεις για την ανάπτυξη, σε βάθος χρόνου,  40  GW θαλάσσιων πλωτών αιολικών πάρκων   και   10 GW σταθερού πυθμένα, όπως προβλέπει η πρώτη φάση της στρατηγικής μελέτης που έχει εκπονήσει το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.  Παράλληλα, ο επικεφαλής του Οικονομικού Γραφείου του πρωθυπουργού κ. Αλέξης  Πατέλης αναφέρθηκε στη δέσμευση της κυβέρνησης ότι, η υπεράκτια τεχνολογία θα αποτελέσει τον βασικό πυλώνα για τη στροφή της χώρας στην πράσινη ενέργεια.

Οι συναντήσεις

Όσο για τις συναντήσεις με τους   εκπροσώπους των ελληνικών εταιρειών ΤΕΡΝΑ, Motor Oil , ΕΛΠΕ, Κοπελούζος, ΔΕΗ Ανανεώσιμες, Intrakat, Ελλάκτωρ, ΕΝΤΕΚΑ, Eunice, Jasper Wind,  RF Energy και  Resinvest, οι Νορβηγοί τους παρουσίασαν την τεχνογνωσία τους, αλλά και την μακρόχρονη εμπειρία τους, την οποία αντλούν από την εμπλοκή τους, από τη δεκαετία του ΄70, στην πετρελαϊκή βιομηχανία και στις θαλάσσιες εξορύξεις. Εντύπωση μάλιστα προκάλεσε στους Έλληνες συνομιλητές τους, η παρουσίαση του MET Center του  μεγαλύτερου κέντρου ενεργειακών δοκιμών ανεμογεννητριών στον κόσμο, οι οποίες δοκιμάζονται στις δύσκολες καιρικές συνθήκες της Βόρειας Θάλασσας.

Σύμφωνα με τα στελέχη  του NOWC, η υλοποίηση του στόχου που έχει θέσει η Νορβηγία για ανάπτυξη     30 GW υπεράκτιων πάρκων έως το 2050 εκτιμάται ότι θα δημιουργήσει στα τρία με τέσσερα χρόνια που απαιτούνται για τη σχεδίαση και κατασκευή τους 750.000 προσωρινές θέσεις εργασίας και άλλες 36.000 μόνιμες θέσεις στα 25 χρόνια της λειτουργίας τους.

Το νορβηγικό cluster ήδη μετέχει σε κοινοπραξίες ή συνεργασίες με διεθνείς «παίκτες» για την ανάπτυξη υπεράκτιων πάρκων όπως με τις RWE, EnBW, EDF, Shell, Iberdrola,Total Energie  κ.ά.  Μάλιστα, την περασμένη εβδομάδα, παράλληλα με την «αποστολή» στην Ελλάδα, άλλα στελέχη του cluster βρίσκονταν για αντίστοιχες συναντήσεις στις ΗΠΑ, συνοδευόμενα από τον Νορβηγό πρίγκιπα και τρεις υπουργούς της νορβηγικής κυβέρνησης.

1.000 GW θαλάσσιων πάρκων το 2050

Η βιομηχανία των υπεράκτιων πάρκων βρίσκεται στον πυρήνα της ευρωπαϊκής πολιτικής για κλιματικά ουδέτερη  οικονομία, με τη Κομισιόν να έχει θέσει τον πήχη στα  450 GW έως το 2050. Οι προοπτικές που ανοίγονται είναι τεράστιες. Η παγκόσμια υπεράκτια αιολική ισχύς αυξάνεται 30% ετησίως, την τελευταία δεκαετία.  Μάλιστα, εκτιμάται ότι η τρέχουσα ισχύς των περίπου 33,9 GW που βρίσκονται σήμερα λειτουργία (εκ των οποίων μόλις 0,07 GW πλωτά αιολικά πάρκα) αναμένεται να   φτάσει στα 200-230 GW  έως το 2030.  Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (IRENA) η ανοδική πορεία θα συνεχιστεί φτάνοντας τα 1.000 GW τo 2050.

Σήμερα έχουν εγκατασταθεί στις ευρωπαϊκές θάλασσες 5.566 ανεμογεννήτριες, από τις 6.000 που λειτουργούν παγκοσμίως, αριθμός που εκτιμάται ότι θα φτάσει τις 150.000 το 2050, εκ των οποίων 15% με 20% θα είναι πλωτές, τεχνολογία πιο κατάλληλη για τα βαθιά νερά του Αιγαίου, από τις     ανεμογεννήτριες σταθερού πυθμένα.  Άλλωστε, όπως εκτιμά το NOWC  που πρωτοστατεί στον κλάδο διεθνώς, έχοντας εξελίξει τεχνολογίες  που χρησιμοποιούσε για δεκαετίες στις εξορύξεις πετρελαίου και φυσικού αερίου,  η παγκόσμια τάση πλέον οδηγεί τη βιομηχανία των υπεράκτιων πάρκων σε βαθύτερα νερά, με την τεχνολογία των πλωτών ανεμογεννητριών.

Ποιοι άλλοι βάζουν πλώρη για το Αιγαίο

Αλλά δεν είναι μόνο οι Νορβηγοί που  «φλερτάρουν» με την ιδέα συμπράξεων με Έλληνες «παίκτες». Ήδη από τον περασμένο Μάρτιο, συναντήσεις με ενεργειακές επιχειρήσεις,  με έμφαση στο νέο επενδυτικό τοπίο των υπεράκτιων πάρκων, είχαν διοργανώσει η  βρετανική πρεσβεία στην Αθήνα, όπως και η ισπανική, σε συνεργασία με την Enterprise Greece. Το τελευταίο έτος, την ελληνική αγορά διερευνούν πολλοί ξένοι παίκτες όπως η ισπανική Iberdrola, η Ideol, η Innogy, οι αμερικανικές Principal Power, Quantum και BlueFloat κ.ά.

Μάλιστα προσφάτως, στο περιθώριο του συνεδρίου της Wind Europe  στις 25 με 25 Νοεμβρίου στην Κοπεγχάγη, η κυρία Σδούκου, συναντήθηκε με εκπροσώπους περισσότερων από 20 εταιρειών που δραστηριοποιούνται στα θαλάσσια αιολικά πάρκα. Μεταξύ αυτών  ισχυροί της παγκόσμιας ενεργειακής αγοράς που αναζητούν ευκαιρίες ή συμμαχίες όπως  η δανέζικη Copenhagen Investment Partners (CIP), η ολλανδική Shell, η γαλλική Total, αλλά και η  Equinor που συμμετέχει και στο νορβηγικό cluster.

Άλλωστε και οι ελληνικοί όμιλοι προετοιμάζονται για την επόμενη ημέρα. Ήδη η ΤΕΡΝΑ χαράσσει τη στρατηγική της για ανάπτυξη υπεράκτιων αιολικών πάρκων, δυναμικότητας άνω του 1,5 GW σε βάθος δεκαετίας, σε συνεργασία με την Ocean Winds (σύμπραξη της πορτογαλικής EDP και της γαλλικής ENGIE). Το ίδιο και η  «Μυτιληναίος» με την δανική Copenhagen Offshore Partners, αλλά και ο όμιλος Κοπελούζου που διαθέτει, ήδη από παλιά, άδεια για 250 MW  καθώς επίσης η ΔΕΗ Ανανεώσιμες, τα ΕΛΠΕ, η Motor Oil κ.ά. διερευνούν τις προοπτικές υλοποίησης θαλάσσιων αιολικών πάρκων στο Αιγαίο.