Capital Economics για Ρωσία: «Βλέπει» πτώση 3 θέσεων στην παγκόσμια κατάταξη ως προς το ΑΕΠ

Η σημαντική μείωση του οικονομικού μεγέθους της Ρωσίας θα είναι μία από τις άμεσες συνέπειες του πολέμου στην Ουκρανία.

Αυτό υποστηρίζει σε έκθεσή της η Capital Economics. Στα τέλη του περασμένου έτους, η Ρωσία ήταν η 11η μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο με ΑΕΠ 1,65 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, σύμφωνα με την έκθεση, στην οποία προστίθεται ότι μέχρι το τέλος αυτού του 2022  θα μπορούσε να πέσει στη 14η θέση με το ΑΕΠ της να φτάνει τα 1,4 τρισεκατομμυρίων δολαρίων.

Ωστόσο, ενώ το παραπάνω δείχνει το μέγεθος του χτυπήματος στην οικονομία της Ρωσίας, δεν προδιαγράφει το πώς η σύγκρουση μπορεί να επηρεάσει την παγκόσμια οικονομία μακροπρόθεσμα. Από εκεί και πέρα, δεν είναι σαφές το πόσο θα διαρκέσει ο πόλεμος, ούτε και η έκβαση αυτού, όμως όπως αναφέρεται στην έκθεση «Ίσως βρισκόμαστε στις πρώτες μέρες μιας μακράς διαδικασίας αναδιάρθρωσης της παγκόσμιας τάξης».

Ο πόλεμος, και ειδικότερα η απάντηση σε αυτόν από τις δυτικές κυβερνήσεις, έχει ήδη προκαλέσει μεγάλη οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση στη Ρωσία. Ταυτόχρονα, ενώ ο πληθωρισμός στον υπόλοιπο κόσμο είναι πιθανό να είναι υψηλότερος από ό,τι προβλεπόταν αρχικά φέτος, η Capital Economics δεν αναμένει ότι θα έχει σημαντική επίπτωση στο ΑΕΠ άλλων χωρών.

Από εκεί και πέρα, η Capital Economics αναφέρει ότι έχει αρχίζει να διαμορφώνεται ένα πλαίσιο για το πώς θα κινηθούν κάποιες οικονομίες.

Συγκρίσεις μεταξύ των χωρών Ανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης

Οι οικονομικές επιδόσεις Ρωσίας και Ουκρανίας υστερούν αρκετά σε σχέση με άλλες χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης (Βλ. Διάγραμμα 1.) Στην πραγματικότητα, ενώ το κατά κεφαλήν ΑΕΠ στην Ουγγαρία, την Πολωνία και την Τσεχία έχει συγκλίνει με αυτό των ΗΠΑ τα τελευταία τριάντα χρόνια, τα εισοδήματα τόσο στη Ρωσία όσο και στην Ουκρανία έχουν μειωθεί περαιτέρω.

Αυτή η υποαπόδοση οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο γεγονός ότι οι οικονομικές και θεσμικές μεταρρυθμίσεις δεν προχώρησαν τόσο πολύ ή τόσο γρήγορα στη Ρωσία και την Ουκρανία όσο σε άλλα μέρη της περιοχής. (Βλ. Διάγραμμα 2.)

Στην Πολωνία, την Ουγγαρία και την Τσεχία (όπως και σε άλλες περιοχές), η μετάβαση στην αγορά εγκαθιδρύθηκε από την προοπτική ένταξης στην ΕΕ. Οι οικονομίες έχουν ενσωματωθεί με επιτυχία στις ευρωπαϊκές αλυσίδες εφοδιασμού μεταποίησης, οι μεγάλες εισροές άμεσων ξένων επενδύσεων έχουν βελτιώσει το απόθεμα κεφαλαίου και η παραγωγικότητα έχει αυξηθεί, σύμφωνα με τον οίκο.

Διαβάστε επίσης: Capital Economics: 8 καίρια ερωτήματα για την κρίση Ρωσίας-Ουκρανίας

Αντίθετα, ένας συνδυασμός πολιτικών, οικονομικών και ιστορικών παραγόντων έχει εμποδίσει τη μετάβαση στην αγορά τόσο στη Ρωσία όσο και την Ουκρανία. Τα βασικά προβλήματα περιλαμβάνουν ανησυχίες σχετικά με τη διακυβέρνηση και την αποτυχία καθιέρωσης αποτελεσματικών δικαιωμάτων ιδιοκτησίας. Ακόμη, εμποδίστηκε η ανάπτυξη μιας μεταποιητικής βάσης (η λεγόμενη «Ολλανδική ασθένεια») και δημιουργήθηκε ένα σύστημα που είναι ευάλωτο, στα…συμφέροντα.

Προπτική πτώσης μέχρι το 2050

Εάν η Ρωσία πραγματοποιούσε φιλικές προς την αγορά πολιτικές, θα μπορούσε να ανακτήσει τη θέση της μεταξύ των 10 κορυφαίων παγκόσμιων οικονομιών μέσα στις επόμενες δεκαετίες.

Αλλά κάτι τέτοιοι θα απαιτούσε συνολική οικονομική και θεσμική μεταρρύθμιση. Φαίνεται πολύ πιο πιθανό ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία και η αποσύνδεση των εμπορικών και οικονομικών δεσμών της Ρωσίας με τη Δύση θα επιταχύνουν τη στροφή προς την απομόνωση και τον αυταρχισμό. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα ακόμη πιο αδύναμη ανάπτυξη του ΑΕΠ και τη Ρωσία σε περαιτέρω πτώση στον παγκόσμιο πίνακα κατάταξης του ΑΕΠ έως το 2050.

Η οικονομική κληρονομιά της σύγκρουσης θα διαμορφωθεί επίσης από την πολιτική αντίδραση άλλων κυβερνήσεων, ιδιαίτερα εκείνων στην Ευρώπη.

Η στάση της Γερμανίας και η Ευρώπη

Η κρίση έχει ήδη προκαλέσει τη μεγαλύτερη επανεξέταση της γερμανικής αμυντικής πολιτικής εδώ και 70 χρόνια και θα σημαίνει ότι η Γερμανία θα έχει στο μέλλον τη μεγαλύτερη στρατιωτική ικανότητα στην Ευρώπη.

Παράλληλα, η δημοσιονομική πολιτική στην ευρωζώνη είναι επίσης πιθανό να είναι πιο χαλαρή φέτος και του χρόνου , σύμφωνα με την Capital Economics, καθώς η Γερμανία θα είναι απρόθυμη να επιβάλει εκ νέου σκληρούς δημοσιονομικούς κανόνες σε μια εποχή που οι δαπάνες για άμυνα και ενέργεια αυξάνονται.

Αλλά ο πόλεμος είναι πιθανό να προκαλέσει αλλαγές πολιτικής και σε άλλους τομείς. Ένας τομέας που πρέπει να δοθεί προσοχή είναι η ενεργειακή ασφάλεια, σύμφωνα με τον οίκο.

Η Γερμανία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες είναι πιθανό να επιταχύνουν τη μετάβασή τους από τα ορυκτά καύσιμα προς τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, αν και μπορεί να χρειαστεί να διατηρήσουν τον άνθρακα ή/και την πυρηνική ενέργεια ως μεταβατικό καύσιμο για περισσότερο από ό,τι περίμεναν.

Φαίνεται επίσης πιθανό ότι η ΕΕ θα επιδιώξει να μειώσει σημαντικά την εξάρτησή της από το φυσικό αέριο, το οποίο προέρχεται από τη Ρωσία. Η μετάβαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μπορεί να είναι πληθωριστική βραχυπρόθεσμα, αν και είναι δύσκολο να αποτυπωθεί το μέγεθος επηρεασμού, εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία.

Η σύγκρουση στην παγκόσμια οικονομική τάξη και η…Κίνα

Ο πόλεμος στην Ουκρανία μπορεί επίσης να οδηγήσει σε μόνιμη επανεκτίμηση των πολιτικών κινδύνων που συνδέονται με τις εκατέρωθεν επενδύσεις, τόσο από την πλευρά των εταιρειών (βλέποντας την BP και τη Shell να εκχωρούν τα περιουσιακά τους στοιχεία) όσο και από τις κεντρικές τράπεζες (βλέποντας το πάγωμα των συναλλαγματικών αποθεμάτων της Ρωσίας).

Και οι γεωπολιτικές συνέπειες θα επεκταθούν πολύ πέρα ​​από τη Ρωσία. Η προθυμία της Δύσης να αποκόψει τη Ρωσία από το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα αντιμετωπίζεται με ανησυχία σε άλλες περιοχές, κυρίως στο Πεκίνο. Την ίδια ώρα, ολοένα και πιο πολύ ακούγεται το επιχείρημα ότι ο πόλεμος αντανακλά μια πιο θεμελιώδη ρήξη στην παγκόσμια οικονομική τάξη. Και πραγματοποιείται μεταξύ των φιλελεύθερων οικονομιών της αγοράς από τη μια πλευρά και των αυταρχικών κρατικίστικων οικονομιών από την άλλη.

Σύμφωνα με την Capital Economics, η Κίνα δεν θα διακινδυνεύσει μια… επιταχυνόμενη αποσύνδεση με τη Δύση, ούτως ώστε να στηρίξει τη Ρωσία. Αλλά είναι πιθανό να κάνει πολύ μεγαλύτερη προσπάθεια, ώστε να αυξήσει την αυτάρκειά της σε βασικές τεχνολογίες και να αναπτύξει διεθνείς οικονομικές και χρηματοοικονομικές σχέσεις που δεν εξαρτώνται από τη Δύση.