ΗΠΑ: Έρχεται βαρυχειμωνιά στην αγορά ακινήτων

Πυκνώνουν τα σύννεφα πάνω από την αμερικανική αγορά ακινήτων, καθώς οι τράπεζες δεν αυξάνουν μόνο τα επιτόκια των στεγαστικών δανείων, αλλά γίνονται όλο και πιο «δύσκολες» και απαιτητικές σε ό,τι αφορά τις χορηγήσεις. Πρόκειται για κάτι που από τη μια πλευρά προοιωνίζεται πτώση του κλάδου ακινήτων, αλλά από την άλλη καθησυχάζει κατά κάποιο τρόπο τις αγορές για τη ζημιά που η προϊούσα ύφεση θα μπορούσε να προκαλέσει στον τραπεζικό τομέα.

Είναι όντως αισιόδοξο το γεγονός, εφόσον ο χρόνος βεβαίως το επιβεβαιώσει, ότι οι αμερικανικές τράπεζες οι οποίες έχουν καεί στο χυλό φυσάνε πλέον και το γιαούρτι. Διότι είναι πρόσφατο το πάθημα από το σκάσιμο της φούσκας των δανείων υψηλού ρίσκου και χαμηλής εξασφάλισης (subprime market), που οδήγησε σε κατάρρευση την αμερικανική αγορά ακινήτων και αποτέλεσε τη θρυαλλίδα για το ξέσπασμα της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008-09.

Διαβάστε επίσης – Γιατί «τρεντάρουν» οι επενδύσεις σε γκαρσονιέρες

Διπλό το πλήγμα

Εν προκειμένω οι ενδείξεις για την αμερικανική αγορά ακινήτων δεν υπόσχονται ένα ρόδινο μέλλον, αφού το πλήγμα που δέχεται είναι διπλό. Αφενός το μέσο επιτόκιο του δημοφιλούς στους νέους δανειολήπτες 30ετούς στεγαστικού δανείου σταθερού επιτοκίου ξεπέρασε το 7% στα τέλη της περασμένης εβδομάδας και έκτοτε παραμένει πάνω από το σχεδόν απαγορευτικό αυτό επίπεδο δανεισμού. Σύμφωνα με την εφημερίδα «Mortgage News Daily», την Τρίτη κυμάνθηκε γύρω από το 7,125%.

Διαβάστε επίσης – Διόρθωση στην αγορά ακινήτων «βλέπει» η ΕΚΤ

Αφετέρου η διαθεσιμότητα των στεγαστικών δανείων έχει υποχωρήσει στο χαμηλότερο επίπεδο από το Μάρτιο του 2013, όταν ο κλάδος βρισκόταν σε αργή ανάκαμψη από το σκάσιμο της φούσκας και την παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση του 2008-09. Συγκεκριμένα οι χορηγήσεις υποχώρησαν για έβδομο συνεχόμενο μήνα τον Σεπτέμβριο, σημειώνοντας πτώση της τάξεως του 5,4% σε σύγκριση με τον Αύγουστο, σύμφωνα με το μηνιαίο δείκτη της Ένωσης Χορηγών Υποθηκών (Mortgage Bankers Association).

Τα υψηλά επιτόκια αναγκάζουν τους υποψήφιους δανειολήπτες να σκεφτούν διπλά και τριπλά προτού χτυπήσουν την πόρτα των τραπεζών, ενώ και οι όροι των χορηγών στεγαστικών δανείων γίνονται πιο απαιτητικοί και οι εγγυήσεις που ζητούν περισσότερες.

«Οι δανειστές είναι απογοητευμένοι από την κάμψη των χορηγήσεων, αλλά ανησυχούν ακόμα περισσότερο για την κάμψη της οικονομικής δραστηριότητας, που θα μπορούσε να οδηγήσει σε αύξηση των καθυστερήσεων αποπληρωμής των πιστώσεων που έχουν ήδη χορηγήσει και κατά συνέπεια σε αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων», σημειώνει σε ρεπορτάζ του το CNBC.

Ανησυχούντες και μη

Στελέχη επιχειρήσεων, οικονομολόγοι, διεθνείς οργανισμοί (με πλέον πρόσφατο και προεξάρχον το ΔΝΤ) και κάποιοι πολιτικοί ακόμη έχουν προειδοποιήσει για το ενδεχόμενο να πέσουν οι ΗΠΑ σε ύφεση τους επόμενους μήνες παρά την πολύ εύρωστη κατάσταση στην οποία βρίσκεται η αγορά εργασίας.

Οι ανησυχούντες θεωρούν ότι ο ρυθμός αύξησης των επιτοκίων από την αμερικανική Κεντρική Τράπεζα (Fed) είναι πολύ ταχύς και αναρωτιούνται μήπως ο τρόπος αυτός για να αντιμετωπιστεί ο υψηλός πληθωρισμός είναι ανορθόδοξος στην προκειμένη συγκυρία. Διότι, όπως υποστηρίζουν, ο πληθωρισμός δεν οφείλεται στην υψηλή καταναλωτική ζήτηση, που θέλει να περιορίσει αυξάνοντας το κόστος δανεισμού η Fed, αλλά στη χαμηλή προσφορά εξαιτίας των δυσλειτουργιών στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα που επιμένουν εδώ και πάνω από δύο χρόνια, από το ξέσπασμα της πανδημικής κρίσης.

Μόλις χθες, πάντως, ο αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν απέρριψε τις ανησυχίες για επερχόμενη ύφεση, ενώ και η υπουργός Οικονομικών Τζάνετ Γέλεν μιλώντας στο CNBC είπε ότι με δεδομένη τη διεθνή συγκυρία που χαρακτηρίζεται από την εκτίναξη των τιμών ενέργειας, του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία και των νέων παραλλαγών της Covid-19, «η οικονομία των ΗΠΑ τα πηγαίνει πολύ καλά».

Φοβούνται να δανειστούν

«Παρατηρούμε μια μικρότερη όρεξη για δανεισμό, κυρίως για προγράμματα δανείων υψηλής αξίας», σημειώνει σε ανακοίνωσή του ο Τζόελ Καν, οικονομολόγος της Mortgage Bankers Association. Ευτυχώς οι καθυστερήσεις στις καταβολές δόσεων στεγαστικών δανείων βρίσκονται αυτή την ώρα κοντά στα ιστορικά χαμηλά επίπεδα, ενώ τα κόκκινα δάνεια αυξήθηκαν κατά 15% από τον Ιούλιο έως τον Αύγουστο, αλλά εξακολουθούσαν να βρίσκονται κατά 44% χαμηλότερα από τα προ πανδημίας επίπεδα, σύμφωνα με την εταιρεία ερευνών και ανάλυσης στεγαστικών δανείων Black Knight.

Μια άλλη παρατήρηση των ειδικών αφορά τα δάνεια με κυμαινόμενο επιτόκιο, τα οποία έχουν αυξηθεί καθώς κερδίζουν όλο και περισσότερο την προτίμηση των δανειοληπτών.Τα δάνεια αυτά έχουν χαμηλότερο επιτόκιο από τα σταθερού, έχουν όμως πολύ μικρότερη διάρκεια – έως 10 χρόνια – και σε κάθε περίπτωση θεωρούνται ως τα «πιο επικίνδυνα στεγαστικά δάνεια».

«Η Fed θέλει διόρθωση»

Ο διευθύνων σύμβουλος της «Mortgage News Daily» Μάθιου Γκρέιαμ δεν είναι αισιόδοξος για τις εξελίξεις. «Η Fed είναι αποφασισμένη να αυξήσει τα επιτόκια όσο πιο ψηλά μπορεί και να τα διατηρήσει εκεί επί μακρόν, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει ότι θα υποφέρει η οικονομία», έγραψε στον ιστότοπο της εφημερίδας.

Ο Γκρέιαμ θεωρεί ότι «η Fed όταν σταθμίζει τις αποφάσεις της δεν λαμβάνει υπόψη της τις διακυμάνσεις των στεγαστικών δανείων ή την αγορά ακινήτων εν γένει, επειδή πιστεύει ότι ανατιμήσεις των κατοικιών είναι συχνές και μεγάλες και ως εκ τούτου μια διόρθωση είναι καλή και απαραίτητη».