Ο έλεγχος των φορολογικών υποχρεώσεων των φορολογουμένων – Δ’ Μέρος

Η διάρκεια του επιτόπιου φορολογικού ελέγχου που αναγράφεται στην εντολή ελέγχου, δύναται να παραταθεί μια φορά κατά 6 μήνες. Περαιτέρω παράταση μέχρι 6 ακόμη μήνες είναι δυνατή σε εξαιρετικές περιπτώσεις, (παράγραφος 4 του άρθρου 25 του Ν.4174/2013). Για το θέμα αυτό πρέπει να τονίσουμε ότι, η σαφέστατη διατύπωση του νόμου δεν αφήνει περιθώρια παρερμηνείας, συνεπώς η δυνατότητα παράτασης του αρχικού χρόνου διάρκειας του ελέγχου είναι δυνατή μόνο για το διάστημα και υπό τις προϋποθέσεις που προβλέπονται στις σχετικές διατάξεις.

• Διαβάστε ακόμη: Τι θα πρέπει να περιλαμβάνει η εντολή διενέργειας φορολογικού ελέγχου

Βέβαια η Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών (Δ.Ε.Δ.) της Αθήνας έχει καταγράψει διαφορετική άποψη με την απόφαση ΔΕΔ Α 333/2021 «όσον αφορά το άρθρο 25 του Ν.4174/2013 και σχετικά με τη προθεσμία που αρχικά ετέθη για τη δράση της υπηρεσίας, αυτή είναι ενδεικτική, διότι δεν χαρακτηρίζεται ρητά από τον νόμο ως αποκλειστική ούτε προκύπτει από τις σχετικές διατάξεις διαφορετική βούληση του νομοθέτη, αλλά περιέχει έντονη υπόδειξη προς την Διοίκηση να ολοκληρώσει τις σχετικές διαδικασίες μέσα σε σύντομο, και πάντως εύλογο χρόνο. Κατά συνέπεια, η υπέρβαση της προθεσμίας αυτής δεν δημιουργεί ακυρότητα των επίδικων καταλογισμών, αφού η φορολογική ελεγκτική αρχή, λαμβάνοντας υπόψη τις δυσκολίες της υπόθεσης στη συγκέντρωση στοιχείων, έδρασε εντός ευλόγου χρόνου. Με βάση τα παραπάνω, οι προσβαλλόμενες διοικητικές πράξεις, δεδομένου ότι στηρίζονται σε έγκυρη εντολή ελέγχου, είναι καθόλα νόμιμες, αφού τηρήθηκε πλήρως η διαδικασία του Κ.Φ.Δ., ο δε ισχυρισμός της προσφεύγουσας περί ακυρότητας αυτών λόγω υπέρβασης της διάρκειας της εντολής ελέγχου, απορρίπτεται ως αβάσιμος», άποψη η οποία πιθανόν στο μέλλον να ανατραπεί από το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ).

Για να αιτιολογήσει την απόφαση αυτή η Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών της Αθήνας έλαβε μερικώς υπόψιν της το έγγραφο (εγκύκλιο) ΔΕΛ Α 1069048 2.5.2014 της Διεύθυνσης Ελέγχων της Γενικής Διεύθυνσης Φορολογικής Διοίκησης της Α.Α.Δ.Ε., το οποίο μεταξύ των άλλων παρέχει οδηγίες εφαρμογή του άρθρου 25, όπου για το θέμα αυτό τονίζει ότι, η διάρκεια του ελέγχου που θα τίθεται στην εντολή συναρτάται άμεσα τόσο με το χαρακτηρισμό (είδος) ελέγχου πλήρης ή μερικός όσο και με τα δεδομένα της κάθε υπόθεσης όπως είναι το μέγεθος της επιχείρησης, το αντικείμενο των εργασιών, ο βαθμός δυσκολίας κλπ. Σε κάθε περίπτωση, η διάρκεια που θα τεθεί, πρέπει να εξασφαλίζει τη διενέργεια του ελέγχου με σχετική άνεση χρόνου δεδομένου ότι μπορεί να παραταθεί μία φορά κατά 6 μήνες και περαιτέρω παράταση για ακόμη 6 μήνες είναι δυνατή μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις.

Η τροποποίηση της εντολής προκειμένου να παραταθεί η διάρκεια του φορολογικού ελέγχου πρέπει να εκδίδεται πριν την ημερομηνία λήξης της διάρκειας που αναγράφεται στην τροποποιηθείσα εντολή. Παρά του ότι ο φορολογούμενος στην ενδικοφανή προσφυγή του υποστήριξε ότι, «ενώ ορίστηκε η διάρκεια ελέγχου μέχρι την 31.12.2018, ενώ η έναρξη του ελέγχου έγινε στις 7.11.2019, χωρίς η διάρκεια αυτής να έχει επισήμως και εγγράφως παραταθεί, και ως εκ τούτου οι ελεγκτές στερούνταν αρμοδιότητας ελέγχου, ή ήταν οι ίδιοι αναρμόδιοι, αφού κατείχαν μια ανυπόστατη, άλλως άκυρη εντολή ελέγχου αφού είχε ήδη λήξει και προ πολλού παρέλθει η διάρκεια του ελέγχου που αναγραφόταν στην εντολή ελέγχου» και το ανωτέρω έγγραφο ρητά παρέχει την οδηγία «Η τροποποίηση της εντολής προκειμένου να παραταθεί η διάρκεια του φορολογικού ελέγχου πρέπει να εκδίδεται πριν την ημερομηνία λήξης της διάρκειας που αναγράφεται στην τροποποιηθείσα εντολή», η Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών της Αθήνας απέρριψε την ενδικοφανή προσφυγή.

Στο σημείο αυτό επισημαίνεται ότι, οι ερμηνευτικές εγκύκλιοι είναι δεσμευτικές για τη Α.Α.Δ.Ε., έως ότου ανακληθούν ρητά ή έως ότου τροποποιηθεί η νομοθεσία την οποία ερμηνεύουν, (σχετικό το πρώτο εδάφιο της παραγράφου 2 του άρθρου 9 του Ν.4174/2013), συνεπώς είναι δεσμευτικές και για την Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών (Δ.Ε.Δ.) μιας και είναι υπηρεσία της Α.Α.Δ.Ε.

Γιώργος Α. Κορομηλάς

Φορολογικός σύμβουλος – Συγγραφέας φορολογικών βιβλίων

Διευθυντής Φορολογικού τμήματος Tax Advisors I.K.E.

Πρόεδρος Ινστιτούτου Οικονομικών και Φορολογικών Μελετών