Επισιτιστική κρίση: Οι απειλές που «ρίχνουν νερό στον μύλο» της επισιτιστικής κρίσης

Κύματα θαλάσσιου καύσωνα

Τα κύματα καύσωνα και άλλα ακραία καιρικά φαινόμενα θα επηρεάσουν αρνητικά τους θαλάσσιους πόρους, μέσω αλλαγών στην αφθονία και στην κατανομή τους. Αυτό με τη σειρά του θα έχει επιπτώσεις στα παράκτια συστήματα και στις εξαρτώμενες κοινότητες σε χώρες χαμηλού εισοδήματος.

Εισοδηματική ανισότητα

Ακόμη και πριν από την COVID-19 οι απώλειες παραγωγής και οι σχετικές αυξήσεις στις τιμές των τροφίμων δεν συνοδεύονται από αύξηση του εισοδήματος για τους φτωχούς πληθυσμούς. Γεγονός που θέτει τις πιο ευάλωτες κοινότητες σε ακόμη μεγαλύτερο κίνδυνο επισιτιστικής ανασφάλειας, μέσω της αυξημένης φτώχειας και της περιορισμένης πρόσβασης σε βασικά αγαθά.

Πολιτική αστάθεια και μετανάστευση

Με τα ακραία φυσικά φαινόμενα να επιτείνουν την επισιτιστική ανασφάλεια, ως «καταλύτης» επιδρούν οι ένοπλες συγκρούσεις, η  τρομοκρατία, η πολιτική αστάθεια και η μετανάστευση ή/και ο εσωτερικός εκτοπισμός πληθυσμών. Στην τελευταία δε παράμετρο, ως πηγή ανησυχίας μνημονεύεται όχι μόνο ο επισιτισμός προσφύγων και μεταναστών, αλλά και η διεθνής συνεργασία για την αντιμετώπιση της πείνας στον κόσμο.

Αποτυχίες διακυβέρνησης και γεωπολιτικές συγκρούσεις για φυσικούς πόρων, αρπαγή πόρων σε ξηρά και θάλασσα από πλουσιότερα κράτη που έχουν εξαντλήσει τα δικά τους αποθέματα, αυξανόμενη πολιτική πόλωση εντός και μεταξύ χωρών και εμπορικοί φραγμοί που επηρεάζουν το εμπόριο αναφέρθηκαν επίσης ως απειλές που προκαλούν ιδιαίτερη ανησυχία.

Επιδημίες παρασίτων και ασθενειών

Τα συχνότερα και εντονότερα καιρικά φαινόμενα, σε συνδυασμό με τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής σε νέες κατανομές παρασίτων, θα οδηγήσουν σε αυξανόμενη πίεση στα οικοσυστήματα και σε κατάρρευση της γενετικής αντοχής, που με τη σειρά της θα οδηγήσει σε σημαντικές απώλειες των καλλιεργειών και απειλές για την υγεία ανθρώπων και ζώων.

Αλλαγές σε μουσώνες και στη ροή υδάτων στην Ασία

Μεγάλες διαταραχές στα μοτίβα των μουσώνων και αλλαγές στη ροή των υδάτων από την τήξη χιονιού ή/και πάγων σε μεγάλες λεκάνες απορροής ποταμών θα επηρεάσουν αρνητικά τη γεωργική παραγωγή λόγω της έλλειψης υδάτων άρδευσης στην Ασία, αυξάνοντας την επισιτιστική ανασφάλεια για δισεκατομμύρια ανθρώπους που εξαρτώνται από αυτούς τους υδάτινους πόρους.

Σοκ και αστάθεια τιμών

Ακραία γεγονότα, συμπεριλαμβανομένων παγκόσμιων κρίσεων στις τιμές των τροφίμων, θα επηρεάσουν περισσότερο τις χώρες μεσαίου και χαμηλού εισοδήματος. Η ισχυρή διασύνδεση αυτών των χωρών στην παγκόσμια αγορά τις καθιστά ευάλωτες στις διακυμάνσεις των τιμών, δεδομένου ότι οι περισσότερες δεν έχουν τη δυνατότητα να προστατεύσουν τις δικές τους αγορές (π.χ. λόγω εμπορικών συμφωνιών, έλλειψης εγκαταστάσεων αποθήκευσης κλπ).

Χαμηλή γεωργική ποικιλότητα

Η αυξανόμενη απλούστευση των παγκόσμιων γεωργικών συστημάτων μέσω της μονοκαλλιέργειας και της εφαρμογής μεθόδων της γενετικής μηχανικής σε ζώα εκτροφής θα καταστήσει αυτά τα συστήματα εξαρτώμενα σε μεγάλο βαθμό από αγροχημικά προϊόντα και πιο ευάλωτα σε μια σειρά κλιματικών κινδύνων, στην εξελισσόμενη ανθεκτικότητα στα παρασιτοκτόνα, στην αστάθεια των τιμών των καυσίμων και στις επιδημίες.

Επιμύθιο

Τούτων λεχθέντων, η διεθνής επιστημονική ομάδα που συμμετείχε στη μελέτη τονίζει ότι οι ανεπίλυτες προκλήσεις διακυβέρνησης υποστηρίζουν πολλές από αυτές τις βασικές απειλές.

Καλεί τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και τους ερευνητές να εξετάσουν πώς οι χώρες θα μπορούσαν να διαφοροποιήσουν την παραγωγή τροφίμων.

Προτείνει τη δημιουργία ενημερωμένων χαρτών και συγκέντρωση επικαιροποιημένων δεδομένων για την καλύτερη πρόβλεψη του είδους των προβλημάτων που αντιμετωπίζει σήμερα ο πλανήτης.

Και υπογραμμίζει την ανάγκη συντονισμού για τον σχεδιασμό, την υιοθέτηση και τη διαχείριση ανθεκτικών συστημάτων τροφίμων, ώστε στον 21ο αιώνα να εξαλειφθεί, αντί να διαχέεται ο κίνδυνος λιμού.

Πηγή: in.gr