Δεν μπορούν να χαρούν οι τράπεζες

Στις τράπεζες ζούνε αυτές τις μέρες ιστορικές στιγμές. Αλλά με όσα συμβαίνουν γύρω τους, δεν μπορούν να τις χαρούν. Η μια μετά την άλλη οι συστημικές τράπεζες έχουν προγραμματίσει την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων του 2021 και για πρώτη φορά εδώ και πολλά χρόνια, ο δείκτης μη εξυπηρετούμενων δανείων τους, που περιλαμβάνει τα γνωστά ως κόκκινα δάνεια, έχει πέσει σε μονοψήφια ποσοστά. Ενα τεράστιο βάρος που τις κρατούσε επί χρόνια καθηλωμένες σε εργασίες που δεν ήταν αμιγώς τραπεζικές, έφυγε από πάνω τους. Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος της προσαρμογής, τον Μάρτιο του 2016, ένα χρόνο μετά την περιπέτεια της «διαπραγμάτευσης» ΣΥΡΙΖΑ, είχαν φτάσει στο υψηλότερο σημείο της κρίσης στα 107,2 δισ. ευρώ. Πλέον έχουν πέσει κάτω και από τα 20 δισ. ευρώ. Προφανώς και δεν εξαφανίστηκαν. Δεν έφυγαν ως βάρος από την οικονομία. Το μεγαλύτερο μέρος τους άλλωστε μεταφέρθηκε στις εταιρείες διαχείρισης. Εφυγαν ωστόσο ως βάρος από τις τράπεζες. Και αυτό ήταν το βασικό ζητούμενο, προκειμένου να αποκτήσει ξανά χρηματοδοτικό βραχίονα η ελληνική οικονομία.

Το θέμα είναι ότι αλλιώς την ανέμεναν αυτή τη στιγμή οι επιτελείς των τραπεζών. Και η αλήθεια είναι ότι είχαν δουλέψει σκληρά, για να βρεθούν σε στάδιο χρηματοδοτικής ωρίμανσης, σημαντικά επενδυτικά σχέδια. Πολλά από αυτά, λόγω της παγκόσμιας αμφιβολίας που προκαλεί η πολεμική σύρραξη στην Ουκρανία, έχουν παγώσει. Δεν έχουν ματαιωθεί. Αλλά έχουν πατήσει το κουμπί της «παύσης». Και αυτή δεν είναι η μόνη αμφιβολία, ο μόνος προβληματισμός που υπάρχει στα τραπεζικά επιτελεία. Υπάρχουν δυστυχώς και πολλοί άλλοι. Ο πιο κρίσιμος είναι πώς θα αντιδράσουν τα νοικοκυριά μπροστά στους υπέρογκους λογαριασμούς της ενέργειας. Από πού θα κόψουν. Τι θα αφήσουν απλήρωτο. Θα κόψουν από τη διασκέδαση και το φαγητό; Ή θα αφήσουν το δάνειο του σπιτιού τους απλήρωτο; Στις διάφορες φάσεις της ελληνικής κρίσης χρέους, σχεδόν σε κάθε ανακοίνωση λήψης μέτρων, που περιόριζε το διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών, αυτόματα έμεναν και δάνεια απλήρωτα. Η κατάσταση από πλευράς εισοδήματος δεν άλλαζε και η αθέτηση πληρωμής γινόταν μόνιμη κατάσταση. Ακόμα και όταν ρυθμίζονταν η οφειλή και πάλι για ένα διάστημα μόνο εξυπηρετούνταν, πριν γυρίσει και πάλι στο κατακόκκινο χρώμα.

Αυτός ο κίνδυνος υπάρχει και τώρα. Ειδικά από τη στιγμή που το ενεργειακό πρόβλημα από πρόσκαιρο, τείνει να λάβει μετά τη ρωσική εισβολή μόνιμα χαρακτηριστικά. Η αύξηση των καταθέσεων της τάξεως των 36 δισ. ευρώ που επετεύχθη μόνο τους τελευταίους 18 μήνες, μπορεί να συγκρατήσει την αύξηση του κύματος αθέτησης πληρωμών. Αλλά η προηγούμενη εμπειρία έχει δείξει ωστόσο ότι οι καταθέσεις εύκολα τρώγονται, αν δεν παράγονται νέα εισοδήματα.

Ο επικεφαλής της πρώτης τράπεζας που ανακοίνωσε μονοψήφια ποσοστά κόκκινων δανείων, ο διευθύνων σύμβουλος της Eurobank Φωκίων Καραβίας, πρόσθεσε ως ασπίδα από τη νέα κρίση, τα μειωμένα ποσοστά ανεργίας. Είπε όμως και κάτι ακόμα πιο σημαντικό, ότι ειδικά τώρα είναι κρίσιμο προκειμένου να νοικοκυριά να ανταπεξέλθουν στον υψηλό πληθωρισμό, να αρχίσουν να αυξάνονται τα εισοδήματα των εργαζομένων.