Το σήμα της εκκίνησης για τη μάχη της νέας παραχώρησης της Αττικής Οδού δόθηκε εχθές από το ΤΑΙΠΕΔ. Η προκήρυξη του διεθνούς διαγωνισμού για την 25ετή παραχώρηση του αστικού αυτοκινητόδρομου συνοδεύεται από στενά χρονικά περιθώρια, δεδομένου ότι η επιστροφή του assetστο ελληνικό Δημόσιο προβλέπεται το 2024. Για να μη δημιουργηθεί «κενό», στόχος είναι η διαδικασία να τρέξει ικανοποιητικά, ώστε οι προσφορές να κατατεθούν εντός του έτους.
Ελληνικές και ξένες κατασκευαστικές εταιρείες, αλλά και διεθνή funds ακονίζουν τα μαχαίρια τους για την Αττική Οδό που εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει όλα τα ρεκόρ για το Ταμείο, πετυχαίνοντας τίμημα αρκετά πάνω από το 1,5 δισ. ευρώ της Εγνατίας Οδού. Στα καλά χαρτιά του assetσυγκαταλέγονται η καλή χρηματοοικονομική επίδοση και η ανθεκτικότητα του έργου, που φάνηκε και μέσα στην πανδημία, παρά τους περιορισμούς στις μετακινήσεις.
Η τύχη των επεκτάσεων
Το αντικείμενο του διαγωνισμού δεν περιλαμβάνει την κατασκευή των λεγόμενων επεκτάσεων, που θεωρείται από παράγοντες της αγοράς ότι θα ευνοούσε πιθανώς τους συμμετέχοντες στην υφιστάμενη παραχώρηση. Ουσιαστικά, κρίθηκε ότι η προσθήκη κατασκευαστικού αντικειμένου και μάλιστα έργων που δεν είναι ώριμα μελετητικά θα έφερνε καθυστερήσεις, αλλά κυρίως θα εκτόξευε το ρίσκο για τους ενδιαφερόμενους επενδυτές, με αντίκτυπο στις συμμετοχές και στο τίμημα της παραχώρησης.
Έτσι, η επέκταση της Δυτικής Περιφερειακής Υμηττού προς Βουλιαγμένης και η σύνδεση του υφιστάμενου αυτοκινητόδρομου με τη Ραφήνα και το Λαύριο, όπως διαφαινόταν τους τελευταίους μήνες, μένουν στα χέρια του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών και αναμένεται μέσα στο 2022 να αποφασιστεί το πώς θα δημοπρατηθούν ως δημόσια έργα, ΣΔΙΤ ή παραχώρηση. Καθοριστικό παράγοντα φυσικά αποτελεί η εξασφάλιση χρηματοδότησης. Η πιο ώριμη δε από τις επεκτάσεις, αυτή της Λεωφόρου Κύμης, προϋπολογισμού 434 εκατ. ευρώ, προκηρύχθηκε από το Υπουργείο ως δημόσιο έργο στα τέλη του 2021.
Αντικείμενο του διαγωνισμού του ΤΑΙΠΕΔ αποτελεί η χρηματοδότηση, λειτουργία, συντήρηση και εκμετάλλευση του αυτοκινητόδρομου, περιλαμβανομένης της εκτέλεσης τυχόν έργων μικρής κλίμακας που στοχεύουν στην εύρυθμη λειτουργία του αυτοκινητόδρομου της Αττικής Οδού.
Για τη συμμετοχή τους στη διαδικασία, οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να πληρούν ορισμένα κριτήρια, χρηματοοικονομικά και τεχνικά. Ειδικότερα, οι εταιρείες θα πρέπει να διαθέτουν μέσο όρο ιδίων κεφαλαίων για την τελευταία τριετία τουλάχιστον 400 εκατ. ή εφόσον πρόκειται για funds κεφάλαια υπό διαχείριση τουλάχιστον 2 δισ. ευρώ. Σε τεχνικό επίπεδο, θα πρέπει οι συμμετέχοντες να έχουν εμπειρία τουλάχιστον δύο ετών, κατά την τελευταία 5ετία, στη διαχείριση αυτοκινητοδρόμου αντίστοιχου μήκους από ένα τουλάχιστον μέλος της κοινοπραξίας.
Υπενθυμίζεται ότι το δικαίωμα του Δημοσίου για την επέκταση της σύμβασης παραχώρησης έχει μεταβιβασθεί από τα τέλη του 2011 στο ΤΑΙΠΕΔ για το χρονικό διάστημα μετά τη λήξη της υφιστάμενης σύμβασης και για έως 25 χρόνια. Η εν λόγω κίνηση αποτελούσε μνημονιακή δέσμευση της χώρας και στο πλαίσιο αυτής, τα έσοδα θα κατευθύνονται στην εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους.
Πρόβλεψη που βάζει φρένο σε κάθε σκέψη για χρηματοδότηση άλλου έργου από τα έσοδα της Αττικής Οδού, εκτός αν αυτό αλλάξει μετά από διαπραγμάτευση με τη σύμφωνη γνώμη των Θεσμών. Υπενθυμίζεται ότι σήμερα το Δημόσιο δεν έχει συμμετοχή στα έσοδα, αν και χρηματοδότησε κατά 35% την κατασκευή του έργου (420 εκατ. ευρώ).
Το προφίλ του αυτοκινητόδρομου
Η Αττική Οδός είναι ένας σύγχρονος αυτοκινητόδρομος μήκους περίπου 70 χλμ., που κατασκευάστηκε τη δεκαετία του 1990 με τη μέθοδο της παραχώρησης. Αποτελεί τον περιφερειακό της ευρύτερης μητροπολιτικής περιοχής της Αθήνας και τμήμα της σπονδυλικής στήλης του οδικού δικτύου του Νομού Αττικής. Πρόκειται για ένα προαστιακό οδικό δίκτυο και αυτοκινητόδρομο, με δύο ή τρεις λωρίδες κυκλοφορίας και μία λωρίδα έκτακτης ανάγκης (ΛΕΑ), ανά κατεύθυνση. Σε ορισμένα τμήματα στο μέσον του αυτοκινητόδρομου, σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο, κινείται ο προαστιακός σιδηρόδρομος, που δεν αποτελεί μέρος της σύμβασης παραχώρησης της Αττικής Οδού.
Περαιτέρω, ο αυτοκινητόδρομος της Αττικής Οδού αποτελεί τον συνδετικό κρίκο του οδικού άξονα ΠΑΘΕ (Πάτρα – Αθήνα – Θεσσαλονίκη – Εύζωνοι), αφού συνδέει την Εθνική Οδό Αθηνών – Λαμίας με την Εθνική Οδό Αθηνών – Κορίνθου, παρακάμπτοντας το κέντρο της Αθήνας. Ο αυτοκινητόδρομος έχει ελεγχόμενες προσβάσεις και αποτελείται από δύο κάθετα, διασταυρούμενα μεταξύ τους, τμήματα, την Ελεύθερη Λεωφόρο Ελευσίνας – Σταυρού – Σπάτων, μήκους περίπου 52 χλμ., και τη Δυτική Περιφερειακή Λεωφόρο Υμηττού, μήκους περίπου 13 χλμ. Στην Αττική Οδό εντάσσεται και τμήμα της Δυτικής Περιφερειακής Λεωφόρου Αιγάλεω, μήκους περίπου 5 χλμ.
Η διαγωνιστική διαδικασία του ΤΑΙΠΕΔ για την παραχώρηση της Αττικής Οδού θα διεξαχθεί σε δύο φάσεις: τη φάση προεπιλογής (Ά φάση) και τη φάση υποβολής δεσμευτικών προσφορών (Β’ φάση). Οι ενδιαφερόμενοι επενδυτές καλούνται να υποβάλουν φάκελο εκδήλωσης ενδιαφέροντος έως την 20η Απριλίου 2022.
Το Ταμείο όρισε τις «Lazard» και «Τράπεζα Πειραιώς A.E.» ως χρηματοοικονομικούς συμβούλους, τη δικηγορική εταιρεία «ΛΑΜΠΑΔΑΡΙΟΣ & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ – ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΔΙΚΗΓΟΡΩΝ» ως νομικό σύμβουλο, καθώς και τις εταιρείες «AVARIS», «Tolplan» και «Infrata» ως τεχνικούς συμβούλους σε σχέση με τον Διαγωνισμό́ και τη Συναλλαγή.
