ΑΕΙ: Οι φοιτητές αξίζουν μια νέα εποχή

Η ελληνική κοινωνία με όργανο το ελληνικό Κράτος πρόσφερε τα τελευταία 50 χρόνια τα παρακάτω στους καθηγητές των ΑΕΙ.

Η Πολιτεία συγκεκριμένα:

1. Δια του συνταγματικού νομοθέτη (άρθρο 16 του Συντάγματος) κατοχύρωσε λεπτομερώς, όχι μόνον την ακαδημαϊκή ελευθερία και την ελευθερία διδασκαλίας, αλλά επίσης προέβλεψε ειδική προστασία για τους διδάσκοντες στα ΑΕΙ, τάσσοντας τις προϋποθέσεις του άρθρου 88 για τους δικαστικούς λειτουργούς.
2. Παρείχε πλουσιοπάροχα κονδύλια (εθνικά και κοινοτικά) για την ίδρυση και λειτουργία των ΑΕΙ (υποδομές, διδακτήρια, εστίες, λέσχες, ερευνητικά κέντρα, βιβλιοθήκες, γυμναστήρια κλπ).
3. Υιοθέτησε τις εισηγήσεις των Πανεπιστημιακών για δημιουργία νέων ΑΕΙ, Τμημάτων, ερευνητικών κέντρων, σχεδόν σε όλους τους νομούς της Χώρας. Έτσι φθάσαμε στα 430(!) Πανεπιστημιακά Τμήματα. Με φοιτητές, σε δεκάδες από αυτά, πρώην μαθητές έχοντας γράψει στις Πανελλήνιες κάτω του 5!
4. Αποδέχθηκε τις πιέσεις τους για την κατάργηση της ελάχιστης βάσης εισαγωγής 10, ώστε να μην μένουν χωρίς φοιτητές δεκάδες Τμήματα ΑΕΙ.
5. Αποδέχθηκε την «ανωτατοποίηση» των ΤΕΙ προς όφελος των διδασκόντων.
6. Ετοιμάζεται να αποδεχθεί την ίδρυση νέων ΤΕΙ, ας ελπίσουμε προσεχώς και αυτά να μην «ανωτατοποιηθούν».
7. Αποδέχθηκε την επιθυμία τους να ασκούν «αλλότρια έργα»(ιατρεία, δικηγορικά γραφεία, μελέτες κλπ.).
8. Έδειξε ανοχή στην αβελτηρία τους να επιβάλλουν την ευταξία και την ηρεμία στα ΑΕΙ, αναλαμβάνοντας, κάθε φορά, το τεράστιο κόστος της αποκατάστασης των ζημιών των παρανομούντων.
9. Δεν φώτισε τον προβολέα στις αποφάσεις για είσοδο και προαγωγή των διδασκόντων στα ΑΕΙ. Η κομματικοποίηση, η παρεοκρατία, ο νεποτισμός άνθησαν…
10. Τους ενίσχυσε με πρόσθετη αμοιβή για τη δημιουργία και ενημέρωση βιβλιοθήκης και για συμμετοχή σε συνέδρια, με ειδικό ερευνητικό επίδομα για την πραγματοποίηση μεταδιδακτορικής έρευνας και τη ταχύτερη και αποτελεσματικότερη προώθηση των ερευνητικών προγραμμάτων. Χωρίς μάλιστα να φορολογούνται.
11. Παρακολούθησε άναυδη την μακροχρόνια άρνηση των πανεπιστημιακών να πληρώσουν το 15%, αργότερα 7%, ύψους 37 εκ ευρώ! στον Ειδικό Λογαριασμό Κονδυλίων Ερευνας (ΕΛΚΕ) από το 1997,από τα έσοδα τους από ατομική «επιχειρηματική»- ερευνητική δραστηριότητα (ΠΔΕ, κοινοτικά κονδύλια). Στη συνέχεια τους απάλλαξε των ποινικών ευθυνών και των φορολογικών οφειλών τους!

Το Κράτος επιχείρησε επανειλημμένα να επαναφέρει τα ΑΕΙ σε εύρυθμη λειτουργία. Το 2011 εμείς οι πολίτες δια των αντιπροσώπων μας στη Βουλή δώσαμε την εντολή για μεταρρύθμιση. 255 πληρεξούσιοι μας βουλευτές – πρωτόγνωρο για τα κοινοβουλευτικά χρονικά – ψήφισαν το νομοθετικό πλαίσιο. Φεύ! Η προσπάθεια οδηγήθηκε στην αποτυχία…

Διαβάστε ακόμα: Λιγότερο κράτος και περισσότερη εμπιστοσύνη

Σήμερα το 2022 επιχειρείται νέα μεταρρύθμιση. Η Υπουργός Παιδείας, αν και κόρη καθηγητή Πανεπιστημίου, δεν υιοθέτησε το πνεύμα του corporatisme στη σκέψη της και στη δράση της. Αυτό την τιμά. Η ελληνική κοινωνία έχει απογοητευθεί από την πραγματικότητα στα Πανεπιστήμια, τα οποία λειτουργούν μερικές φορές υπέρ των διδασκόντων και όχι των διδασκομένων – φοιτητών.

Διαβάστε ακόμα: Σχέδιο… Μάρσαλ για την καινοτομία και την έρευνα

Οι Σύγκλητοι των ΑΕΙ της Χώρας αντιδρούν

Δυστυχώς, οι Σύγκλητοι των ΑΕΙ της Χώρας αντιδρούν εκ νέου! Χωρίς μια λέξη αυτοκριτικής για τις ευθύνες τους στο σημερινό πανεπιστημιακό βίο. Παραθέτουμε τα 4 βασικά επιχειρήματά τους:

1) «η ισχύς και το κύρος του Πρύτανη, τα οποία είναι απαραίτητα για την αντιμετώπιση των σοβαρών προβλημάτων των Πανεπιστημίων, αντλούνται σήμερα από την ισχυρή εντολή του εκλογικού σώματος», «το Συμβούλιο Διοίκησης δεν έχει νομιμοποιηθεί στο σύνολό του από της ακαδημαϊκή κοινότητα».

Τα ΑΕΙ, όπως το ίδιο το Σύνταγμα ορίζει, είναι νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου (ΝΠΔΔ). Εποπτεύονται από το Κράτος, όπως εκατοντάδες ΝΠΔΔ και λειτουργούν, όπως ο νόμος ορίζει. Ευρίσκονται στο στενό πυρήνα του Κράτους, δεν είναι ούτε ΝΠΙΔ, ούτε ανεξάρτητες διοικητικές αρχές, οι οποίες έχουν διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια. Το αυτοδιοίκητο δεν σημαίνει ανεξέλεγκτο, χωρίς εποπτεία, χωρίς το Κράτος να θέτει τους κανόνες λειτουργίας τους. Τα μέλη της Συγκλήτου δεν έχουν καμμιά σχέση με τους Συγκλητικούς της αρχαίας Ρώμης, δεν είναι πολιτικός θεσμός, ούτε ο χώρος των ΑΕΙ, κράτος του Βατικανού!

Η ισχύς του Πρύτανη απορρέει από το νόμο και όχι όπως διατείνεται η Σύγκλητος «από την ισχυρή εντολή του εκλογικού σώματος»! Δηλαδή, όσων πανεπιστημιακών τον ψήφισαν. Δεν είναι Βουλή η Σύγκλητος, αλλά ένα όργανο ενός ΝΠΔΔ. Όσον αφορά το υπό ίδρυση νέο διοικητικό όργανο, το Συμβούλιο Διοίκησης δεν θα νομιμοποιηθεί από την ακαδημαϊκή κοινότητα, όπως ισχυρίζεται, αλλά από το νόμο του Κράτους! Βεβαίως και η τριτοβάθμια εκπαίδευση των νέων είναι μια αποστολή ιερή και σπουδαία για την κοινωνία. Προσβλέπουμε στην συνεισφορά των πανεπιστημιακών καθηγητών. Στο πρώτιστο όμως αγαθό του ανθρώπου, την υγεία, το Κράτος έχει εμπιστευθεί αυτή την αποστολή στα Νοσοκομεία που αποτελούν και αυτά ΝΠΔΔ, όπως τα Πανεπιστήμια, οι ιατροί ασκούν τα λειτούργημά τους, αφιερωμένοι μόνο στα επιστημονικά τους καθήκοντα και τη διοίκηση την ασκεί ένα μονοπρόσωπο όργανο, ο Διοικητής του Νοσοκομείου. Γιατί τα ΑΕΙ να αποτελούν εξαίρεση;

2) «το νομοσχέδιο απαξιώνει την αρχή της δημοκρατικής οργάνωσης, απομειώνει την ακαδημαϊκότητα, περιστέλλει την ακαδημαϊκή ελευθερία και το αυτοδιοίκητο…, απουσιάζουν το όραμα για το Πανεπιστήμιο και η εμπιστοσύνη στα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας».

Η ακαδημαϊκότητα, δηλαδή η ιδιότητα ενός ακαδημαϊκού δασκάλου στην περίπτωση, δεν απομειώνεται βεβαίως νομοθετικά. Το γεγονός ότι ενίοτε στη Χώρα μας αποκτάται νομοθετικά, δεν αναιρεί το γεγονός ότι η απομείωση επέρχεται από την ανεπάρκεια στα διδακτικά και ερευνητικά καθήκοντα, από την έλλειψη εκτίμησης των διδασκομένων στο πρόσωπο του διδάσκοντα, από την απουσία της αξιολόγησης. Όσον αφορά την έλλειψη εμπιστοσύνης στα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας, εάν την συμπεραίνουν από τις διατάξεις του νόμου, να μην μέμφονται το νόμο, ο οποίος εκφράζει τη γενική θέληση της πλειοψηφίας της κοινωνίας.

3) «το νομοσχέδιο καταργεί στην πράξη το αυτοδιοίκητο του Πανεπιστημίου μέσω της πρόβλεψης του άρθρου 21 σύμφωνα με την οποία η ίδρυση, συγχώνευση και κατάργηση ακαδημαϊκής μονάδας πραγματοποιείται με Π.Δ. χωρίς τη σύμφωνη γνώμη της Συγκλήτου».

Το ίδιο το Σύνταγμα στο άρθρο 16 παράγραφος 5 περ.3 ορίζει «συγχώνευση ή κατάτμηση ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων μπορεί να γίνει και κατά παρέκκλιση από κάθε αντίθετη διάταξη, όπως ο νόμος ορίζει». Δεν προβλέπεται λοιπόν συνταγματικά η σύμφωνη γνώμη της Συγκλήτου. Ευτυχώς! Στις αποφάσεις των Συγκλήτων που έφθασαν στο Υπουργείο Παιδείας (τους ζητήθηκε να εισηγηθούν καταργήσεις και συγχωνεύσεις τμημάτων) έχουν προταθεί μόνον 3 συγχωνεύσεις έξι τμημάτων και η κατάργηση δύο τμημάτων από τα πανεπιστήμια Δυτικής Μακεδονίας και Διεθνές. Τα άλλα ΑΕΙ κώφευσαν. Στα 340 λειτουργούντα πανεπιστημιακά τμήματα. Αντίθετα, έχουν κατατεθεί προτάσεις για ίδρυση νέων τμημάτων!

4) «διαφωνούμε ρητά με τον ορισμό της διδασκαλίας στα προγράμματα μεταπτυχιακών σπουδών ως πρόσθετη απασχόληση πέραν των νόμιμων υποχρεώσεων των μελών ΔΕΠ. Η ρύθμιση αυτή σε συνδυασμό με την υποχρεωτική διδασκαλία τουλάχιστον 6 ωρών από τα μέλη ΔΕΠ σε προγράμματα σπουδών πρώτου κύκλου θα οδηγήσει σε σταδιακή εξαφάνιση των δωρεά προγραμμάτων σπουδών δευτέρου κύκλου».

Σαφής η θέση των διδασκόντων

Η θέση των διδασκόντων είναι σαφής και αποκαλυπτική της νοοτροπίας και της λογικής του «αυτοδιοίκητου». Τι λένε; Θέσατε τις ώρες της διδασκαλίας μας στα μεταπτυχιακή προγράμματα στη συνολική υποχρέωσή μας να διδάσκουμε! Άρα να διδάσκουμε λιγότερο από το λίγο! Διαπιστώνουν μάλιστα ότι εάν υποχρεωθούν να διδάσκουν 6 ώρες την εβδομάδα, αυτή η νόμιμη υποχρέωση τους θα οδηγήσει σταδιακά στην εξαφάνιση των δωρεά προγραμμάτων σπουδών! Ναι, καλά καταλάβατε! Τους φαίνονται πολλές οι 6 ώρες!

Αξιότιμα μέλη της Συγκλήτου κάθε ΑΕΙ της Χώρας. Εμείς οι πολίτες δεν ανήκουμε στο εκλεκτορικό σώμα που σας επέλεξε να ασκήσετε αυτό το δημόσιο λειτούργημα. Ανήκουμε όμως στο εκλεκτορικό σώμα της Ιστορίας που θα κρίνει τη διαδρομή σας. Σε αυτό που έκρινε τους πανεπιστημιακούς δασκάλους της Αρχαιότητας, οι οποίοι δίδαξαν, σε αυτήν τη γωνιά της γης, διδαχές κτήμα ες αεί της ανθρωπότητας, χωρίς αυτοδιοίκητο και πανεπιστημιακή αστυνομία…

*Μανώλης Γ. Αντωνόπουλος, Δικηγόρος – DEA στο δημόσιο δίκαιο Παν. René Descartes (PARIS V), πτυχιούχος πολιτικών επιστημών